Wprowadzenie do filozofii chińskiej. Od myśli starożytnej do chińskiego buddyzmu

PORÓWNAWCZA CHRONOLOGIA FILOZOFII

PROLOG: CZYM JEST FILOZOFIA CHIŃSKA?

Wyjaśnienie wstępne
Od religii do filozofii: tło filozofii chińskiej
Podstawowe pojęcia chińskiej kosmologii: dao, qi, yin i yang
Główne tematy filozofii chińskiej: społeczeństwo, moralne postępowanie, natura ludzka
Rodowód intelektualny i kultywowanie idei filozoficznych

CZĘŚĆ PIERWSZA. STAROŻYTNA FILOZOFIA CHIŃSKA

Wprowadzenie

Rozdział I. Yijing (I Ching): Kosmologiczna podstawa filozofii chińskiej

Wprowadzenie
Yi: nieustannie zmieniający się wszechświat
Wszechświat obdarzony przymiotami moralnymi: podstawa ludzkiej etyki
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział II. Konfucjusz (Kong Zi) w Dialogach konfucjańskich

Wprowadzenie
Hierarchia moralna i idea lojalności (Zhong)
Shu (empatia) – konfucjańska „złota zasada postępowania”
Kultura moralna i urzeczywistnienie ideału etycznego – od człowieka szlachetnego (junzi), przez człowieka humanitarnego (ren), do mędrca (sheng)
Od indywidualnego „ja” do państwa – konfucjański ideał polityczny
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział III. Mencjusz (Meng Zi)

Wprowadzenie
Argumenty Mencjusza na rzecz dobra natury ludzkiej
Przyczyny uchybień moralnych
Wychowanie moralne i metody pracy moralnej nad sobą
Mencjuszowa filozofia polityki: idea rządów humanitarnych
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział IV. Xunzi (Hsün Tzu)

Wprowadzenie
Naturalistyczny pogląd na niebo
O naturze ludzkiej
Znaczenie rytuałów i norm obyczajności
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rodział V. Mozi (Mo Tzu)

Wprowadzenie
Miłość powszechna a miłość różnicująca
Deontologiczna prawość a utylitarny pożytek
Filozofia polityczna Mozi: pragmatyczny autorytaryzm
Filozofia religii: niebo, demony i duchy, los
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział VI. Laozi (Lao Tzu)

Wprowadzenie
Dao i język
Cnota („De”) i niedziałanie („Wu-wei”)
Polityczny ideał Laozi
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział VII. Zhuangzi (Chuang Tzu)

Wprowadzenie
Prawda, rzeczywistość i wiedza
Radykalny (skrajny) sceptycyzm albo perspektywizm
Realizm
Idealne etycznie państwo i człowiek doskonały
Idealne etycznie państwo
Idealna etycznie osoba
Filozofia życia i śmierci
Podsumowanie
Zagadnieniea do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział VIII. Hanfeizi (Han Fei Tzu)

Wprowadzenie
Natura ludzka a system kontroli społecznej
Moralność a polityka: legizm contra konfucjanizm
Praktyczne wskazówki dla rządzących:
Prawo, dyplomacja i władza
Hanfeizi i Laozi: Dao i Wu-wei
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

CZĘŚĆ DRUGA. CHIŃSKI BUDDYZM

Wprowadzenie

Prawda o cierpieniu
Prawda o pochodzeniu cierpienia
Prawda o ustaniu cierpienia
Prawda o drodze wiodącej do nirwany

Rozdział IX. Szkoła „samej tylko świadomości” (Wei-shi)

Wprowadzenie
Podstawowa doktryna szkoły „samej tylko świadomości”
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział X. Szkoła Hua-yan (Hua-yen)

Wprowadzenie
Metafizyka Hua-yan
Wielość i różnorodność światów empirycznych
Nasze umysły także są kreacjami jednego umysłu
Holizm: „wewnętrzny związek rzeczy” Fa-zanga i „wzajemne nieprzeszkadzanie sobie rzeczy” Cheng-guana
Numen: „prawdziwe Tak-jak-jest” albo „królestwo Zasady”
Epistemologia Hua-yan: język a rzeczywistość
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca

Rozdział XI. Szkoła Tian-tai (T’ien-t’ai)

Wprowadzenie
Pojęcie prawdy w sensie metafizycznym: ostateczna rzeczywistość
Dziesięć królestw dharmy a jedność rzeczywistości
Umysł a świat
Prawdziwa natura rzeczy (dharm); Trojaka Prawda
Stan Buddy, dziedzina Buddy i dharma Buddy
Prawda jako zgodność z rzeczywistością albo z prawdziwą naturą rzeczy
Prawda jako pojęcie pragmatyczne: „doraźne środki pomocnicze”
Prawda jako hierarchia: „jedna prawda”
Prawda „subtelna”: „żadna Prawda”
Pojęcia stanu Buddy, natury Buddy i czystego umysłu według Tian-tai
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Lektura uzupełniająca

Rozdział XII. Szkoła Chan (Buddyzm Zen)

Wprowadzenie
Teoretyczne rozbieżności między szkołą północną a południową
Sam tylko Umysł
Oglądanie umysłu a widzenie własnej natury
Medytacja
Oświecenie i samospełnienie
Podsumowanie teoretycznych różnic między dwiema szkołami
Metafizyka: pogląd Chan na rzeczywistość
Pogląd Chan na umysł i naturę
Poglądy Chan na poznanie i język
Sposoby nauczania Chan
Podsumowanie
Zagadnienia do dyskusji
Teksty podstawowe
Lektura uzupełniająca