Od redakcji PISANE NA GORĄCO
JÓZEF MAJEWSKI
Pokój imieniem Boga
W przeszłości religie często szafowały ludzką krwią i posuwały się do przemocy wobec inaczej wierzących czy niewierzących, powołując się na wolę Boga zapisaną w swoich świętych pismach. [.] 24 stycznia w Asyżu zwierzchnicy i przedstawiciele różnych religii dali świadectwo, że nie jest to właściwe odczytanie woli Boga, a bolesną i trudną przeszłość relacji ze sobą objęli wzajemnym przebaczeniem. TOMASZ WIŚCICKI
Szok ozdrowieńczy?
Klimat moralny w służbie zdrowia zależy przede wszystkim od etosu zawodu lekarza. Na jego straży powinien stać przede wszystkim korporacyjny samorząd - izby lekarskie. Powinien, ale nie zawsze stoi. DAVID SULLIVAN
Kościół stracił więcej niż Pan Bóg. Czy Polacy pójdą w ślady Irlandczyków?
Sama wiara w Irlandii nie zamiera, chociaż niewątpliwie przeżywa pewien kryzys. Umiera - lub już umarła - tak zwana "stara katolicka Irlandia", w której Kościół miał uprzywilejowane miejsce.
Skandale na tle seksualnym zachwiały fundamentami Kościoła. [...] Opinia publiczna uznała, że problemem jest nie tyle grzech kilku biskupów i księży, ile fakt, że sama struktura Kościoła umożliwia dokonywanie takich nadużyć przez duchownych i służy tuszowaniu zła, które czynią. Czy widmo sekularyzacji krąży po Europie?
dyskusja
ANIELA DYLUS
Im bliżej rozdzielenia Kościoła z państwem, tym procesy sekularyzacyjne toczą się wolniej - z mniejszą siłą niszczycielską. Przykładem pozytywnym byłyby tu Stany Zjednoczone. Natomiast im bliżej modelu państwa wyznaniowego, jak jeszcze do niedawna np. w Szwecji, tym szybciej postępuje sekularyzacja.
- KSAWERY KNOTZ OFMCAP
Wydaje nam się, że Polacy są ludźmi bardzo wierzącymi, gdy naprawdę są oni tylko religijni. Duża religijność może nas cieszyć tylko dlatego, że jest dobrym punktem zaczepienia dla ewangelizacji, ale to wcale nie oznacza, że możemy czuć się zadowoleni ze stanu wiary w Polsce.
- KS. JANUSZ MARIAŃSKI
W 1990 r. najwyższe wskaźniki religijności reprezentowała w Europie rzeczywiście Irlandia, ale w następnych badaniach już Polska. W porównaniu z przeciętną różnice wskaźników akceptacji religii między Polską a resztą krajów europejskich wahają się mniej więcej od 10 do 50 proc.
- TADEUSZ SZAWIEL
Przykład USA nie potwierdza tezy o związku modernizacji z sekularyzacją. [...] jeśli chodzi o religijność indywidualną, to tutaj Amerykanie wypracowali ogromne spektrum możliwości dla różnych temperamentów - i jeśli w ogóle można by ich jakoś określić jedną definicją, to brzmiałaby ona mniej więcej tak - "religijni, o głębokich korzeniach religijnych".
KS. KRZYSZTOF KAUCHA
Chrześcijaństwo jutra
Ogromną przesadą jest mówienie o upadku chrześcijaństwa. [...] Bóg w dzisiejszej Europie nie jest na wygnaniu. Zmianom ulega jedynie koncepcja i wyobrażenia Boga oraz formy religijności wielu ludzi, w tym także chrześcijan. MARIA TERLECKA - wiersze
Wyjście pierwsze . Wyjście drugie
JOANNA SKAWIŃSKA
Widok z Manhattanu (felieton)
Niepokoje wiecznych optymistów
Amerykanie są optymistami. [.] Niektórzy moi znajomi - oczywiście Europejczycy - powiadają zgryźliwie, że Amerykanie są po prostu wytresowani oraz że konsekwencją tej tresury, która nakazuje prezentowanie zawsze radosnej twarzy z obowiązkowym uśmiechem od ucha do ucha, są wypchane portfele psychoterapeutów i psychiatrów. BOHDAN SKARADZIŃSKI
Gdyby tylko nie ta komuna...
Jako "tygrys" Europy Wschodniej wypadamy raczej papierowo. Nawet jeśli światową recesję gospodarczą uznać za dopust boski, pozostaje kompromitujący styl naszej spostrzegawczości co do sygnałów ostrzegawczych oraz działań zapobiegawczych STANISŁAW OBIREK SJ
Niedokończona spowiedź dziecięcia wieku Lesław Maleszka przyznał się do winy, tzn. do faktu współpracy z ubecją i do brania za tę współpracę pieniędzy. Jednocześnie swoją publiczną "spowiedź-niespowiedź" opatrzył licznymi komentarzami, które niczego nie wyjaśniając, sprawę raczej gmatwały. Szczególnie szokująco zostało odebrane końcowe wezwanie, by podobnych "rewelacji" unikać, oszczędzając tym samym bólu poznania prawdy, który stał się udziałem jego samego i jego dawnych przyjaciół.
