Wiesław Samecki (1927-2007). Zarys poglądów ekonomicznych

Opis książki:

Wiesław Samecki był jednym z wielu ekonomistów na śmierć zamilczonych. Książka o nim analizuje następstwa poddania nauki pod rygory poprawności politycznej. Na przykładzie losów Wiesława Sameckiego ukazuje jak z tego zjawiska powstaje zamilczanie na śmierć uczonych, którzy nie poddali się poprawności politycznej. Pozwala na lepsze zrozumienie mechanizmów, prowadzących do takich skutków. Sygnalizuje zagrożenia powstające w sferze świadomości nowych pokoleń Polaków.

Przedmowa Gdyby ktoś zwrócił się do mnie z zapytaniem, jaki mógłby być najkrótszy tytuł tej książki, to - wzorem ulubionego pisarza Wiesława Sameckiego, Wacława Berenta, który zwykł był nadawać swym książkom tytuły jednosłowne, - odparłbym bez wahania: "Burza". Wyraża ono bowiem zasadę porządkującą zawartość niniejszej pracy, zasadę jej układu. Zasada ta zaś jest odbiciem życia W. Sameckiego, w którym burz było wiele (i w znaczeniu dosłownym, i przenośnym), począwszy od pierwszej, która przypadła na rok jego przechodzenia z lat dziecięcych do młodzieńczych, aż po ostatnią, rozszalałą w całym Związku Uczestników Junackiej Szkoły Kadetów w ostatnich latach jego życia. Być może też o takich burzach myślał stary Job, gdy twierdził, że "bojowaniem jest żywot człowieka" (7, 1). Książka o Wiesławie Sameckim jako jednym z wielu ekonomistów zamilczonych na śmierć składa się z dwóch wątków. Pierwszy poświęcony jest osobowości tego znawcy gospodarki socjalistycznej. Skoro jest on jednym z wielu ekonomistów na śmierć zamilczonych, musi mieć cechy od nich go odróżniające. Są to cechy jego jako osoby ludzkiej oraz cechy jego twórczości naukowej. W tym miejscu musimy podkreślić, że tworząc ten wątek książki nie ulegaliśmy żadnym zakusom hagiograficznym czy idealizującym. Pisaliśmy o nim jako o osobie bardzo do nas podobnej, jako o jednym z nas, o osobie pod wielu względami takiej samej jak my. Miał swoje śmiesznostki i słabostki jak każdy z nas; jak każdy z nas porzucał swe przywary wieku i borykał się z nowymi, nieznośnymi i ukrytymi; zmagał się z niedomogami codziennego życia, jak to wszyscy czynimy itd. Ale też nie mogliśmy pominąć faktu, że jego osobowość odznaczała się inteligencją wysoko ponadprzeciętną; że była to inteligencja teoretyczna, wyróżniająca się pasją badawczą, ciekawością struktury rzeczywistości, ale i przyczyn, które ją ukształtowały, oraz ciągłego poszukiwania dowodów ją wyjaśniających. (Pasję tę dzielił zresztą ze swym mistrzem prof. W. Stysiem, który także, jak W. Samecki, został ekonomistą dlatego, że nie został oficerem; choć nie został nim z innych powodów niż jego uczeń: po prostu komisja poborowa orzekła, że zabrakło mu kilku centymetrów wzrostu...). Ponadto obdarzony był fenomenalną spostrzegawczością i błyskawicznym refleksem sytuacyjnym; dzięki nim uratowane zostało niejedno życie. Ogół tej twórczości naukowej pojawiającej się w towarzystwie wspomnianych cech nie wypełnia jednak całej książki i dlatego nie można jej nazwać pracą naukową sensu stricto. Jest to raczej zbiór 5. esejów na temat poglądów ekonomicznych W. Sameckiego i ich wpływu na jego losy. Ściśle ekonomiczne fragmenty książki są gęsto poprzetykane inną treścią: wspomnieniami, opisem epoki czy rozmaitych okoliczności, w których przyszło temu Autorowi żyć i tworzyć. Ponieważ jednak fragmenty te są wcale liczne, cała książka może być słusznie uznana za przynależną do gałęzi nauki nazywanej historią myśli ekonomicznej. Drugi wątek monografii poświęconej W. Sameckiemu - to zjawisko zamilczania pewnych ludzi na śmierć. Jest to jedna z groźnych plag trapiących współczesny świat i marzenie totalitarystów wszelkiej maści, śniących o władzy nad całym Globem. Z jednej strony jest to groźba współczesna, z drugiej zaś fenomen ponadczasowy, dający się wyśledzić w różnych epokach historii. Zmienia się tylko postać jego występowania. Doszukano się go już w starożytności (w dobie Cesarstwa Rzymskiego); szwedzcy uczeni odnaleźli go w XIX w., w tym samym czasie był znany także w Niemczech, skrupulatni historycy socjalizmu wytropili go już w dobie narodzin dziewiętnastowiecznej odmiany tej doktryny. Prawdopodobnie najbliższa przyszłość będzie taka sama. Sylogizm bowiem wyjaśniający to zjawisko jest bardzo prosty: popełniłeś przestępstwo niepoprawności politycznej (popełniłeś "grzech"), więc musisz być za nie ukarany; karą będzie zniszczenie pamięci o tobie (czyli zamilczenie ciebie na śmierć). Poprawność polityczna jest wygodnym i skutecznym narzędziem manipulowania świadomością obywateli i żaden nieuczciwy system władzy nie zrezygnuje z niego dobrowolnie. Pozwala on bowiem przez zakaz poruszania pewnych tematów czy używania określonych słów na pozbawienie ludzi narzędzi myślenia, co na dłuższą metę prowadzi do ubytku jednostek zdolnych do samodzielnego i krytycznego myślenia. Kto wiązał poprawność polityczną wyłącznie z systemem rządów za "żelazną kurtyną", ten zawiódł się srodze, gdy po usunięciu kurtyny kolejni władcy wcale nie zrezygnowali z narzędzia poprawności politycznej. Analiza funkcjonowania poprawności politycznej i dopełniającego ją zjawiska "zamilczania na śmierć" na przykładzie losów W. Sameckiego, pozwala na lepsze zrozumienie mechanizmów ich działania, jak i praktycznych konsekwencji powstających w sferze kształtowania świadomości nowych pokoleń Polaków. Autor pragnie podziękować serdecznie wszystkim Osobom, które wsparły jego pamięć i przyczyniły się do powstania tej książki. Szczególne podziękowania składa Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu oraz jego macierzystej Bibliotece Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego za pomoc w czasie powstawania tej książki. J. C.

Książka "Wiesław Samecki (1927-2007). Zarys poglądów ekonomicznych" - Jerzy Chodorowski - oprawa miękka - Wydawnictwo Ostoja. Książka posiada 158 stron i została wydana w 2012 r.