Znak nr 548. Postmodernizm kontra religia. Nowoczesność bez Boga?
| Dane szczegółowe: | |
| Producent: | ZNAK |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 160 s. |
| Data: | 2001-01-02 |
Opis książki:
Przedstawiciele tak popularnego we współczesnej kulturze nurtu umownie zwanego postmodernizmem coraz częściej sięgają po metafory zaczerpnięte z religii. Nawiązują na przykład do tradycji "teologii negatywnej", powołują się na mistyków itp. Pojawia się jednak pytanie, czy prąd myślowy, który w swej istocie jest antymetafizyczny, który kwestionuje realność transcendencji i głosi, że "wielkimi narracjami" (w tym także systemami religijnymi) rządzi jedynie żywioł gry, może być sprzymierzeńcem religii. Tę właśnie kwestię próbują rozstrzygnąć autorzy styczniowego "Znaku". W stwierdzeniu, że łączenie religii z postmodernizmem przypomina godzenie ognia z wodą, jest sporo racji. Można jednak zapytać, dlaczego próbuje się to czynić. Czy nie wynika to z lęku przed "mocnymi" wartościami religii, które w ciągu historii bywały - jak argumentują postmoderniści - źródłem postaw fundamentalistycznych i stawały się uzasadnieniem dla terroru Czy postmodernizm nie postuluje po prostu oczyszczenia doświadczenia religijnego z naddatku ludzkich projekcji A może jednak postmodernistyczne "osłabianie myślenia" i dekonstruowanie doświadczenia religijnego jest kostiumem niewiary w transcendencję i świadectwem zagubienia rozumu Jak zobaczymy, odpowiedzi na te pytania mogą brzmieć bardzo rozmaicie. Wydaje się prawdopodobne, że myślenie wewnątrz tradycji judeochrześcijańskiej nie ma wiele wspólnego z postmodernizmem; mimo to - jak mówi ks. Tomasz Węcławski - pod wpływem spotkania z tym ostatnim powinno wyciągnąć naukę "z tego, co nie udało się w historii, która na naszych oczach dobiegła do takiego punktu i stanu".
Książka "Znak nr 548. Postmodernizm kontra religia. Nowoczesność bez Boga?" - oprawa miękka - Wydawnictwo ZNAK.
Spis treści:
DIAGNOZY
Nowy wspaniały McŚwiat albo "Wniebowstąpienie myszki Miki", Bartłomiej Dobroczyński
POLOWANIE NA IDEE
Oczekiwanie bez nadziei
Z Małgorzatą Kowalską, Barbarą Skargą, Karolem Tarnowskim i ks. Tomaszem Węcławskim rozmawia Tadeusz Gadacz
Pomyśleć niemożliwe. Marion, Derrida i filozofia daru, Michał Paweł Markowski
Marion i Derrida wyznaczają dziś dwa bieguny możliwej refleksji nad granicami teologii i fenomenologii, a ich spór (jeśli rzeczywiście jest to spór) pokazuje, że dla filozofii nie ma pilniejszego zadania niż myślenie niemożliwego.
Czy możliwa jest religia postmodernistyczna?, Agnieszka Kołakowska
Dla postmodernisty religia jest jednym z dwojga: albo czymś, przeciwko czemu postmodernizm z definicji musi walczyć, ponieważ to coś opiera się na pojęciu prawdy i na autorytecie, albo po prostu kolejnym "językiem", jednym głosem w "pluralizmie głosów", który należy traktować jak każdy inny. Wtedy religia, pozbawiona pojęcia prawdy, przestaje być religią.
Religia jako kres konwersacji, Richard Rorty, tłum. Magdalena Klebs i Marcin Jaranowski
Czym miałby być typowo religijny argument, jeśli nie argumentem, którego przesłanki są akceptowane przez niektórych ludzi, ponieważ wierzą oni, że wyrażają one wolę Boga? Mogę zaakceptować te same przesłanki z czysto świeckich powodów - na przykład z powodów, które wiążą się z maksymalizacją ludzkiego szczęścia. Czy to czyni mój argument niereligijnym? Z pewnością fakt, że jeden z nas czerpie swoje przesłanki z Kościoła, a drugi z biblioteki, jest - i powinien być - poza zainteresowaniem naszych słuchaczy w sferze publicznej.
Richard Rorty a wiara religijna, Marcin Jaranowski
Istnieją wspólnoty, z którymi nie można się zidentyfikować, pozostając jednocześnie konsekwentnym pragmatystą. Z prac Rorty’ego wynika, że poza tą granicą znajdują się wszyscy ludzie religijni, którzy nie traktują swojej wiary w Boga jako bez reszty zawartej w tym, co rozumie Rorty przez sferę prywatną.
Myśleć religię?. Między upojeniem sensem a sensu utratą, Jan Kiełbasa
Bez trudu można dostrzec, iż nad myśleniem Derridy, Vattimo i innych ciąży nie tylko gorączkowe pragnienie nadążania za zmieniającymi się wyzwaniami naszej epoki czy aktualne rozczarowanie klasyczną filozofią, ale również lektura Heideggera, który po słynnym antymetafizycznym "zwrocie" traktował metafizykę jako coś, w co najwyżej myślenie "upada", a zatem coś do przekroczenia czy też przezwyciężenia.
Królewski płaszcz Franza K. (I), Krzysztof Dorosz
ROZMOWY „ZNAKU”
Polifoniczny pontyfikat
O książce George’a Weigela Świadek Nadziei z o. Maciejem Ziębą OP rozmawia Janusz Poniewierski ZDARZENIA - KSIĄŻKI - LUDZIE
Nadzieja zamiast wiedzy?, Tadeusz Szubka
Mutacje dialektyki, Adam Lipszyc
Hic sunt leones, Jacek Migasiński,
Nauka i teologia - inspiracje wzajemne, Ks. Krzysztof Kaucha
Problemy z nauką, Maciej Witek
„Powiedzcie prawdę”, Janusz Poniewierski
TWÓJ GŁOS W DYSKUSJI
Czego szukasz we Mszy św?
Sommaire
Summary