Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994). Seria: W PRL
Anna Sosnowska
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | TRIO |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 386 s. |
| Wymiar: | 145x205 mm |
| EAN: | 9788388542725 |
| ISBN: | 83-88542-72-9 |
| Data: | 2005-01-27 |
Opis książki:
Praca jest poświęcona czterem polskim historykom gospodarczym aktywnym w drugiej połowie ubiegłego stulecia - Witoldowi Kuli, Marianowi Małowistowi, Jerzemu Topolskiemu i Andrzejowi Wyczańskiemu. Decydując się na porównawcze spojrzenie na dorobek tych czterech uczonych, a także stworzonych przez nich szkół badawczych, Autorka podjęła ważne zagadnienie ze względu na rolę bohaterów jej książki. Wszyscy czterej nie tylko odcisnęli wyraziste piętno na sposobie uprawiania historii gospodarczej i społecznej, ale wpłynęli również na ukształtowanie się obrazu przeszłości Polski w okresie od XVI po XIX wiek. prof. Jacek Kochanowicz Rekonstruując główne stanowiska historyków gospodarczych (głównie polskich, ale na tle historiografii europejskiej) na temat przyczyn zacofania Polski i całej Europy Wschodniej, Autorka wychodzi naprzeciw niezwykle aktualnej problematyce "doganiania" (catching up) przez Polskę i kraje naszego regionu Europy Zachodniej. Aktualność problematyki zwiększają obecne starania Polski o szybką integrację z Unią Europejską. Celem pracy jest pokazanie, jak mechanizmy przyczynowo-skutkowe sprawiły, że relacje Polska-Zachód czy szerzej - kraje Europy Wschodniej i kraje Europy Zachodniej są obecnie asymetryczne. prof. Witold Morawski Anna Sosnowska (ur. 1969) zajmuje się socjologią historyczną i ekono- miczną oraz teorią społeczną. Jest absolwentką studiów doktorskich w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Pracę doktorską napisała pod kierunkiem prof. Jacka Kochanowicza i obroniła w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Publikowała m.in. w "Studiach Socjologicznych", "Kulturze i Społeczeństwie", "Rocznikach Dziejów Społecznych i Gospodarczych", "Sisyphus. Social Studies". Była stypendystką New School for Social Research w Nowym Jorku, Institut fur die Wissenschaften vom Menschen w Wiedniu oraz Fundacji Fulbrighta. Obecnie prowadzi badania nad wschodnioeuropejską imigracją w Stanach Zjednoczonych. Jest adiunktem w Instytucie Europy i Ameryk Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z obywatelskim pismem "Integracja a suvislosti" w Słowacji i fundacją Euro-Balkan w Macedonii.
Książka "Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994). Seria: W PRL" - Anna Sosnowska - oprawa miękka - Wydawnictwo TRIO.
