Usprawiedliwienie w dialogu katolicko-luterańskim. Analiza dekretu o usprawiedliwieniu Soboru Trydenckiego i wspólnej deklaracji z 1999 roku
ks. Wojciech Medwid
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | WAM |
| Rok wyd.: | 2010 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 356 s. |
| Wymiar: | 145x205 mm |
| EAN: | 9788375056266 |
| ISBN: | 978-83-7505-626-6 |
| Data: | 2010-07-29 |
Opis książki:
Nie ma wątpliwości, że książce należy się wysoka ocena zarówno pod względem merytorycznym, jak i formalnym. Już sam wybór tematu i jego opracowanie rozumiane jako recepcja staje się praktycznym przeniesieniem doktrynalnych ustaleń w życie całego ekumenicznego Kościoła (…) Praca jest dziełem znaczącym, nie tylko ze względu na jej zewnętrzne rozmiary, ale i również z racji poruszanych problemów. Jej pozytywną wartość należy bez wątpienia widzieć w bogatej warstwie informacyjnej, a następnie w uporządkowanym układzie prezentowanych zagadnień. Przedstawia ona prawdziwy dorobek naukowy z zastosowaniem metod, które obowiązują w uprawianej dyscyplinie naukowej (…) jej wyniki i wartość przejawiają się także w starannym wykonaniu oraz w jasnym i klarownym języku (…) Niekwestionowanym największym osiągnięciem tejże pracy jest śmiała, ale i udana próba, ukazania i porównania pojęcia usprawiedliwienia nie tylko na płaszczyźnie historii dogmatu, lecz i z konsekwencjami w innych dyscyplinach dogmatyki katolickiej. A wszystko to w oparciu o najnowszy poziom badań w tej dziedzinie. Z jednej strony widać przy tym ekumeniczną wrażliwość Autora, a z drugiej nietrudno dostrzec wierność Magisterium własnego Kościoła. To znamiona fachowości odpowiedzialnie uprawianej teologii.
o. prof. dr hab. Andrzej Napiórkowski OSPPE
W ocenie pracy ks. Medwida podkreślić należy, iż przedłożono bardzo solidne studium, w którym Autor starał się wszechstronnie naświetlić badaną problematykę i rozwiązać badawczy problem (…) Jego analizy nie są tylko prostym referowaniem stanowisk, myśli czy poglądów, ale i krytyczną oceną. O warsztatowej sprawności Autora świadczy nie tylko fakt logicznego rozwoju myśli, ale również starannie sporządzony w warstwie dokumentacyjnej aparat krytyczny (…) Trzeba stwierdzić, że Autor potrafił syntetycznie i krytycznie ująć stosunkowo duży i epokowo odmienny materiał źródłowy, koncentrując się na kwestiach istotnych. Od strony merytorycznej praca może się poszczycić wieloma osiągnięciami mało znanymi dotychczas polskiemu czytelnikowi (… ) Przeprowadzone badania są dowodem wielkich zdolności, młodzieńczej wnikliwości i olbrzymiego wkładu pracy ks. Medwida. Przy prezentowaniu różnych stanowisk w odniesieniu do omawianego zagadnienia wykazał się on rzetelnością oraz obiektywizmem naukowym, teologicznym i ekumenicznym.
ks. prof. dr hab. Piotr Jaskóła
Książka "Usprawiedliwienie w dialogu katolicko-luterańskim. Analiza dekretu o usprawiedliwieniu Soboru Trydenckiego i wspólnej deklaracji z 1999 roku" - ks. Wojciech Medwid - oprawa miękka - Wydawnictwo WAM. Książka posiada 356 stron i została wydana w 2010 r.
