Wprowadzenie do nauk politycznych

Przedmowa

1. Nauka o polityce?

Trzy oblicza legitymizacji

• Legitymacja • Suwerenność • Autorytet

Władza polityczna

• Biologia • Psychologia • Kultura • Racjonalizm • Irracjonalność • Władza jako materia złożona

Czy politologia jest nauką?

• Walka o klarowność widzenia • Po co komu politologia?

Zmiany w politologii

• Synteza postbehawioralna

Znaczenie teorii
Upraszczanie rzeczywistości

• Systemy polityczne • Problem z ujęciem systemowym

Zalecana lektura
Przypisy

2. Narody, państwa i rządy

Pojęcie narodu i państwa

• Elementy państwowości • Problemy procesu państwowotwórczego • Rola wojny

Czym jest rząd i jaką pełni funkcję

• Cele rządu • Państwo jako czynnik modernizacji • Typologia rządów - ustrojów

Współczesny rząd: wytyczanie polityki państwowej.

• Polityka państwowa: aspekt materialny i symboliczny

Zalecana lektura
Przypisy

3. Jednostki i konstytucje

Konstytucje współczesnego świata

• Ustawa najwyższa • Cel konstytucji

Elastyczność konstytucji

• Konstytucja Stanów Zjednoczonych • Elastyczność konstytucji: Czy mogą one gwarantować prawa?

Wolność słowa w Stanach Zjednoczonych

• Z dziejów wolności słowa

Rząd konstytucyjny: Czy cokolwiek gwarantuje?
Zalecana lektura
Przypisy

4. Demokracja, totalitaryzm i autorytaryzm

Współczesna demokracja

• Demokracja przedstawicielska

Ustrój totalitarny

• Co to jest totalitaryzm? • Totalna kontrola — wizerunek i rzeczywistość

Autorytaryzm

• Autorytaryzm i państwa rozwijające się

Demokratyzacja reżimów autorytarnych
Zalecana lektura
Przypisy

5. Demokracja w praktyce: poglądy zwolenników pluralizmu i elitaryzmu

Dwie teorie: elitaryzm i pluralizm

• Elitaryzm • Pluralizm

Kto rządzi Ameryką

• Pogląd elitarystów • Pogląd pluralistów

Pluralistyczne elity: synteza
Zalecana lektura
Przypisy

6. Ideologie polityczne

Czym jest ideologia?
Główne ideologie

• Klasyczny liberalizm • Klasyczny konserwatyzm • Współczesny liberalizm • Współczesny konserwatyzm • Socjalizm marksistowski • Socjaldemokracja • Komunizm • Nacjonalizm • Faszyzm

Ideologia współcześnie

• Upadek komunizmu • Neokonserwatyzm • Komunitaryzm • Feminizm • Ruch ochrony środowiska

Koniec ideologii?
Zalecana lektura
Przypisy

7. Kultura polityczna

Środowisko polityki: kultura polityczna

• Co to jest kultura polityczna? • Kultura obywatelska • Uczestnictwo w Stanach Zjednoczonych

Erozja kultury politycznej

• Kultura elit i kultura mas • Subkultury polityczne

Socjalizacja polityczna

• Rola socjalizacji politycznej • Instytucje i czynniki socjalizacji

Zalecana lektura
Przypisy

8. Opinia publiczna

Rola opinii publicznej

• Struktura opinii publicznej • Modele opinii publicznej

Badania opinii publicznej

• Historia badań opinii publicznej • Techniki badań opinii publicznej • Na ile wiarygodne są badania opinii publicznej?

Amerykańska opinia publiczna

• Popularność prezydenta • Liberałowie i konserwatyści • Kto na co zwraca uwagę? • Czy sondaże opinii publicznej są uczciwe? • Czy sondaże powinny rządzić Ameryką?

Zalecana lektura
Przypisy

9. Polityczne komunikowanie i media

Komunikowanie w polityce

• Poziomy komunikacji • Współczesne środki masowego przekazu

Medium gigant: telewizja

• Dzienniki telewizyjne • Telewizja i polityka • Telewizja: własność i kontrola • Jak to wygląda w Europie

Czy środki przekazu źle nam służą?

• Media i rząd jako przeciwnicy

Zalecana lektura
Przypisy

10. Grupy interesu

Czym są grupy interesu?

