Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce
Bolesław Woszczyński, Violetta Urbaniak
(red.)
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | DiG |
| Rok wyd.: | 2001 |
| Oprawa: | twarda |
| Ilość stron: | 600 s. |
| Wymiar: | 170x245 mm |
| EAN: | 9788371812286 |
| ISBN: | 83-7181-228-0 |
| Data: | 2001-01-04 |
Opis książki:
W dniach 7-8 VI 1999 r.w Warszawie, staraniem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, zorganizowane zostało sympozjum archiwalne na temat: Źródła do dziejów Żydów w Polsce w zbiorach polskich i izraelskich". W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele środowiska naukowego Polski i Izraela. W ten sposób nawiązane zostały kontakty między historykami i archiwistami z Polski i Izraela, których celem stała się wymiana informacji na temat archiwaliów dotyczących tematu obrad. Podstawę do wspólnych działań stworzyła, podpisana w Warszawie 3 VII 1997 r., deklaracja między Yad Vashem - Instytutem Pamięci Męczeństwa i Bohaterstwa w Jerozolimie a Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych w Rzeczypospolitej Polskiej. Zapisano w niej, że podjęte zostan ąwspólne działania mające na celu upowszechnienie archiwalnych przekazów historycznych do dziejów ludności żydowskiej na ziemiach polskich, przechowywanych w polskich archiwach państwowych oraz instytucjach zajmujących się gromadzeniem tego rodzaju dokumentacji w Izraelu. Referaty o tematyce historyczno-archiwalnej, wygłoszone na sympozjum, wzbudziły du że zainteresowanie wśród uczestników. W dyskusji wykazano szeroki zakres problemów zasługujących na dalsze badania. Wypowiedzi przedstawicieli obu środowisk dostarczyły wartościowych informacji na temat zachowanych źródeł historycznych,zgromadzonych aktualnie w archiwachpaństwowychw Polsce i Izraelu. Podsumowując obrady, prof. Daria Nałęcz-Naczelna Dyrektor Archiwów Państwowych, uznała,że omówione materiały mogą stanowić podstawę do przygotowania wydawnictwa stanowiącego cenną pomoc dla pogłębienia naszej wiedzy w zakresie tematu interesującego, acz jeszcze słabo rozpoznanego. Dlatego te zdecydowano przeprowadzić kwerendy w archiwach państwowychi przygotować do druku artykuły o przekazach źródłowycho dziejów Żydów polskich w zbiorach archiwalnych. Zabiegi Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych doprowadziły do wydania niniejszej publikacji, stanowiącej pokłosie obrad sympozjum, uzupełnionej materiałami później przygotowanymi. W części zamieszczono opracowania autorskie dotyczące judaików przechowywanych przede wszystkim w archiwach państwowych podległych NDAP. Omówiono zatem zasoby Archiwum Głównego Akt Dawnych,Archiwum Akt Nowych oraz Archiwum Dokumentacji Mechanicznej, gromadzącego szczególnie interesujące zbiory fotograficzne. Dalej, w układzie alfabetycznym,zamieszczono informacje o źródłachdo dziejów społeczności żydowskiej w archiwach państwowych oraz ich oddziałach, obejmujących swoim zasięgiem działalności regiony kraju. Tak więc występują przekazy dotyczące dziejów Żydówna terenie Mazowsza, południowych krańców Polski, Małopolski, Wielkopolski, Łodzi, Dolnego i Górnego Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur. Charakter uzupełniający mają artykuły informujące o judaikach w Centralnym Archiwum Wojskowym, Archiwum Polskiej Akademii Nauk, Archiwum Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej oraz Żydowskim nstytucie Historycznym w Warszawie. Opracowanie omawiające źródła do dziejów zagłady Żydów w zbiorach polskich w świetle programów dokumentacyjnych Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie w łączono do części III -Varia. Tam też pomieszczono informację o nośnikach elektronicznych zabezpieczających archiwalia (w tym również i judaika), zgromadzonych przez Centralny Ośrodek Informacji Archiwalnej NDAP, oraz informację o działalności Ośrodka Badania Historii