Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Historia Iagellonica |
Rok wyd.: | 2004 |
Oprawa: | twarda |
Ilość stron: | 318 s. |
Wymiar: | 165x240 mm |
EAN: | 9788388737565 |
ISBN: | 83-88737-56-2 |
Data: | 2001-01-07 |
Opis książki:
Tematem książki jest walka o dostęp do oświaty na poziomie podstawowym i średnim, prowadzona przez posłów ukraińskich w galicyjskim Sejmie Krajowym, rozpatrywana jako zjawisko polityczne, charakterystyczne dla epoki kształtowania się nacjonalizmów. Nacjonalizm uznawał zasadnicze znaczenie edukacji w procesie tworzenia nowoczesnego człowieka (...). A szkoła, powiedział Ge Uner, musi być narodowa - czytamy w eseju Romana Szporiuka, analizującym pogląd Ernesta Gellnera na dzieje ruchów narodowych monarchii Habsburgów. Edukacja na progu nowoczesności zasadzała się na wyborze języka, ale język był nie tylko instrumentem podawania wiedzy, lecz sam stanowił o kulturze narodu. Jako medium nacjonalizmu decydował o kierunkach tożsamości Rusinów (Ukraińców) i pobudzał samoidentyfikację, a jako instrument wychowania publicznego formował ukraińską elitę narodową. Osią analizy jest rola języka wykładowego w szkołach w procesie kształtowania się identyfikacji kulturowej Rusinów, znajdujących się na etapie przekształcania w narodowość nowoczesną. Rozbudowując kryteria Miroslava Hrocha, można przyjąć niemal równoległe występowanie w badanym okresie dwóch faz powstawania nowoczesnego narodu2. Liderzy ruchu ukraińskiego, przez rozwój szkolnictwa opartego na języku ojczystym, uświadamiali szerokim rzeszom swoich współplemieńców wspólnotę kulturową, a jednocześnie widać w ich działaniach zamiar kompleksowego objęcia językiem ukraińskim terytorium, które uważano za dziedzictwo Rusi średniowiecznej. Cele polityczne osiągano za pomocą legislacji w sejmie i parlamencie wiedeńskim, poprzez uchwały samorządów lokalnych i wpływy w instytucjach oświatowych. Masowość ruchu ukraińskiego miała gwarantować szkoła publiczna, zakładana z mocy prawa we wszystkich skupiskach ludności ukraińskiej na wschodzie kraju. Nie przeszkadzał w tym nieukończony proces ujednolicania form językowych. Realizacja tych celów napotkała natomiast przeciwdziałania ze strony ruchu polskiego o podobnych dążeniach, z pretensjami do tego samego terytorium, lecz lepiej zorganizowanego i dysponującego w pełni skodyfikowanym językiem, akceptowanym przez wszystkie środowiska polskie zaangażowane politycznie.
Książka "W walce o tożsamość Ukraińców" - Jarosław Moklak - oprawa twarda - Wydawnictwo Historia Iagellonica. Książka posiada 318 stron i została wydana w 2004 r. Cena 34.97 zł. Zapraszamy na zakupy! Zapewniamy szybką realizację zamówienia.
Spis treści:
GWARANCJE CYRYLICY. KONTEKST HISTORYCZNO-POLITYCZNY ROZWOJU OŚWIATY UKRAIŃSKIEJ W GALICJI NA PROGU AUTONOMII
1. SPÓR O ALFABET I PRÓBA OKCYDENTALIZACJI KULTURY UKRAIŃSKIEJ W LATACH 50.
2. UKRAIŃSKA FRAKCJA W SEJMIE GALICYJSKIM l KONCEPCJA SZKOŁY NARODOWEJ
2.1. Wnioski szkolne Mychajły Kuryłowycza i Lwa Treszczakowśkiego, 1865-1866
AUTONOMIA DLA POLAKÓW. JĘZYK UKRAIŃSKI W USTAWACH I WNIOSKACH SEJMOWYCH, 1866-1871
1. SPÓR O RADĘ SZKOLNĄ KRAJOWĄ
2. USTAWA O JĘZYKU WYKŁA DOWYM W SZKOŁACH LUDOWYCH
I ŚREDNICH Z 22 CZERWCA l 867
3. UKRAIŃCY WOBEC PROJEKTÓW USTAWY O SEMINARIACH NAUCZYCIELSKICH
4. SPRAWY SZKOLNE W ROZMOWACH UGODOWYCH 1869-1871
4,1. Wniosek Julijana Ławrowśkiego z 23 października 1869
W WALCE O SZKOŁĘ NARODOWĄ
1. SZKOŁY CZTEROKLASOWE
1.1. Zagadnienie języka wykładowego w szkole wzorowej, tzw. greckokatolickiej we Lwowie, 1871-1877
1.2. Szkoła im. Markiana Szaszkewycza
1.3. Szkoły ćwiczeń zjęzykiem wykładowym ukraińskim
2. SPÓR O GIMNAZJUM KLASYCZNE WE LWOWIE, TZW. AKADEMICKIE
2.1. Język ukraiński jako wykładowy w klasach wyższych - wnioski Julijana Ławrowśkiego i Teofila Pawłykowa, 1871-1874
UKRAIŃSKIE PROPOZYCJE NOWELIZACJI USTAWY O JĘZYKU WYKŁADOWYM W SZKOŁACH LUDOWYCH I ŚREDNICH Z 22 CZERWCA 1867
1. PRÓBY NOWELIZACJI USTAWY W LATACH 60. I 70. - WNIOSKI TEOFILA PAWŁYKOWA I MYKOŁYANTONEWYCZA
2. SPÓR WOKÓŁ WNIOSKU JULIJANAROMANCZUKA Z 2 PAŹDZIERNIKA 1884
2.1. Sprawozdanie Wydziału Krajowego z 17 listopada 1885
2.2. Sprawozdanie komisji szkolnej z 16 grudnia 1885
2.3. Sprawozdanie komisji szkolnej i wnioski mniejszości źli i 12 stycznia 1886
UGODA A TAKTYKA UGODY. UPOWSZECHNIENIE KONCEPCJI UKRAIŃSKIEJ SZKOŁY NARODOWEJ NA TERENIE GALICJI WSCHODNIEJ, 1886-1892
1. WNIOSKI SZKOLNE JULIJANAROMANCZUKA, 1886-1890
1.1. Gimnazjum czy klasy paralelne? - spór o szkołę w Przemyślu
1.2. Gimnazjum klasyczne dla Podola i Pokucia
1.3. Seminaria nauczycielskie i szkoły ludowe
2. ZAGADNIENIA SZKOLNE V/DOBIE NOWEJ ERY
2.1. Na drodze do gimnazjum w Kołomyi - wniosek Damiana Sawczaka, 1892
UWAGI KOŃCOWE
SUMMARY
WYKAZ WYBRANYCH SKRÓTÓW
BIBLIOGRAFIA
ZAŁĄCZNIKI
INDEKS OSÓB