Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu 1800-1850

Opis książki:

Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu to druga książka komparatystyczna Olgi Płaszczewskiej. Od czasów wydanej w 1930 roku pracy Mieczysława Brahmera Włochy w literaturze francuskiej okresu romantycznego. Cz. I. jest to pierwsza polska monografia zjawiska dziewiętnastowiecznego italianizmu. Nie pretenduje jednak do miana panoramy porównawczej, ale stanowi próbę ponownego spojrzenia na kwestie dziewiętnastowiecznej "mody na Włochy" w oparciu o podobieństwa i rozbieżności w postrzeganiu Italii, jakie odczytać można z literatury polskiej i francuskiej. W swoich rozważaniach autorka bierze pod uwagę teksty zarówno autorów znanych (François René de Chateaubriand, pani de Staël, Alfreda de Musseta, Casimira Delavignea, Charlesa Nodiera, George Sand, Honoré de Balzac, Alphonsea de Lamartine, Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida), jak i twórców dzisiaj już zapomnianych (Augustea Barbiera, Antoniego Deschampsa, Julesa Janina, Alphonsea Dupré, Stanisława Dunina Borkowskiego, Łucji Rautenstrauchowej, Bartłomieja Orańskiego, Antoniego Karśnickiego, Anny Potockiej, François Sadkowskiego, Adama Amilkara Kosińskiego, Krystyna Ostrowskiego, Mariana Gallego i Grzegorza Szadbeja). Świadomie pomija twórczość Stendhala, stanowiącą osobne zjawisko w przestrzeni dziewiętnastowiecznego italianizmu. Zainteresowania autorki skupiają się wokół utworów o charakterze podróży i fikcji literackiej. W tym przypadku analiza dotyczy sposobu, w jaki w dziełach literackich oraz podróżach, sytuujących się na pograniczu literatury i dokumentu, postrzegana i przedstawiana jest Italia, a więc przestrzeń o określonych walorach estetycznych, obowiązujących regułach życia i panujących zwyczajach. Autorka bierze również pod uwagę uprzywilejowane przez romantyków miejsca i analizuje sposoby ich artystycznego ewokowania w literaturze. Uwaga badawcza koncentruje się także na kreacjach postaci Włochów, pozytywnych i negatywnych cechach fizycznych i rysach charakteru, które w literaturze romantycznej zaczynają funkcjonować na zasadzie wątków obiegowych, tworząc stereotypowy portret mieszkańca Italii, możliwy do odczytania z większości utworów. Tym zagadnieniom poświęcone są przede wszystkim rozważania zawarte w pierwszym rozdziale książki, poświęcone podróży włoskiej, rozumianej jako gatunek literacki. Kolejna część dotyczy wizji Włoch w polskiej i francuskiej prozie artystycznej. Refleksje na temat inspiracji, wątków, motywów i postaci włoskich w wybranych utworach osadzone są w kontekście epoki. Dalsze obserwacje dotyczą sposobów funkcjonowania italianizmu w teatrze romantycznym, między innymi różnic pomiędzy poszczególnymi realizacjami popularnych wątków, obejmują także zagadnienie doboru tematów, inspirowanych historią Włoch w jej literackich interpretacjach. Refleksji na temat teatru towarzyszy również analiza wizji Włoch, zawartej w polskiej i francuskiej poezji. Porównanie relacji o charakterze paraliterackim i utworów z przewagą pierwiastka fikcyjnego, oraz analiza specyfiki polskiej i francuskiej wizji Włoch pozwala autorce udzielić przynajmniej częściowej odpowiedzi na pytanie, czy kształtujące się w literaturze mity i stereotypy, związane z Italią, są zjawiskiem powszechnym, czy też świadczą o mentalności i formach recepcji świata przez jeden z narodów XIX-wiecznej Europy. Znamienne przejawy italianizmu (sposób widzenia Włoch jako przestrzeni realnej i wyobrażonej, charakteryzowania ich mieszkańców i obyczajów, stosunku do przeszłości literackiej i historycznej, a także kwestie tworzenia się i funkcjonowania stereotypów) zostają potraktowane jako odrębne zjawisko, nie zaś jako "element towarzyszący" romantycznego imaginarium obu literatur.
Olga Płaszczewska ukończyła filologię polską i włoską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie uzyskała także tytuł doktora nauk humanistycznych. Studiowała także we Francji (DEA na Université Stendhal w Grenoble), była stypendystką Universit per Stranieri w Perugii (Włochy). Jest komparatystką i tłumaczką, obecnie pracuje jako lektor języka polskiego na Universit degli Studi w Mediolanie. Jest autorką poświęconej problematyce literatury XIX wieku pracy Błazen i błazeństwo w dramacie romantycznym.

Książka "Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu 1800-1850" - Olga Płaszczewska - oprawa miękka - Wydawnictwo UNIVERSITAS.