Zostali we Lwowie

Opis książki:

Mało jest publikacji o Polakach, którzy po wojnie zostali we Lwowie. Książka Anny Fastnacht-Stupnickiej wypełnia tę lukę, przedstawiając na przykładzie losów dwudziestu kilku rodzin życie polskiego środowiska od wybuchu drugiej wojny światowej do proklamowania niepodległości Ukrainy, a w niektórych aspektach do chwili obecnej.

W oparciu o wywiady, niepublikowane wspomnienia, relacje świadków oraz doświadczenia swojej rodziny, autorka buduje "historię mówioną", opowieść o dramatach sowieckiej i niemieckiej okupacji, o zmaganiu się z reżimem komunistycznym, konspiracyjnym kształceniu i wychowywaniu młodzieży w czasach ZSRR, zachowywaniu wiary i tożsamości narodowej, ratowaniu dziedzictwa kulturalnego, cmentarzy, pamięci historycznej. Pokazuje lwowską codzienność na tle wydarzeń dziejowych, przybliża mało znane fakty, próbuje rozwikłać niektóre tajemnice.

Dlaczego zostali we Lwowie? Dlaczego nie wyjechali podczas pierwszej akcji przesiedleńczej zaraz po wojnie ani drugiej w latach pięćdziesiątych? Dlaczego zdecydowali się nie opuszczać miasta, które przestało należeć do Polski?
Odpowiedzi na te pytania jest tyle, ile osobistych dylematów, jednostkowych powodów, jakie towarzyszyły ludziom w tamtym czasie. Bo jakże tak dom rodzinny porzucić, w kilku walizach zmieścić cały dobytek i pojechać w nieznane, niepewne? Zaczynać wszystko od początku? Opuścić starych rodziców, którzy zapowiedzieli, że nigdzie się stąd nie ruszą? Na córkę, która jest w łagrach na Syberii, nie zaczekać? Kto jej paczki będzie wysyłał, kto w drzwiach powita, gdy wróci? Wiadomości od aresztowanego męża nie wypatrywać? A kto o groby rodzinne zadba, kto je z liści ogarnie? Pożegnać miasto ukochane, niepowtarzalne i skazać siebie na tęsknotę za nim? Co będzie z dobrami kultury narodowej? Przecież ktoś musi zostać na ich straży, ktoś musi bronić polskości, ocalić duchowe i materialne bogactwo Lwowa, dopóki nie wyciszy się powojenny zamęt, nie unormuje polityczny ład w Europie.

Nad indywidualnymi motywami dominowało wspólne dla większości Polaków przeświadczenie, że zaistniała po wojnie sytuacja jest tymczasowa. Trudno było uwierzyć w trwałość nowo ustanowionych granic, wynik politycznych podziałów wydawał się zbyt niesprawiedliwy, okrutny i nieludzki, by mógł zyskać przyzwolenie świata. Należało więc przeczekać, wytrwać, nie dopuszczając do zaprzepaszczenia dziedzictwa pokoleń. I dla większości lwowian to był decydujący powód pozostania na miejscu. Mówią: to nie my opuściliśmy Polskę, lecz Polska nas opuściła.

Książka "Zostali we Lwowie" - Anna Fastnacht-Stupnicka - oprawa miękka - Wydawnictwo Sator Media. Książka posiada 342 stron i została wydana w 2010 r.