Zadłużenie hipoteczne i obrót nieruchomościami w Starym Mieście Toruniu w pierwszej połowie XVII wieku

Opis książki:

Celem badawczym niniejszej rozprawy jest poznanie i omówienie toruńskiego rynku kredytu hipotecznego i obrotu nieruchomościami w l. połowie XVII w. Tytułowe zadłużenie hipoteczne i obrót nieruchomościami nie ogranicza się więc tylko do przedstawienia stanu zadłużenia toruńskich parcel i opisania mechanizmów rządzących ich obrotem, lecz traktuje temat szerzej, uwzględniając różne operacje hipoteczne i transakcje obrotu nieruchomościami, a także kontrahentów biorących w nich udział oraz aspekt przestrzenny i tendencje rozwojowe badanego rynku. Uściślając, w pierwszej kolejności problematyka ta została umiejscowiona na polu działań finansowych i kredytowych dokonujących się w Toruniu oraz omówiono ją od strony formalnoprawnej. Następnie pokazano zachowania poszczególnych grup społecznych i wyróżniających się kontrahentów, a także przedstawiono zobrazowanie przestrzenne badanego rynku. W końcu, opisano sytuację gospodarczą Torunia w badanym okresie. Ustalono, czy i w jakim stopniu ogólne procesy ekonomiczne, zmiany ustrojowe oraz wydarzenia polityczne i militarne wpływały na koniunkturę w mieście. Badania moje dotyczą więc operacji hipotecznych i handlu nieruchomościami i stanowią studia z dziejów społeczno-gospodarczych Torunia 1. połowy XVII w. W zamierzeniach badania te miały przede wszystkim stać się kolejnym wkładem w odtwarzanie i zrozumienie procesów gospodarczych zachodzących w Polsce oraz w miastach Europy Środkowowschodniej epoki nowożytnej, co uważam, że przynajmniej w części zostało zrealizowane. Procesy te są tu obserwowane przez pryzmat niewielkiego, ale niewątpliwie istotnego, wycinka życia finansowego ówczesnego miasta.
Terytorialnie badania ograniczają się do obszaru Starego Miasta Torunia, a konkretnie dotyczą one staromiejskich parcel. W zakres badań nie weszły więc kontrakty zawierane w Starym Mieście Toruniu, ale nie dotyczące jego terytorium. Charakter materiału źródłowego oraz tematyka badań pozwala jednak odnieść większość wniosków do przestrzeni całego toruńskiego ośrodka miejskiego. Wyjątkiem będą tu wnioski zawarte w rozdziale trzecim, które dotyczą kontrahentów uczestniczących w badanym rynku oraz w punkcie pierwszym czwartego rozdziału, dotyczące rozmieszczenia przestrzennego analizowanych operacji. W tych dwóch przypadkach wnioski są prawdziwe jedynie dla terytorium Starego Miasta. Informacje o stosunkach pieniężnych, formach kredytowych, rodzajach operacji hipotecznych i transakcji obrotu nieruchomościami oraz koniunkturach gospodarczych można niewątpliwie odnieść do całego kompleksu miejskiego. Zbieżność koniunktur gospodarczych w Nowym i Starym Mieście Toruniu w omawianym okresie została już dostrzeżona przez K. Mikulskiego.
Rozprawa - jak mówi jej tytuł - dotyczy 1. połowy XVII w., jednak w rzeczywistości szczegółowej analizie, opartej na materiale statystycznym, poddane zostały tylko lata od 1601 do 1641, bowiem z następnych dziewięciu lat nie zachowało się podstawowe źródło, księgi ławnicze Starego Miasta Torunia, na podstawie którego zbudowano tablice statystyczne i wykazy. Ostatnia dekada półwiecza została tylko skrótowo omówiona w oparciu o informacje z literatury i źródeł uzupełniających. Wybór 1. półwiecza XVII w. został podyktowany chęcią prześledzenia zjawisk gospodarczych w okresie poprzedzającym wszechstronny kryzys, jaki dotknął Rzeczpospolitą w 2. połowie tego stulecia; w badanym okresie panowała jeszcze względnie dobra koniunktura gospodarcza, ale już narastały elementy kryzysowe i coraz wyraźniejsze były symptomy stagnacji.

Książka "Zadłużenie hipoteczne i obrót nieruchomościami w Starym Mieście Toruniu w pierwszej połowie XVII wieku" - Andrzej Mycio - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytet Mikołaja Kopernika.