Przedsiębiorstwo sieciowe

Opis książki:

Wstęp
Postęp naukowo-techniczny, w szczególności technologie informacyjno-komunikacyjne przełomu XXI wieku, oraz przemiany społeczno-gospodarcze zmieniają w sposób istotny metody, sposoby oraz formy prowadzenia działalności gospodarczej, umożliwiając powstawanie przedsiębiorstw sieciowych, stanowiących nową formę organizacyjną przedsiębiorstw działających według nowych zasad i wymagających odmiennego podejścia do zarządzania opartego na orkiestracji, tworząc równocześnie podwaliny dla rozwoju globalnej gospodarki sieciowej.

1. W przedsiębiorstwie sieciowym metodą zarządzania jest orkiestracja procesów.
Tradycyjne zarządzanie jest realizowane na poziomie niezależnych podmiotów tworzących przedsiębiorstwo sieciowe, a na poziomie przedsiębiorstwa sieciowego rolę tę pełni orkiestracja procesów.

2. Współczesne przedsiębiorstwa stoją w obliczu konieczności zmiany dotychczasowego firmocentrycznego podejścia na nowe podejście sieciocentryczne. Rozwój sieci oraz sieciowych form współpracy przedsiębiorstw powoduje, że w coraz większym stopniu ich działalność gospodarcza jest prowadzona w sieci. To sprawia, że muszą one zmienić wewnętrzny klimat z ukierunkowanego na indywidualizm działania na ukierunkowany na współpracę z otoczeniem. Myślenie w kategoriach osiągania jak największych korzyści dla firmy musi zostać zastąpione myśleniem o korzyściach dla sieci, a perspektywa widzenia z ograniczonej do przedsiębiorstwa na rozszerzoną, obejmującą sieć.

3. W procesie tworzenia wartości dokonuje się przejście od łańcucha wartości do sieci wartości. Wartość powstaje jako efekt wykorzystania zasobów znajdujących się w otoczeniu przedsiębiorstwa oraz współpracy wielu niezależnych podmiotów połączonych ze sobą relacjami sieciowymi. Wartość wielu współczesnych produktów jest sumą cząstkowych wartości dodawanych w sieciowym procesie produkcji przez współpracujących ze sobą partnerów sieciowych i w ten sposób nabiera nowego kolektywnego charakteru.

4. Następuje zmiana lokalizacji wiedzy oraz wyróżniających umiejętności i kluczowych kompetencji z przedsiębiorstwa do sieci. Szybkie tempo rozwoju nauki i techniki oraz technologii produkcyjnych, wysoka specjalizacja, powstawanie nowoczesnych dziedzin łączących w sobie osiągnięcia wielu różnych dyscyplin nauki sprawiają, że przedsiębiorstwa nie są w stanie samodzielnie rozwijać potrzebnej im wiedzy, wyróżniających umiejętności oraz kluczowych kompetencji.
Dlatego też, korzystając z możliwości, jakie oferuje nowoczesna technologia informacyjno-komunikacyjna, poszukują potrzebnych im zasobów w sieci.