• Czym się różnią grupy interesu od partii politycznych?• Kto należy do grup interesu? • Grupy interesu i rząd • Biurokraci jako grupa interesu

Skuteczne grupy interesu

• Kultura polityczna • Pieniądze: powstanie komitetów akcji politycznej (PAC)• Kwestia: powstanie grup jednopunktowych • Liczebność i członkostwo • Dostęp

Strategie grup interesu

• Kontakty z prawodawcami • Kontakty z administracją • Kontakty z władzą sądowniczą • Inne taktyki

Ocena grup interesu

• Czy grupy interesu potrafią artykułować postulaty? • Grupy interesu: kształcą czy uprawiają propagandę? • Doprowadzanie do sytuacji patowej

Zalecana lektura
Przypisy

11. Partie polityczne i systemy partyjne

Funkcje partii

• Partie w krajach demokratycznych • Partia w krajach komunistycznych

Rodzaje partii politycznych

• Powstanie partii wyborczej • Kryteria klasyfikacji partii

Rekrutacja i finansowanie

• Rekrutacja • Finansowanie partii politycznej

Systemy partyjne

• Klasyfikacja systemów partyjnych • Poziom konkurencji • System partyjny a system wyborczy • Czy amerykański system partyjny mógłby być inny?

Zalecana lektura
Przypisy

12. Głosowanie

Dlaczego ludzie głosują?

• Kto głosuje?

Jak ludzie głosują?

• Utożsamianie się z partią • Kto jak głosuje?

Zmiana postaw

• Zanik lojalności elektoratu

Co przesądza o zwycięstwie w wyborach?

• Strategie kandydatów oraz grupy wyborców

Zalecana lektura
Przypisy

13. Podstawowe struktury władzy

Co to jest instytucja polityczna?
Monarchia czy republika?
Państwa unitarne i federalne

• Państwa unitarne • Państwa federalne • Stany Zjednoczone: balkanizacja władzy • Kombinacja systemu unitarnego i federalnego

Systemy wyborcze

• Okręgi jednomandatowe 330 • System proporcjonalny 332 • Wybieranie instytucji

Zalecana lektura
Przypisy

14. Wadze ustawodawcze

System prezydencki i system parlamentarny

• Zalety systemu parlamentarnego • Problemy systemu parlamentarnego

Role władz ustawodawczych

• Stanowienie praw

Struktura parlamentu

• Jednoizbowy lub dwuizbowy • Komisje

Upadek ciał ustawodawczych
Dylemat parlamentaryzmu
Zalecana lektura
Przypisy

15. Władze wykonawcze

Prezydenci i premierzy
Długość kadencji
Role władzy wykonawczej

Wszechmocna prezydentura?

Charakter prezydenta

• Styl władzy wykonawczej: ręczne sterowanie i zdalne sterowanie

Gdy prezydent choruje
Gabinet
Niebezpieczeństwo zbyt wygórowanych oczekiwań
Zalecana lektura
Przypisy

16. Administracja i biurokracja

Co to jest biurokracja?

• Biurokracja federalna w Stanach Zjednoczonych • Biurokracja w innych krajach • Cechy biurokracji

Biurokracja we współczesnych państwach

• Podstawowe funkcje

Kłopoty z biurokracją

• Biurokracja: administrator czy twórca polityki? • Co zrobić z biurokracją? • Biurokracja i spoleczeństwo

Zalecana lektura
Przypisy

17. Systemy prawne i sądy

Natura prawa

• Co to jest prawo? • Rodzaje prawa

Systemy prawne

• Angielskie prawo zwyczajowe 416 • Prawo rzymskie 418 • Wspólne cechy obu systemów

Sądy i sędziowie

• System sądowy Stanów Zjednoczonych • Sędziowie • Porównanie sądów • System sądowy w Wielkiej Brytanii • System sądowy w Europie • Prawo w byłym Związku Radzieckim

Rola sądów

• Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych • Polityczna rola Sądu Najwyższego • Poglądy sędziów • Polityczny wpływ Sądu Najwyższego • Ograniczenia dotyczące Sądu Najwyższego

Zalecana lektura
Przypisy

18. Polityka państwa

Co to jest polityka?
Polityka gospodarcza

• Rząd i gospodarka

Kto i do czego ma prawo?

• Definicja ubóstwa • Koszty programów socjalnych • Uzależnieni od świadczeń

Pomoc socjalna i ideologia
„Duży" czy „mały" rząd?
Zalecana lektura
Przypisy

19. Przemoc i rewolucja

Załamanie się systemu

• Przemoc jako objaw • Rodzaje przemocy • Zmiana jako przyczyna przemocy

Rewolucje

• Wojna rewolucyjna • Etapy rewolucji • Iran jako studium przypadku 472

Po rewolucji

• Zmierzch rewolucji • Rewolucje antykomunistyczne

Zalecana lektura
Przypisy

20. Stosunki międzynarodowe

Polityka bez suwerenności

• Siłą i interes narodowy

Skąd się bierze wojna?

• Teorie mikro • Teorie makro • Błędne postrzeganie • Utrzymywanie pokoju

Zimna wojna

• Odstraszanie • Radzieckie nadmierne rozciągnięcie"

Systemy międzynarodowe
Polityka zagraniczna: Angażować się czy izolować?
Ponad suwerennością?
Zalecana lektura
Przypisy
Indeks