Zasługa dla Polski

Opis książki:

Z pułkownikiem Ryszardom Kuklińskim spędziłem kilkadziesiąt godzin na "rozmowach o rozmowie", którą chcieliśmy nagrać dla Telewizji Polskiej, gdy byłem jej korespondentem w Waszyngtonie na początku lat 90. Pułkownik nie chciał jednak pokazać wtedy swojej twarzy, miał też uzasadnione wątpliwości co do tego, jak do jego osoby odnoszą się władze Trzeciej Rzeczpospolitej. Nasze kontakty urwały się po tym, gdy w pierwszej połowie 1994 roku w tajemniczych okolicznościach, w odstępie 6 miesięcy, zginęli obaj synowie pułkownika. Jesienią 1997 roku zdarzyła się szansa odnowienia kontaktu: międzynarodowy miesięcznik Reader s Digest, którego polską wersję redaguję, zdecydował się na publikację obszernego artykułu o "najbardziej nieznanym bohaterze zimnej wojny". W październiku tego roku przez trzy dni pułkownik Kukliński udzielał obszernego wywiadu w waszyngtońskim biurze Reader s Digest. Plonem tej i wielu innych rozmów był artykuł Rudiego Chełmińskiego opublikowany w kwietniu 1999 roku na 50-lecie NATO, jednocześnie w amerykańskim, polskim, czeskim, słowackim i węgierskim wydaniu miesięcznika. Chełmiński pisząc dla czytelników z całego świata, nie mógł jednak wykorzystać w pełni bogactwa szczegółów, postaci a także refleksji, które pułkownik Kukliński przedstawił nam obu w Waszyngtonie. Dlatego zdecydowałem się na opublikowanie tamtego wywiadu. "Spowiedź" pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, zamieszczona w pierwszej części tej książki jest uporządkowanym i częściowo tłumaczonym z angielskiego zapisem 24 godzin naszych waszyngtońskich rozmów. Uznałem, że uzupełnienie jej o część drugą - "Bliżej pułkownika", szkic przebiegu jego sprawy w ciągu ostatnich 7 lat oparty w części na nagraniach rozmów i zapiskach własnych - pozwoli na pełniejsze zarysowanie tej niezwykłej postaci. I jeszcze jedno wyjaśnienie: wywiad ten nie jest autoryzowany w polskim rozumieniu tego terminu, czyli zaaprobowany na piśmie przez udzielającego. Jest natomiast prawdziwy, bo mam wszystkie taśmy, a także notatki z naszych rozmów będących podstawą drugiej części tej książki. Dodatkowo wszystkie fakty i wypowiedzi pułkownika, wykorzystane w artykule Przeglądu Reader s Digest zostały zweryfikowane i autoryzowane. Pełny zapis tego wywiadu przedstawiałem pułkownikowi, ale nie dostałem od niego ostatecznej odpowiedzi - ani tak, ani nie. Mimo to mam nadzieję, że będzie tak jak z moim rozdziałem książki o pułkowniku Kuklińskim Bohater czy zdrajca wydanej w 1992 roku w Warszawie. Napisałem go na własną odpowiedzialność, choć nie bez zachęty pułkownika, a na weryfikację tekstu nie było czasu. - Byłem na to bardzo zjeżony - powiedział mi Kukliński, gdy dostał książkę - ale napisał pan to bardzo osobiście i nie ma tam żadnych szkód. W kolejnej "rozmowie o rozmowie" przyznał: - Gdyby mi pan dał to do autoryzacji, to - zawiesił głos, jakby na chwilę autorefleksji - mógłbym się nie zgodzić - dokończył ze śmiechem. Dlatego po siedmiu latach uznałem, że najwyższy czas powtórzyć tamto doświadczenie.

Andrzej Krajewski

Książka "Zasługa dla Polski" - Ryszard Kukliński, Andrzej Krajewski - oprawa miękka - Wydawnictwo Wrota.