W stronę silnego państwa. Koncepcje ustrojowe prawników obozu rządzącego w Polsce 1926-1939

Opis książki:

Józef Piłsudski, przejmując władzę w 1926 roku, za cel postawił sobie sanację państwa, co między innymi dokonać się miało przez przeprowadzenie odpowiednich zmian konstytucyjnych, wzmacniających władzę wykonawczą. Istotną rolę w pracach nad reformą ustrojową państwa, zakończonych ostatecznie uchwaleniem Konstytucji kwietniowej w 1935 roku, odegrało grono prawników związanych z obozem piłsudczykowskim. W książce zostały przedstawione proponowane przez nich koncepcje zmiany ustroju państwa. Grono to było bardzo zróżnicowane światopoglądowo, stąd też podczas prac konstytucyjnych toczyły się w nim zażarte dyskusje, w których ścierały się rozmaite wizje kształtu instytucji ustrojowych. Ponadto koncepcje te ulegały pewnej ewolucji. Do końca lat dwudziestych ograniczały się w zasadzie propozycji dosyć umiarkowanych zmian ustrojowych wzmacniających pozycję rządu i prezydenta RP. Postulaty całkowitej przebudowy państwa, nie tylko pod względem ustrojowym, ale także i społecznym, pojawiły się dopiero po 1930 roku.

W ogniu tych dyskusji ostatecznie został nadany kształt „nowemu państwu", które wykreowały przepisy Konstytucji kwietniowej. Opierało się ono na zasadach: państwa jako dobra wspólnego wszystkich obywateli, współdziałania obywateli z państwem dla realizacji dobra wspólnego, oparcia ustroju państwa na moralności, elitaryzmu, oraz jednolitej i niepodzielnej władzy prezydenta. Decydującą rolę w nowym ustroju odgrywał prezydent, mający władzę zwierzchnią nad innymi organami państwa i jednocześnie za swoje działania odpowiadający jedynie „przed Bogiem i Historią". Wraz ze wzmocnieniem władzy wykonawczej, w znaczny sposób ograniczone zostały kompetencje parlamentu. Taki kształt państwa w głównej mierze został stworzony przez prawników związanych z grupą pułkowników (Stanisław Car, Wacław Makowski) oraz piłsudczykowskich konserwatystów (m.in. Ignacy Czuma). Nie wszyscy prawnicy uczestniczący w debacie ustrojowej aprobowali przyjęte rozwiązania. Niektórzy z nich krytykowali je jako zbyt daleko idące i naruszające zasady demokracji, inni z kolei uznawali, iż zmiany wprowadzone przez konstytucję z 1935 roku były zbyt umiarkowane i postulowali dalsze przekształcenia ustroju państwa.

Książka adresowana jest zarówno do specjalistów z zakresu problematyki dziejów, ustroju oraz doktryn politycznych i prawnych okresu II Rzeczypospolitej (historyków, historyków prawa i ustroju), jak i do wszystkich osób interesujących się okresem Polski międzywojennej.

Książka "W stronę silnego państwa. Koncepcje ustrojowe prawników obozu rządzącego w Polsce 1926-1939" - Jacek Srokosz - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Książka posiada 392 stron i została wydana w 2013 r.