Żydów przy Archiwum Państwowym w Rzeszowie. Szczególne miejsce zajmują materiały strony izraelskiej, zgrupowane w części niniejszej publikacji. Są to artykuły i komunikaty charakteryzujące zbiory archiwów Izraela pod kątem obecności w nich źródeł do dziejów Polski i Żydów polskich. Ich autorzy to ludzie zawodowo związani z archiwami. Są wśród nich uczestnicy obrad sympozjum, ale nie tylko, ponieważ część materiałów została nadesłana już po wspomnianym sympozjum przez te archiwa izraelskie, które w nim nie uczestniczyły. Cykl materiałów izraelskich obejmuje 14 pozycji. Rozpoczyna go dr Moshe Mossek artykułem "Materiały do historii Polski i Żydów polskich w archiwach Izraela", który wygłosił podczas Międzynarodowej Konferencji Archiwalnej zorganizowanej wcześniej przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych w Warszawie. Autor przedstawia zbiory archiwów izraelskich, m.in. Centralnego Archiwum Historii Żydów, Archiwum Instytutu Diaspory, Centralnego Archiwum Syjonizmu, Archiwum Federacji Pracy, Archiwum Związku Nauczycieli Żydowskich, Archiwum Weizmanna, Archiwum Państwowego Izraela. W dalszej kolejności zamieszczone zostały teksty zawierające szczegółowe informacje, nawet w postaci wykazów, o zawartości źródeł do dziejów polskich Żydów w zbiorach poszczególnych archiwów. Informacje te prezentowane są w pewnej ustalonej konwencji. W większości z nich autorzy wymieniają nazwy zespołów archiwalnych i kolekcji zawierających interesujące nas źródła. Podają przy tym również krótką charakterystykę zawartości oraz dane chronologiczne. Wśród wspomnianych materiałów nieco inny charakter mają trzy artykuły. Owszem, informują one o źródłach archiwalnych, ale przez sygnalizowanie konkretnych problemów, z którymi stykają się archiwiści i historycy w Izraelu. Dlatego wspomniane artykuły zostały zamieszczone, obok polskicho podobnym charakterze (o czym wyżej), w części III -Varia. Teksty artykułów izraelskich publikowane są w języku angielskim i uzupełnione o streszczenia wjęzyku polskim. Wymieniane wnichnazwy miejscowości polskich, ze względu na różnorodność występującego zapisu, zostały ujednolicone - zastosowano w większości pisownię polską (wyjątkiem pozostaje zapis: Warsaw oraz kilka miejscowości nierozpoznanych). Publikowane artykuły dostarczaj ąwartościowej oceny zachowanych źródeł historycznychzgromadzonychi opracowanycharchiwalnie oraz dostępnych w obiegu naukowym. Obejmują one judaika zawarte w zespołach aktowych w ładz państwowych różnego szczebla. Główny temat publikacji znajduje swoje odbicie w archiwaliach: miejskich, instytucji i organizacji społecznych, żydowskich gmin wyznaniowych i spuściznach osób indywidualnych. Można poznać przeszłość daleką i nam bliską, utrwaloną w przekazach historycznych. Wydawnictwo uzupełniają ilustracje pochodzące głównie z Archiwum Dokumentacji Mechanicznej. Odpowiednie przypisy odnoszą się przede wszystkim do zespołów akt i miejsca przechowywania omawianych przekazów. Każdy artykuł zamyka krótkie streszczenie w języku angielskim. Mając na uwadze potrzeby upowszechnienia niniejszego opracowania,zdecydowano również dodać tłumaczenia w tym języku "Wstępu" i "Przedmowy", autorstwa prof. Feliksa Tycha, wprowadzającej w problematykę związaną z genezą i obecnością judaików w polskich zbiorach archiwalnych. Niniejsze wydawnictwo Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, pełniące w pewnym stopniu funkcję informatora, pozwoli rozszerzyć obszar badań związany z dziejami Żydów w Polsce. Wydawcy żywią nadzieję, że przyczyni się też do rozwinięcia historyczno -archiwalnych kontaktów polsko-izraelskich. Bolesław Woszczyński, Violetta Urbaniak
Książka "Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce" - Bolesław Woszczyński, Violetta Urbaniak (red.) - oprawa twarda - Wydawnictwo DiG. Książka posiada 600 stron i została wydana w 2001 r.
