Znak nr 576. Gdzie jest Europa?
| Dane szczegółowe: | |
| Producent: | ZNAK |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 168 s. |
| ISSN: | 0044-488X |
| Data: | 2003-05-21 |
Opis książki:
Dwa wielkie wydarzenia na arenie polskiej i międzynarodowej prowokują do głębszego namysłu nad znaczeniem takich słów jak "Europa" czy "europejskość". Pierwsze z nich to bliski już moment, w którym społeczeństwo polskie podejmie decyzję za lub przeciw akcesji do Wspólnoty Europejskiej, a więc w pewnym sensie da wyraz swojemu rozumieniu europejskości. Wydarzenie drugie to wojna w Iraku, która - zanim jeszcze się rozpoczęła - dokonała głębokiego podziału naszego kontynentu na tzw. "nową" proamerykańską Europę i "starą" Europę Chiraca i Schroedera. Ów podział z kolei zdaje się nakładać na ten, do którego już zdążyliśmy przywyknąć: między Wschodem i Zachodem Europy. Jeśli dodamy do tego niepokojącą liczbę lokalnych rozłamów - weźmy kraj Basków, włoską Ligę Północną czy Irlandię - to owo jednoczące pojęcie "Europy" może zdać się nam co najmniej niejasne. Czym jest zatem dzisiejsza Europa Jakie są jej granice i jak dalece możemy je rozciągać Pytanie o możliwość wypracowania jednoznacznej definicji Europy stawia w swoim artykule profesor Czesław Porębski. W dyskusji nad możliwymi odpowiedziami głos zabierają: Leopold Unger, spoglądający na relację między Europą a Ameryką z perspektywy belgijskiej, oraz Zygmunt Kubiak, zastanawiający się nad źródłami i przyszłością naszego kontynentu. W interesującą nas problematykę znakomicie wpisuje się także esej Jakuba Lubelskiego, tegorocznego maturzysty i zwycięzcy konkursu organizowanego przez naszą redakcję. W marcu minęła dwudziesta rocznica śmierci Hanny Malewskiej. O pisarce, eseistce i wieloletnim redaktorze naczelnym "Znaku" rozmawiamy z Krystyną Poborską. Ponadto w "Diagnozach" Danuta Sosnowska, na kanwie tzw. "sprawy Rywina", wnikliwie analizuje symptomy degeneracji, jakiej ulega w ostatnich latach język polskich polityków.
Książka "Znak nr 576. Gdzie jest Europa?" - oprawa miękka - Wydawnictwo ZNAK.
Spis treści:
DIAGNOZY
Przestrzeń mowy publicznej, Danuta Sosnowska
Zbiorowe poczucie przyzwoitości trwa we wzorach kultury. Trwa jako "potęga smaku".
TEMAT MIESIĄCA
DEFINICJE
Definiowanie Europy, Henryk Woźniakowski
Specyficzne europejskie poczucie humoru, starsza niż Oświecenie wiara w postęp, poszukiwanie oryginalności (a nie kanonu), wiedza pochodząca z edukacji (a nie inicjacji), krytycyzm, dążenie do przekraczania ograniczeń, obalania tabu, do rewolucji - oto niektóre cechy umysłu europejskiego.
Idea Europy, Czesław Porębski
Spojrzenie w głąb kultury i historii pozwala - jak widać - zgromadzić pewien materiał istotny dla określenia idei europejskiej. A przecież pogląd europejskich polityków, którzy twierdzą, że idea Europy musi być dopiero zdefiniowana, że zadanie obecnego pokolenia Europejczyków polega na przedstawieniu takiej definicji, nie jest pozbawiony racji.
Ameryka gotuje, Europa zmywa?, Leopold Unger
Można mieć spore wątpliwości co do nieomylności Waszyngtonu, sporo zastrzeżeń co do dalekowzroczności amerykańskiej ekipy i jej szefa. Ale nie należy ich traktować jak stada durniów i trzeba, ryzykując ogromną pomyłkę, uwzględnić to, że w odróżnieniu od "starej Europy" Stany Zjednoczone są dziś prawdziwym supermocarstwem, które chce i jest w stanie bić się o jakiś porządek w świecie.
