Społeczna odpowiedzialność uczelni w percepcji jej interesariuszy

Opis książki:

Wstęp

Wraz z rozwojem gospodarki obserwujemy wzrost intensywności procesów ogólnie zwanych globalizacją. Jednocześnie rosną wymagania otoczenia w stosunku do organizacji, przedsiębiorstw oraz innych podmiotów życia publicznego i społeczno-gospodarczego. Na tym tle uczelniom stawiane są szczególnie wysokie wymagania z uwagi na rolę, jaką odgrywają w rozwoju społeczno gospodarczym. Kształtują one przyszłe elity, uczestniczą w procesie budowania społeczeństwa opartego na wiedzy i badają otaczającą rzeczywistość. Wydaje się zatem, że społeczna odpowiedzialność szkoły wyższej jest zagadnieniem niezwykle istotnym.

Dotychczas zagadnienie społecznej odpowiedzialności odnoszono przeważnie do przedsiębiorstw czy innych podmiotów gospodarujących. Przyjmowano, że podmioty działające dla zysku powinny podejmować działania w interesie nie tylko udziałowców, ale także interesariuszy. W ocenie autora, potwierdzonej w pojawiających się publikacjach oraz własnych badaniach empirycznych, można mówić o społecznej odpowiedzialności uczelni.

Precyzyjne określenie finalnego odbiorcy usługi edukacyjnej jest kluczowym problemem, przed jakim stoją zarządzający uczelniami. Odbiorcami są nie tylko sami nabywcy usługi, ale także ich rodzice, znajomi czy potencjalni pracodawcy. Pojawia zatem pytanie, komu uczelnia służy i w jakim otoczeniu faktycznie funkcjonuje. Rozszerzeniem tego zagadnienia wydaje się próba oceny działań uczelni i ich zgodności ze zgłaszanymi oczekiwaniami przedstawicieli otoczenia.

Dojrzałe organizacje dostrzegają potrzebę społecznego uwrażliwienia, a oczekiwania interesariuszy (ang. stakeholders ) stają się co najmniej tak istotne, jak założycieli i udziałowców (ang. shareholders ). Dotychczas stwierdzono, że istotna część ogółu uczelni dostrzega w społecznej odpowiedzialności sposób na osiąganie przewagi konkurencyjnej. Wielowymiarowe działania na rzecz społeczeństwa, zgodne z modelem Warticka i Cochrana, nie tylko przewagę tę powiększają, ale tworzą także wartość dodaną dla społeczności.

Podstawą funkcjonowania każdej uczelni powinna być długofalowa strategia oparta na wcześniej wytyczonych celach. Istotne wydaje się zbadanie, na ile strategie te wykazują związek z oczekiwaniami interesariuszy. Okazuje się bowiem, że strategie zarządzania uczelni, nakreślające perspektywy ich rozwoju, mogą, a wręcz powinny być inspirowane przesłankami społecznej odpowiedzialności. Trudno pominąć tutaj walor zagadnień etycznych. Dotyczy to zarówno procesu zarządzania uczelnią, zakresu prowadzonych badań, jak i realizowanych zadań dydaktycznych.

Problematyka społecznej odpowiedzialności uczelni nie jest obszarem gruntownie rozpoznanym badawczo. Genezę projektu badawczego obejmującego analizę społecznych oczekiwań w zakresie zaangażowania instytucji edukacyjnych poprzedziła teza o istnieniu silnych społecznych oczekiwań dotyczących aktywnej roli uczelni.

U podłoża konstrukcji wielostopniowego badania, obejmującego wszystkich interesariuszy uczelni w możliwie najszerszym aspekcie, leżało założenie, że zarządzający uczelniami coraz aktywniej podejmują działania prospołeczne, istotnie modyfikując swoje plany strategiczne. Ten pierwszy etap badania opinii pozwolił na rozstrzygnięcie wielu kluczowych zagadnień umożliwiających osiągnięcie oczekiwanych rezultatów podejmowanego przedsięwzięcia badawczego.

Projekt pt. Społeczna odpowiedzialność uczelni w percepcji interesariuszy " został zrealizowany w latach 2007-2010. Początkowy okres poświęcono na opracowanie jego założeń, prawidłowe sformułowanie celów oraz dobór metod i technik badawczych. Ostatnim etapem była interpretacja uzyskanych danych i przygotowanie publikacji w formie raportu z badań. Kierownikiem projektu był dr Marcin Geryk, a zadanie zostało sfinansowane przez Wyższą Szkołę Zarządzania w Gdańsku.

Celem projektu było zbadanie pozycji i roli społecznej odpowiedzialności w procesie zarządzania uczelnią. Istotą procesu badawczego była charakterystyka społecznej odpowiedzialności w sektorze szkolnictwa wyższego oraz próba oceny wpływu działań z tego zakresu na poprawę efektywności zarządzania w krótko- i długoterminowej perspektywie. Nie mniej istotne było także zbadanie, czy sposób zarządzania uczelniami odpowiada oczekiwaniom interesariuszy oraz na ile uczelnie, zarówno publiczne, jak i niepubliczne, dostrzegają konieczność analizy ich opinii.

Na potrzeby badań przyjęto, że zjawisko społecznej odpowiedzialności odnosi się do zawartych w strategicznych założeniach uczelni zagadnień prospołecznych. Dużo uwagi poświęcono analizie działań podejmowanych w zakresie kształtowania wizerunku, czy właściwie zespołu działań o charakterze marketingowym.

Głównym celem przeprowadzonych badań była próba potwierdzenia tezy o istotnym wpływie społecznej odpowiedzialności na proces zarządzania uczelnią, co powinno pozwolić na zgromadzenie ważnych wskazówek, jakich działań oczekują interesariusze. Teza ta powinna znaleźć zastosowanie w postaci wdrożenia uzyskanych wyników przez instytucje szkolnictwa wyższego. Ważną wskazówką będą wyniki badania uzyskane w poszczególnych grupach interesariuszy uczelni. Kompleksowość tych działań może się przyczynić do poprawy wizerunku szkolnictwa wyższego i wydatnego zwiększenia jego roli w kształtowaniu nowoczesnego społeczeństwa, a także do tworzenia gospodarki opartej na wiedzy.

Książka "Społeczna odpowiedzialność uczelni w percepcji jej interesariuszy" - Marcin Geryk - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 175 stron i została wydana w 2010 r.