Spis treści:
Introduction (Bolesław Woszczyński, Violetta Urbaniak)
Przedmowa. Źródła do dziejów Żydów w polskich archiwach (Feliks Tych)
Preface. Sources to the History of the Jews in Polish Archives (Feliks Tych)
Część I.Informacje o źródłach w archiwach polskich Part I. Information on Sources in Polish Archives
Jarosław Zawadzki
Dokumenty do historii Żydów okresu nowożytnego przechowywane w archiwach prywatnej proweniencji w Archiwum Głównym Akt Dawnych
Documents to the History of the Jews in 16 th–18 th c. in the Private Archives in the Holdings of the Central Archives of Historical Records
Małgorzata Kośka, Dorota Lewandowska
Materiały do dziejów Żydów na ziemiach polskich w XIX w.w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych
Sources to the History of the Jews in Poland in 19 th c.in the Holdings of the Central Archives of Historical Records
Adam Grzegorz Dąbrowski
Źródła do dziejów społeczności żydowskiej w Polsce w zasobie Archiwum Akt Nowych
Sources to the History of the Jewish Community in Poland in the Holdings of the Central Archives of Modern Records
Krzysztof Pątek
Judaika w zasobie Archiwum Dokumentacji Mechanicznej Judaica in the Holdings of the Archives of Audio Visual Records
Jerzy Szumski
Źródła do historii Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Białymstoku
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Białystok
Leszek Kocoń
Materiały źródłowe do badań nad ludnością żydowską w zbiorach Archiwum Państwowego w Białymstoku Oddział w Łomży
The Archival Materials for Research on the Jewish People in the Holdings of the State Archives in Białystok, Local Branch in Łomża
Stanisław Błażejewski
Źródła do dziejów Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Bydgoszcz
Przemysław Snoch
Materiały do dziejów Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Częstochowie
Materials to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Częstochowa
Arkadiusz Wełniak
Źródła do dziejów ludności żydowskiej na Pomorzu w zasobie Archiwum Państwowego w Elblągu z siedzibą w Malborku
Sources to the History of the Jewish People on the Territory of Pomorze in the Holdings of the State Archives in Elbląg (Stated in Malbork)
Aniela Przywuska, Aleksandra Skibicka
Żródła do historii Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Gdańsku
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Gdańsk
Grzegorz Waliś
Judaika w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu
Judaica in the Holdings of the State Archives in Kalisz
Michał Mączka
Materiały dotyczące ludności żydowskiej w zbiorach Archiwum Państwowego w Katowicach
Materials to the History of the Jewish People in the Holdings of the State Archives in Katowice
Romana Guldon
Źródła do historii Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Kielcach
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Kielce
Waldemar Chlistowski
Judaika w zasobie Archiwum Państwowego w Koszalinie Judaica in the Holdings of the State Archives in Koszalin
Magdalena Marosz, Jadwiga Szyposz, Franciszek Zacny
Materiały dotyczące dziejów Żydów przechowywane w Archiwum Państwowym w Krakowie
Sources to the History of the Jews preserved in the State Archives in Kraków
Aleksander Piwoń