Civis Romanus sum, Z Zygmuntem Kubiakiem rozmawia Michał Bardel
Chcę należeć do takiej wspólnoty demokratycznej, w której będę mógł powiedzieć: "Jestem obywatelem Europy" i nie będą mnie walić batami po plecach. Nie chcę być traktowany tak, jak traktowani są mieszkańcy państwa Łukaszenki.
List do Konrada Pokriefke - czyli co dzisiaj oznacza bycie Europejczykiem, Jakub Lubelski
W imię serca, duszy, człowieczeństwa - używajmy rozumu! Niech on nas chroni przed zniekształceniem lub zniszczeniem miłości, niech on nas chroni przed wypaczonymi ideami, niech on nam służy do rozróżnienia dobra i zła.
Inspiracje
TEMATY I REFLEKSJE
Ludzie, książki, zdarzenia, Z Krystyną Poborską o Hannie Malewskiej rozmawiają Dorota Zańko i Jarosław Gowin
W marcu minęła dwudziesta rocznica śmierci Hanny Malewskiej, pisarki i publicystki, autorki takich powieści jak Przemija postać świata, Apokryf rodzinny, Żniwo na sierpie, Panowie Leszczyńscy i wielu innych. Hanna Malewska była również współtwórczynią i wieloletnim redaktorem naczelnym miesięcznika "Znak". Jako obecni redaktorzy "Znaku", czujemy się Jej spadkobiercami i dłużnikami.
"Tryptyk rzymski" czytany przez księdza, Ks. Henryk Seweryniak
Przeżywać wciąż na nowo "dziś" wiary. Pamiętać, że chrześcijaństwo jest religią otwarcia, zaproszenia, przyjęcia, gościny, przyjaźni. Dostrzegać wartość tych spraw w codzienności przymierza z Bogiem i bliźnimi.
Dziedzictwo i duma, Ewa Bieńkowska (przykład Francji)
Dziedzictwo i poczucie dumy, nowoczesność i obudzona miłość do starych kamieni. Obyczaje przy stole i nabożny stosunek do spraw kuchni, kult wina i wiedza o sposobach rozróżniania gatunków win. Świadomość, że ta kultura jest jedna i niepowtarzalna, różna od tych, które wytworzyły kraje sąsiednie. Niepowtarzalna - ale czy również "lepsza"?
DOSKONAŁY SMAK ORIENTU
Człowiek ze szkunera, Piotr Kłodkowski
Po kładkach w jedną i drugą stronę krążą tragarze. Nie ma tu żadnych dźwigów, taśmociągów czy nawet prostych żurawi. Wszystko obsługiwane jest siłą ludzkich mięśni. Tak samo jak sto, dwieście lub trzysta lat temu. Dlaczego sztucznie zatrzymano czas? Przecież nie jesteśmy w dżungli na Borneo, tylko w samym centrum rozwijającej się dynamicznie Dżakarty.
ZDARZENIA - KSIĄŻKI - LUDZIE
Dziecko tego świata, Arkadiusz Stempin
Morze nieporozumień, Michał Łuczewski
Filozofia polityki i polityka filozofów, Damian Leszczyński
Helmuth Plessner - filozof nieodkryty, Marek A. Cichocki
Wędrowanie po śladach obecności, Adam Hernas
Spojrzenie w ciemność, Andrzej Osęka
Katolickie tematy Andrzeja Walickiego, Grzegorz Przebinda
"Sztuka" dla sztuki; dla "Sztuki" sztuka, Paweł Taranczewski
SPOŁECZEŃSTWO NIEOBOJĘTNYCH
Wystarczy jedynie złotówka, Janina Ochojska
Rekomendacje
Summary