Spis treści:
Wstęp
Dlaczego to jest ważne
Ślady debaty
Pytania badawcze i inspiracje teoretyczne
Kluczowe terminy
Rozwój, postęp, wzrost, modernizacja - zacofanie, zależność, opóźnienie
Europa Wschodnia
Rozdział l. W oczach innych. Światowa socjologia historyczna i jej wizja Europy Wschodniej
Pokoleniowe, polityczne i teoretyczne korzenie socjologii historycznej
Odrębność socjologii historycznej
Potęga Zachodu a Europa Wschodnia
Pierwsza peryferia światowego systemu kapitalistycznego (Immanuel Wallerstein)
Najtrwalsza peryferia europejska (Ivan Berend, Gyórgy Ranki)
Europejska peryferia wtórnego poddaństwa i penetracji kapitalizmu (Fernand Braudel)
Obszar normalnego nierozwoju (Robert Brenner)
Mieszanka prymitywizmu i imitacji Zachodu (Perry Andersen)
Trzecia Europa między Wschodem a Zachodem (Jeno Szucs)
Europa Wschodnia a Zachodnia: między peryferyjnością a imitacją
Rozdział 2. Główni uczestnicy debaty. Socjologizujący historycy w powojennej Polsce
Wielkie interpretacje - interdyscyplinarne podejście - porównawcza perspektywa - teoretyczne nowatorstwo
Wielka interpretacja - globalna perspektywa (Marian Malowist)
Interdyscyplinarne podejście - teoretyczne nowatorstwo (Witold Kula)
Porównawcza perspektywa - interdyscyplinarne podejście (Andrzej Wyczański)
Teoretyczne nowatorstwo - wielka interpretacja (Jerzy Topolski)
Marksizm - metodologia, wybory intelektualne, postawy polityczne
Rozdział 3. Europa Wschodnia wśród innych regionów. Historyczna geografia rozwoju
Europa Wschodnia i jej frazeologiczni konkurenci
Europa słowiańska
Mittelemopa
Europa Środkowa
Europa Środkowo-Wschodnia
Wschód Europy jednostronnego rozwoju (Marian Małowist)
Od strefy bałtyckiej przez Afrykę Zachodnią do Wschodu Europy
Od stref intensywnego rozwoju późnego średniowiecza do Wschodu Europy XVI wieku
Polonocentryczna Europa Wschodnia (Witold Kula)
Królestwo Polskie - Polska - Europa Wschodnia
Europa Wschodnia a inne regiony: Ameryka Łacińska i Europa Zachodnia
Od Europy pańszczyzny na wschód od Łaby do Europy Środkowej Jagiellonów i katolicyzmu (lerzy Topolski)
Na wschód od Łaby
Od Europy Wschodniej do Europy Środkowej
Od antyregionalizmu do Europy Środkowej (Andrzej Wyczański)
Polska XVI wieku - średnim (choć nie środkowym) krajem Europy
Polska w Europie Środkowej
Rozdział 4. Socjologia rozwoju i zmiany społecznej a badania historyczne. Modele zacofania
Teorie rozwoju społeczeństw niezachodnich a zmiany w powojennym świecie
Teorie modernizacji, konwergencji i formacji społeczno-gospodarczych
Teorie zależności i systemu światowego
Nowa teoria modernizacji
Model rozwoju kolonialnego (Marian Małowist)
Model doganiania Europy (Andrzej Wyczański)
Model niefortunnego splotu historycznych okoliczności (Jerzy Topolski)
Model rozwoju hybrydalnego (Witold Kula)
Feudalizm zhybrydyzowany
Od hybrydalnego kapitalizmu do hybrydalnego socjalizmu
Europa Wschodnia a Zachodnia: między doganianiem a zależnością
Rozdział 5. Rentierzy i ofiary zacofania oraz pionierzy postępu. Wizerunki społeczeństwa polskiego
Pan, chłop i zagraniczny przybysz? Debata folwarczna i interpretacje uwarstwienia społecznego po przełomie nowożytnym
Folwark - agencja zacofania czy instytucja korporacyjna?
„Czy chłopu było źle?"
Szlachta - konsumenci luksusowi czy protoprzedsiębiorcy?
Miasta - kwitły czy upadały?
Zagraniczni przybysze - agenci gospodarczej kolonizacji czy innowatorzy?
W poszukiwaniu śladów nowoczesnej transformacji. Trwałość i zmiana społeczna w badaniach nad społeczeństwem XIX wieku
Amalgamacja czy rozwarstwienie stanów?
Hegemon przekształceń - burżuazja, inteligencja, ziemianie-przedsiębiorcy?
Zakończenie
Jednak Europa Wschodnia i Europa pańszczyzny
Europa Wschodnia
Europa pańszczyzny
Rozwój hybrydalny w perspektywie globalnej i krytyczny pesymizm
Struktury społeczne a rozwój gospodarczy
Historyczny kanon dla socjologów?
Państwo i ideologia
Religia
Etniczny podział pracy
Interesy i zrównoważony rozwój
Bibliografia
Indeks osób
Indeks rzeczowy