MIROSŁAW DZIEŃ - Wiersze
Nakaz prawie dydaktyczny . Los . Do ocalenia
POLEMIKI
KRZYSZTOF BROSZKOWSKI OP
Drogi prowadzące w pustkę. Jeszcze o zaskakujących drogach azjatyckiej chrystologii
Nie podzielam ani optymizmu, ani ufności, graniczącej z pewną beztroską, z jakimi odnosi się Józef Majewski ["Zaskakujące drogi chrystologii azjatyckiej", "Więź" 2001 nr 5], do rozwiązań chrystologicznych azjatyckich teologów. (...) Zdecydowanie wzbudza moje zaufanie opinia Kongregacji Nauki Wiary na temat chrystologicznych tez omawianych teologów azjatyckich. TOMASZ WIŚCICKI
Zawsze nie dorastamy
W tekście Janusza Poniewierskiego ["Niedorastanie", "Więź" 2001 nr 10] pewnych rzeczy mi zabrakło, inne zaś zostały sformułowane moim zdaniem zbyt kategorycznie. [...] Czy możemy odpowiedzialnie powiedzieć, że kiedykolwiek i gdziekolwiek Kościół "dorastał"? Całe jego dzieje, od apostołów począwszy, to także historia niedorastania do wskazań Chrystusa. JACEK BORKOWICZ
Zawsze grzeszymy, czasem dorastamy
Ewangeliczny Jezus nie powiedział przecież: "Przykazanie nowe daję wam - ale wy i tak nigdy do niego nie dorośniecie". Takie ujęcie wymagań Ewangelii byłoby nieporozumieniem. PAWEŁ BINEK - Wiersze
Emigracja
MAGDALENA BAJER
JAN GAREWICZ
Blizny po ukąszeniu
Zostałem bez niczego
Właściwie zostałem bez niczego, z całkowitym zanegowaniem wszelkich ideologii, do których zaliczam również socjalizm, jak i naukę społeczna Kościoła. (...) Nie nadaję się do filozofii. Nie mam tego, co nazywa się potrzebą metafizyczną. Nie interesuje mnie, skąd się wziął świat i w jakim kierunku zmierza. Interesuje mnie to, co dzieje się na świecie, ale nie odnoszę tego do żadnych wartości. PIOTR WOJCIECHOWSKI
Jeden świat, jeden mózg (felieton)?
Fragmentacja według patriarchy Wenecji
Na poczucie winy mogą sobie pozwolić chrześcijanie. Albo jak powie liberał z wysokości kanapy swojego komfortu: ten katolicki Ciemnogród z całą jego tendencją do pokuty i samobiczowania. To chrześcijanie mogą sobie pozwolić na dialog, który nigdy nie będzie symetryczny, który swój sens zawdzięcza nieskończoności. [...] Nieskończoność jest w człowieku, partnerzy mogą ten dialog prowadzić, gdy widzą w sobie nawzajem nieskończoność. Z NAJNOWSZEJ HISTORII POLSKI
ANDRZEJ FRISZKE
Protest czy perswazja? Koło Posłów Znak w Sejmie PRL 1957-1961
O pozycji Koła Znak w ogromnej mierze decydowały jego stosunki z Prymasem Wyszyńskim. [.] Dla polityki prowadzonej przez Prymasa istnienie grupy lojalnych wobec niego posłów stanowiło ułatwienie. Powstawała możliwość pośrednictwa między władzami Kościoła i państwa oraz sondowania opinii władz PRL. POLACY I ICH SĄSIEDZI
NINA ŁUSZCZYK-ILIENKOWA - PROZA
Dobryj wieczór panie kolejarzu!
Nie pójdę dziś do kina, bo dwóję dostałam. Co te ułamki mi nie wychodzą? Nie ma u mnie drygu do tych ułamności, coś innego ciekawego w rozczochranej głowie gości.
