Z Wietnamu do Polski. Opowieść córki Mandaryna

Opis książki:

Ojciec Teresa Trân Thi Li był jednym z niewielu katolickich mandarynów w Wietnamie, zaangażowanym w sprawy Kościoła. Piastował poważne stanowiska w różnych prowincjach tego kraju, był nawet kandydatem na prezydenta.
Opowieść jego córki pokazuje życie w Wietnamie w czasach jej dzieciństwa, a także życie Kościoła widziane oczami dziecka, uczennicy katolickiej szkoły, wreszcie redaktora studenckiego pisma i uczestniczki międzynarodowych kongresów. Teresa Trân Thi Li opowiada też o studiach we Francji, o swym spotkaniu z Polską i przyszłym mężem Stefanem Wilkanowiczem, a także o swojej pracy tłumacza (m.in. książki kardynała Karola Wojtyły), o swoich córkach - Marzenie Lan Wilkanowicz-Devoud (dziennikarka, "Elle") i Katarzynie Dung Wierzchosławskiej (tłumaczka) oraz wnukach (Laetitia, Charles, Zosia i Jaś).
Wprowadzenie
HA TINH 1943 - PARYŻ 1960 - KRAKÓW 1991
Wojna, siejąca spustoszenie na Pacyfiku, wydaje się wciąż jeszcze bardzo odległa tu, w Ha Tinh - odległym zakątku Wietnamu, najmniejszej z trzech północnych annamskich prowincji. Jest spokojne popołudnie, łagodna pora roku - gubernator (czyli mój tato) zasiadł na werandzie, by po pracowitym dniu poczytać oficjalny organ administracji kolonialnej - "LImpartial" (czyli "bezstronny"). Wybieram się właśnie nad staw z lotosami - tam najbardziej lubię się bawić. Kiedy przechodzę za plecami ojca, spoglądam mu przez ramię i rzuca mi się w oczy wielki tytuł na pierwszej stronie gazety: "Kto to jest mandaryn "... Zatrzymuję się, bo pierwszy raz w życiu zwrócił moją uwagę dziennik drukowany po francusku (już od kilku lat uczę się tego języka). Porzucam jednak lekturę po paru linijkach i podniecona odkryciem okrążam rotangowy fotel, staję przed moim rodzicielem, po czym, bawiąc się owym francuskim słowem, zadaję pół żartem, pół serio pytanie: "Przepraszam, ojcze, ty jesteś mandaryn, twoja żona mandarynka... To ja, twoja córka, jestem mandaryneczka !".
Nie pamiętam już, jak "LImpartial" definiował mandaryna ani też wniosków, jakie z tego wyciągał, z tej choćby przyczyny, że nie byłam jeszcze w stanie pojąć treści artykułu. Dla mnie wietnamski termin quan truong określał po prostu całość klasy mandaryńskiej, odpowiedzialnej za administrację kraju pod rządami protektoratu. Znałam też w ojczystym języku słowo tieu thu, które odnosiło się do dziewczynek z mojego środowiska: oznaczało ono pewien określony sposób bycia i odpowiednie zachowanie; szczególny styl, obyczaje, tradycje, które - przyznać trzeba szczerze - nie zawsze tworzyły chwalebną całość.
W tamtej chwili słuchałam tylko jednym roztargnionym uchem tego, co mówił ojciec - pewnie starał się sprostować moje pochopne wnioski i poprawić gramatyczne błędy - zarejestrowałam bowiem właśnie, i to w języku innym niż mój, pewne dotyczące mnie fakty, z których natychmiast ukułam termin mandarinette - mandaryneczka.
Dopiero gdy ów neologizm został przyswojony, zdałam sobie sprawę z mojej niefrasobliwej śmiałości językowej. Słowo to, skrojone na miarę, musiało w niemałym stopniu odcisnąć się na moim ego, powraca bowiem do mnie za każdym razem, kiedy tylko zagłębiam się w przeszłość. Będzie mi ono towarzyszyć również podczas tej wędrówki.

Książka "Z Wietnamu do Polski. Opowieść córki Mandaryna" - Maria T. Tran, Thi Lai-Wilkanowicz - oprawa miękka - Wydawnictwo ZNAK. Książka posiada 304 stron i została wydana w 2004 r.