Materiały źródłowe do dziejów Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Lesznie
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Leszno
Józef Kus, Maria Trojanowska
Źródła do dziejów Żydów od XV do XX w.w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie
Sources to the History of the Jews in the Period of 16 th–20 th c.in the Holdings of the State Archives in Lublin
Julian Baranowski
Źródła do dziejów Żydów w Łódzkiem w zasobie Archiwum Państwowego w Łodzi
Sources to the History of the Jews of the Łódź province in the Holdings of the State Archives in Łódź
Franciszek Sokołowski
Żródła do dziejów Żydów w zbiorachArchiwum Państwowego w Olsztynie
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Olsztyn
Barbara Sypko, Aneta Malik
ród ła do historii Żydów zachowane w zasobie Archiwum Państwowego w Opolu
Sources to the History of the Jews preserved in the Holdings of the State Archives in Opole
Krzysztof Urzędowski
Źródła do historii Żydów w Polsce w Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim
Sources to the History of the Jews in Poland in the Holdings of the State Archives in Piotrków Trybunalski
Anna Stogowska
Źródła do dziejów Żydów w zbiorach Archiwum Państwowego w Płocku
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Płock
Jadwiga Miedzianowska
Źródła do dziejów Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Poznań
Jacek Krochmal
Źródła do dziejów Żydów w archiwach Przemyśla
Sources to the History of the Jews in the Archives in Przemyśl
Sebastian Piątkowski
Źródła do dziejów ludności żydowskiej w XVII –XX w.w zasobie Archiwum Państwowego w Radomiu
Sources to the History of the Jewish People in the Period of 17 th –20 th c.in the Holdings of the State Archives in Radom
Grzegorz Zamoyski
Źródła do dziejów Żydów w aktach miast w zasobie Archiwum Państwowego w Rzeszowie
Sources to the History of the Jews in the Municipal Records in the Holdings of the State Archives in Rzeszów
Grzegorz Welik,Wanda Więch –Tchórzewska
Źródła do dziejów Żydów w Archiwum Państwowym w Siedlcach
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Siedlce
Sławomir Filipowicz
Źródła dotyczące Żydów w zasobie Archiwum Państwowego w Suwałkach
Sources pertaining to the Jews in the Holdings of the State Archives in Suwałki
Paweł Gut, Jerzy Grzelak, Jan Macholak
Materiały źród łowe do historii Żydów przechowywane w Archiwum Państwowym w Szczecinie
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Szczecin
Tomasz Dziki
Żródła do dziejów Żydów w zasobachArchiwum Państwowego w Toruniu i Oddziału we Włocławku
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Toruń and in Local Branchin Włocławek
Marta Jaszczyńska
Źródła do dziejów ludności żydowskiej w Warszawie w XIX i XX w. w zbiorach Archiwum Państwowego miasta Warszawy
Sources to the History of the Jewish Population in Warsaw in 19 th and 20 th c. in the Holdings of the State Archives of the Capital City of Warsaw
Danuta Skorwider
Źródła do historii Żydów na terenie Mazowsza Południowego w zasobie Archiwum Państwowego miasta Warszawy
Sources to the History of Southern Mazowsze in the Holdings of the State Archives of the Capital City of Warsaw
Janusz Szczepański
Źródła archiwalne do dziejów społeczności żydowskiej Mazowsza Pónocnego w XIX –XX w.(do 1939 r.)