Do kolacji mama stół nakrywa, mam sprzątnąć zeszyty. Tato wnosi z sionek samowar i do mamy się uśmiecha: Marfuszeńka, ktoś do nas zaraz zawita... BOHDAN SKARADZIŃSKI
Uwaga na Wschód (felieton)
Krymski probierz
Ofiarowanie Ukraińcom Krymu miało być tylko jednym - lecz nie jedynym - z głupich żartów Chruszczowa, a wyszło podwójnie głupio. I cóż teraz? Na wszczynanie awantur ogół nie ma ochoty, bo ma ich przesyt. Co sobie Kombinuje Kreml, to jego tajemnica. KOŚCIÓŁ W ŚWIECIE
JÓZEF MAJEWSKI
Kronika religijna
PEJZAŻ KULTURALNY
KATARZYNA JABŁOŃSKA
Świetlista Biel
Pokryte ciemną farbą gipsowe płyty, z których Piotr Dumała wydobywa swój świat, drapiąc i kalecząc je skalpelem, są w jakiś bolesny sposób mroczne, jednocześnie jednak z tego mroku wyłania się świetlista biel. Nawet kiedy dominuje mrok, światło pozostaje - przedziera się przez ciemność. Wydobywa się przy kolejnych zadrapaniach skalpela - im zadrapania głębsze, tym światło bardziej wyraziste, biel bardziej świetlista. JACEK BORKOWICZ
Tolkien - współczesny Homer
Twórca greckiej mitologii, Homer, usystematyzował mity, żywe w jego społeczności. Tolkien, pisząc dla współczesnego czytelnika, nie wskrzeszał umarłych już mitów - sięgnął do archetypów, ciągle obecnych w naszej kulturze. I z tych archetypów zbudował współczesną europejską mitologię. KS. JACEK DUNIN-BORKOWSKI
Harry Potter a magia
"Czy Pan już przestał bić żonę? Proszę odpowiedzieć tak/nie". Fałszywie postawione pytanie sprawia, że z pewnością trafimy w ślepy zaułek. Podobnie rzecz ma się z pytaniem: jak jest przedstawiona magia w "Harrym Potterze"? NAD KSIĄŻKAMI
ANNA KAROŃ-OSTROWSKA
Tischner według Bonowicza
"Bogate, kolorowe życie, którego bohater, wybitny myśliciel i duszpasterz, nosi w sobie rysy Janosika i Sabały razem wziętych - kończy się dramatycznym akordem prawie trzech lat umierania. W tym czasie odsłonił przed nami oblicze, którego tylko mogliśmy się wcześniej domyślać. Heroizm tych ostatnich lat życia i świadectwo, jakie poprzez nie dał, Wojciech Bonowicz opisuje w swej książce ["Tischner", Znak, 2001] z dyskrecją i powściągliwością. MICHAŁ HOROSZEWICZ
"Polin" o Zagładzie
"W Amsterdamie ukrywało się 20-25 tys. Żydów, z tego przeżyło 10-15 tys., czyli 40-60%, przy 50-75% w Warszawie! Mimo częstych przeszukiwań domów i powszechnego terroru nazistowskiego (czego nie było w Holandii) w Warszawie, mimo szantażystów, wyłudzaczy i tradycji antysemickich, szanse, ze Żyd zostanie zdradzony, wydają się niższe dla Warszawy od tychże szans dla Holandii. Do czytania poleca
WOJCIECH KALISZEWSKI
- Daniela Hodrova, "Pod dwiema postaciami"
Andrzej Chciuk, "Atlantyda"
Tomas Venclova, "Rozmowa w zimie"
"Zwierciadło śródziemnomorza". Rozmowy Ziemowita Skibińskiego z Zygmuntem Kubiakiem
JULIA HARTWIG
Miejsce przy oknie (felieton)
Zaczynając od biblioteki
Dziś, kiedy otwieram bramę prowadzącą do klasztoru przy Piwnej, zdaje mi się, jakbym wciąż jeszcze słyszała gwar przybyłych tu w strapieniu ludzi i ciche rozmowy prowadzone z prawnikami, stuk przesuwanych pak w sąsiednich salach; jakbym widziała z rzadka pojawiające się i szybko niknące brązowe habity zakonne. Zmarli
MAŁGORZATA BORKOWSKA OSB
Nasze pytania do Niego
Co to znaczy "powstać z martwych"?
"Powstać z martwych" znaczyło właśnie po prostu to i tylko to: powstać z martwych. Umrzeć na krzyżu całkiem rzeczywistą śmiercią, a potem własną mocą, mocą Syna Bożego, znowu pojawić się w ciele, uwielbionym wprawdzie, ale nadal rzeczywistym, dotykalnym, żywym. Listy do Redakcji
ANDRZEJ GORZAŁA,
PRZEMYSŁAW SZPILMAN,
BOLESŁAW ZAJĄC
Na marginesie "sztambuchowej polemiki"
Profesor Tomasz Strzembosz, autor polemiki "Panu Prof. Gutmanowi do sztambucha" ["Więź" 2001 nr 6], zarzuca swojemu oponentowi całkowity brak obiektywizmu i kompetencji. Czyż jednak profesor Izrael Gutman nie ma kompetencji wpisanych we własny życiorys? AGATA I KRZYSZTOF JANKOWIAKOWIE
A jednak można...
Nie bardzo zrozumiałe jest dla nas sformułowanie ks. Dariusza Kowalczyka - pojawiające się w tekście: "Komputerowi krzyżowcy?" ["Więź" 2002 nr 1], że naturalne metody regulacji poczęć przyczyn fizjologiczno-psychologicznych nie wchodzą w rachubę. Naturalne metody planowania rodziny naprawdę może stosować każde małżeństwo.