5. Innowacje otwarte stają się nowym, sieciowym źródłem przewagi konkurencyjnej.
Od dawna były one wskazywane jako jeden z najważniejszych czynników przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynku globalnym. Informatyzacja oraz usieciowienie społeczeństwa i gospodarki stworzyły możliwość włączenia do procesu kreowania innowacji intelektualnych zasobów znajdujących się na zewnątrz przedsiębiorstwa. Proces kreacji i rozwoju innowacji z zamkniętego we wnętrzu przedsiębiorstwa otwiera się na zewnętrznych partnerów (firmy, organizacje,klienci), traktując ich jako kokreatorów innowacji.
Praca składa się z siedmiu rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówione zostały informacyjne i sieciowe uwarunkowania rozwoju, z podkreśleniem roli i znaczenia informacji, systemów informacyjnych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych dla rozwoju gospodarczego i społecznego. Wskazano podstawowe rodzaje sieci, miejsce przedsiębiorstwa w sieci procesów oraz przejście od inteligencji terminala do inteligencji sieci.
W rozdziale drugim dokonano analizy nowej formy organizacyjnej, jaką we współczesnej gospodarce jest przedsiębiorstwo sieciowe. Rosnąca konkurencja na globalnych rynkach zmusza przedsiębiorstwa do aktywnej współpracy sieciowej oraz tworzenia przedsiębiorstw sieciowych. Zmiany, jakie dokonały się w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstw, polegają na przechodzeniu od form hierarchicznych do form płaskich, od przedsiębiorstw zamkniętych w ściśle oznaczonych granicach do otwartych, sieciowych oraz rozproszonych, które w coraz większym stopniu wykorzystują możliwości leżące na zewnątrz. Proces ten wywołuje efekt rozmywania się granic przedsiębiorstw oraz zlewania się przedsiębiorstwa z jego otoczeniem. Pojawia się szereg nowych koncepcji przedsiębiorstw sieciowych, takich jak przedsiębiorstwo fraktalne czy przedsiębiorstwo kwantowe. Wskazano, że proces orkiestracji w przedsiębiorstwie sieciowym pełni analogiczną rolę jak zarządzanie w przedsiębiorstwie tradycyjnym.
Ważną kwestią w globalnej gospodarce sieciowej jest zagadnienie kreacji wartości omówione w rozdziale trzecim. Przejście od gospodarki tradycyjnej do gospodarki sieciowej wpływa w sposób istotny na zmianę metod i sposobów kreacji wartości oraz sprawia, że następuje przeniesienie procesu kreacji wartości z łańcucha wartości do sieci wartości. We współczesnej gospodarce wartość powstaje w sieci i ten fakt ma doniosłe znaczenie dla rozwoju przedsiębiorstw oraz metod zdobywania przewagi konkurencyjnej na globalnym rynku.
Wiedza jest jednym z najważniejszych zasobów współczesnych przedsiębiorstw, dlatego też coraz ważniejsze staje się jej posiadanie oraz wykorzystanie. Dotyczy to w szczególności przedsiębiorstw sieciowych czerpiących z zewnętrznych, sieciowych zasobów wiedzy. Problematyce zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie sieciowym jest poświęcony rozdział czwarty.
W globalnej gospodarce sieciowej zmieniają się metody i sposoby konkurowania oraz czynniki konkurencyjności, wśród których na czoło wysuwa się innowacyjność omówiona w rozdziale piątym. W zakresie innowacyjności można mówić o nowej jakości polegającej na włączeniu szerokiej rzeszy osób, fi rm i instytucji zewnętrznych do procesu tworzenia innowacji określanego jako innowacje otwarte. Obecnie w coraz większym stopniu konsument jest kokreatorem (w dosłownym znaczeniu) innowacji. W zakresie innowacyjności następuje istotna zmiana w relacjach przedsiębiorstwo-konsument. Z pozycji twórcy innowacji przedsiębiorstwo przesuwa się na pozycję realizatora innowacji wykreowanych wspólnie z konsumentem.
Rosnąca konkurencja na rynku globalnym zmusza przedsiębiorstwa do aktywnej współpracy sieciowej oraz nowego podejścia do kwestii nawiązywania współpracy w sieci. Tej problematyce został poświęcony rozdział szósty. Omówiono w nim takie sieciowe formy współpracy, jak: sieci produkcji, sieci logistyczne, sieci outsourcingowe, sojusze i alianse strategiczne.
W rozdziale siódmym dokonano analizy procesów i przemian, które doprowadziły do powstania współczesnej nowej gospodarki oraz jej dalszego rozwoju w kierunku gospodarki, której istotę najlepiej oddaje określenie globalna gospodarka sieciowa.
Wskazano, że gospodarka XXI wieku to gospodarka dynamicznych przemian w sposobach i formach gospodarowania oraz organizacji rynków, a jej dwoma najważniejszymi cechami będzie globalny oraz sieciowy charakter. Podkreślono zmiany w metodach i sposobach zachowań konkurencyjnych przedsiębiorstw w globalnej gospodarce sieciowej.
Praca ma charakter teoretyczny i należy do dziedziny nauk ekonomicznych oraz dyscypliny nauk o zarządzaniu. Prowadzone w niej rozważania swoim zakresem mieszczą się w zakresie nauk o przedsiębiorstwie. Jej celem było rozpoznanie głównych zjawisk i procesów zachodzących we współczesnej gospodarce oraz działalności gospodarczej przedsiębiorstw, czynników je wywołujących lub im towarzyszących oraz postawienie wniosków mających w dużym stopniu charakter ekstrapolacyjny.
Ze względu na złożoność wielu spośród analizowanych zjawisk i procesów oraz to, że dzieją się one obecnie, nie ma możliwości dokonania ich oceny ex post (podejście historyczne), możliwa jest jedynie obserwacja on going (bieżąca). Dlatego też w pracy proces wnioskowania oparty został na metodzie indukcji, pozwalającej na wyciąganie wniosków ogólnych na podstawie przesłanek jednostkowych potwierdzających występowanie określonych cech (przy braku przesłanek negatywnych) oraz zachodzących między nimi relacji. Ze względu za zakres analizowanych zagadnień oraz fakt, że obserwacje dotyczą aktualnie zachodzących zjawisk i procesów, zbiór analizowanych przesłanek ma charakter niewyczerpujący, co determinuje zastosowaną metodę jako metodę indukcji niezupełnej, która pozwala w miarę wzbogacania wiedzy w przedmiocie badań na kontynuację procesu wnioskowania.
W pracy dokonano szerokiej analizy zjawisk i czynników determinujących rozwój przedsiębiorstw na tle zmian zachodzących w gospodarce z uwzględnieniem zmian zachodzących w społeczeństwie. Jednym z nowych, związanych z innowacjami procesów jest proces innowacji odwrotnej (diverse innovation) łączący się z faktem, że coraz częściej duże przedsiębiorstwa globalne sięgają do źródeł innowacji znajdujących się w krajach wschodzących (rozwijających się), takich jak Chiny czy Indie. To nowe zjawisko we współczesnej gospodarce ma już charakter wyraźnie zarysowującego się trendu polegającego na tym, że innowacje początkowo opracowywane w kraju wysoko rozwiniętym, a następnie przekazane do krajów wschodzących zostają w nich udoskonalone oraz rozwinięte do takiej postaci, że mogą być wprowadzone z sukcesem na globalny rynek, w tym także na rynek kraju, w którym miały swój początek.
Zaprezentowane i poddane analizie problemy obejmują szerokie spektrum zagadnień związanych z rozwojem społeczno-gospodarczym wywoływanym wieloma czynnikami, wśród których na czoło wysuwają się procesy globalizacji oraz usieciowienia gospodarki i społeczeństwa. To one będą określały formy i sposoby działania przedsiębiorstw oraz dobrobyt i styl życia społeczeństwa XXI wieku.

Praca ma charakter monografii naukowej, jednocześnie znaczna jej część może zainteresować zarówno pracowników naukowych, jak i studentów kierunków ekonomii oraz zarządzania, a także kadry kierownicze innowacyjnych przedsiębiorstw.

Książka "Przedsiębiorstwo sieciowe" - Stanisław Łobejko - oprawa miękka - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 276 stron i została wydana w 2010 r.