The Archival Sources to the History of the Jewish Community of Northern Mazowsze in 19 th –20 th c.(until 1939)
Mieczysława Chmielewska
Judaika w zbiorach Archiwum Państwowego we Wrocławiu
Judaica in the Holdings of the State Archives in Wrocław
Gertruda Sowińska
Źródła do dziejów Żydów w zbiorach Archiwum Państwowego w Zamościu
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Zamość
Zbigniew Bujkiewicz
Źródła do historii Żydów w zbiorach Archiwum Państwowego w Zielonej Górze
Sources to the History of the Jews in the Holdings of the State Archives in Zielona Góra
Zygmunt Kozak
Materiały do dziejów mniejszości żydowskiej w Polsce (1918 –1939) w zbiorach Centralnego Archiwum Wojskowego
Materials to the History of the Jewish Minority in Poland (1918 –1939)in the Holdings of the Central Military Archives
Hanna Szymczyk
Źródła do historii Żydów w Polsce w Archiwum Polskiej Akademii Nauk Sources to the History of the Jews in Poland in the Archives of the Polish Academy of Sciences
Jürgen Hensel
Zasoby archiwalne Żydowskiego Instytutu Historycznego
Archive Holdings of the Jewish Historical Institute
Mieczysław Motas
Judaika w zbiorach b. Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu —Instytutu Pamięci Narodowej
Judaica in the Holdings of the former Central Commission of Investigating Crimes Against the Polish Nation —Institute of National Memory
Część II.Informacje o źród łach w archiwach izraelskich Part II.Information on Sources in Israel’s Archives
Moshe Mossek
Documentation on Poland and Polish Jewry in Israel’s Archives
Dokumentacja dotycząca Polski i polskich Żydów przechowywana w archiwach w Izraelu
Sara Kadosh
American Jewish Joint Distribution Committee Archives in Jerusalem. Records on Poland
Archiwum Połączonego Amerykańsko –Żydowskiego Komitetu ds.Repartycji w Jerozolimie. Źródła na temat Polski
Gennady Pasechnik
Sources on the History of the Polish Jews in the Diaspora Research Institute, Tel Aviv University
Źródła do historii Żydów polskich w Archiwum Instytutu Diaspory przy Uniwersytecie w Tel Awiwie
Eli Tzur
The Sources for Hashomer Hatzair —Polish Relations’ Research Źródła do dziejów ruchu Hashomer Hatzair — w badaniach nad związkami polskimi
Silvia Schenkolewski –Kroll
Bar–Ilan University.The Dr Zorah Warhaftig Institute for Research on Religious Zionism
Instytut Badań Syjonizmu Religijnego im.dr.Zoraha Warhaftiga przy Uniwersytecie im.Bar –Ilan
Hadassah Assouline
The Central Archives for the History of the Jewish People Centralne Archiwum Historii Narodu Żydowskiego
The Central Zionist Archives in Jerusalem
Centralne Archiwum Syjonizmu w Jerozolimie
The Massua Archives at Kibbutz Tel Yitzchak
Archiwum Massua w Kibbutz Tel Yitzchak
The United Kibbutz Movement UKM —Ichud Archives at Hulda
Archiwum Zjednoczonego Ruchu Kibbutz w Hulda
The Yad Vashem Archives
Yad Vashem —Archiwum Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu
Część III.Varia Part III.Varia
Andrzej Biernat
Informacja archiwalna dotycz ąca historii Żydów na nośnikach komputerowych w praktyce polskich archiwów państwowych
Computerized Archive Information on the History of the Jews in the Practice of PolishState Archives
Jerzy Halbersztadt
Źródła do dziejów zag łady Żydów w zbiorach polskich w świetle programów dokumentacyjnych waszyngtońskiego Muzeum Holocaustu w latach 1990 –1999 Sources to the History of the Extermination of the Jews in Polish Archives in the Light of Documentary Programs of the Holocaust Museum in Washington in the years 1990–1999
Jan Basta
Rzeszowski ośrodek badania historii Żydów w Polsce
The Polish Jewry History Research Centre in Rzeszów
Hadassah Assouline
Reconstructing JewishHistorical Sources throughSurvey and Microfilming —the Jewish Community of Lwów as an Example
Rekonstrukcja źródeł do dziejów Żydów poprzez mikrofilmowanie i kwerendy w archiwach zagranicznychna przykładzie archiwaliów dotyczących społeczności żydowskiej we Lwowie
Ety Alagem
The Central Archives of the Hebrew University of Jerusalem.
Student’s Rescue by Immigration Centralne Archiwum Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Studenci uratowani przez imigrację
Naava Eisin
"One Language and a Common Speech": The Relationship between the Israeli Teachers’Union and the Jewish Teachers in Poland Jeden język i wspólna mowa.Stosunki między Związkiem Nauczycieli Izraela a nauczycielami żydowskimi w Polsce
Spis ilustracji
List of illustrations