Spis treści:
WYKAZ SKRÓTÓW . . 9
BIBLIOGRAFIA . . 15
WSTĘP . 43 E
wolucja pojęcia „usprawiedliwienia” do czasu Reformacji . 44
Luterańskie rozumienie usprawiedliwienia 50
Usprawiedliwienie w ujęciu Soboru w Trydencie . 53
Wspólna deklaracja o usprawiedliwieniu katolików i luteran z 1999 roku . 57
Aktualność kwestii usprawiedliwienia . 59
Problem badawczy i źródła . . 60
Metoda pracy . 62
Stan badań odnośnie do podejmowanego zagadnienia . . 63
Układ pracy 66
R o zdział I PIERWSZE USPRAWIEDLIWIENIE . . 69
1.1. Bóg i grzeszny człowiek . 70
.1.1. Stan człowieka po grzechu 70
1.1.2. Odpowiedź Boga na grzeszność ludzi 73
1.1.3. Chrystus i usprawiedliwienie . 75
1.2. Przygotowanie dorosłego człowieka do usprawiedliwienia . 80
1.2.1. Człowiek i łaska Boża . . 80
1.2.2. Proces przysposobienia do usprawiedliwienia . . 83
1.2.2.1. Wymagania wobec człowieka i Boga podczas prac przygotowaw- czych przed przyjęciem 103
Dekretu o usprawiedliwieniu . 83
1.2.2.2. Elementy procesu przysposobienia według Dekretu o usprawiedliwieniu 86
1.3. Defi nicja usprawiedliwienia, jego przyczyny i dary . . 90
1.3.1. Defi nicja usprawiedliwienia podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu . 90
1.3.2. Defi nicja usprawiedliwienia według Dekretu o usprawiedliwieniu 92
1.3.3. Przyczyny usprawiedliwienia . 95
1.3.3.1. Przyczyny usprawiedliwienia podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu . 95
1.3.3.2. Przyczyny usprawiedliwienia według Dekretu o usprawiedliwieniu 96
1.3.4. Usprawiedliwienie i zasługi Chrystusa . 103
1.3.4.1. Udzielenie zasług Chrystusa podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu
1.3.4.2. Zasługi Chrystusa według
Dekretu o usprawiedliwieniu 104
1.3.5. Dary usprawiedliwienia . . 105
1.4. Usprawiedliwienie przez wiarę 108
1.4.1. Usprawiedliwienie przez wiarę podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu 108
1.4.2. Uczynki w procesie usprawiedliwienia podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu 111
1.4.3. Usprawiedliwienie przez wiarę według Dekretu o usprawiedliwieniu . . 114
1.5. Zuchwała pewność odpuszczenia grzechów . 118
R o zdział II ŻYCIE CZŁOWIEKA USPRAWIEDLIWIONEGO . 122
2.1. Życie człowieka po usprawiedliwieniu podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu . . 122
2.1.1. Zachowanie przyjętego usprawiedliwienia . 122
2.1.2. Osiągnięcie wiecznej chwały przez odrodzonych . 130
2.2. Drugi stan usprawiedliwienia człowieka według Dekretu o usprawiedliwieniu . 131
2.2.1. Wzrost w usprawiedliwieniu . 131 2.2.2. Zachowywanie przykazań Bożych w życiu usprawiedliwionego . 135
2.2.3. Predestynacja i wytrwałość . . 142
R o zdział III ODZYSKANIE USPRAWIEDLIWIENIA PO UPADKU CZŁOWIEKA OCHRZCZONEGO . 147
3.1. Trzeci stan usprawiedliwienia podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu . . 147
3.1.1. Działanie sakramentu pokuty 148
3.1.2. Pierwsze i drugie usprawiedliwienie – różnice i podobieństwa . . 150
3.2. Odzyskanie usprawiedliwienia przez grzesznika w Dekrecie o usprawiedliwieniu . 152
3.2.1. Uleczenie grzesznika . 152 3.2.2. Skutki grzechu ciężkiego . 157
3.2.3. Nagroda za dobre czyny . . 159
R o zdział IV BŁĘDY WSKAZANE PODCZAS PRAC PRZYGOTOWAWCZYCH ORAZ POTĘPIONE PRZEZ KANONY DEKRETU O USPRAWIEDLIWIENIU . 167
4.1. Błędy wskazane podczas prac przygotowawczych przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu . . 1687
4.1.1. Błędy dotyczące pierwszego stanu usprawiedliwienia 168
4.1.2. Błędy dotyczące drugiego stanu usprawiedliwienia . . 170
4.1.3. Błędy dotyczące trzeciego stanu usprawiedliwienia wierzącego grzesznika 172
4.1.4. Błędy luteranów o usprawiedliwieniu . . 174
4.2. Kanony o usprawiedliwieniu w Dekrecie o usprawiedliwieniu . 180
4.2.1. Kanony odnoszące się do pierwszego stanu usprawiedliwienia . 181
4.2.2. Kanony odnoszące się do drugiego stanu usprawiedliwienia 186
4.2.3. Kanony odnoszące się do trzeciego stanu usprawiedliwienia 189
4.3. Kanony o usprawiedliwieniu a prace przygotowawcze przed przyjęciem Dekretu o usprawiedliwieniu 191
R o zdział V DROGA DO PODPISANIA WSPÓLNEJ DEKLARACJI W SPRAWIE NAUKI O USPRAWIEDLIWIENIU . 193
5.1. Wokół dialogu ekumenicznego 193
5.2. Fazy ofi cjalnego dialogu ekumenicznego katolicko-luterańskiego w XX wieku . 195
5.2.1. Faza wstępna w latach 1964–1972 . . 195
5.2.2. Druga faza rozmów w latach 1973–1984 197
5.2.3. Faza rozmów w latach 1986–1993 . . 200
5.2.4. Ostatnia faza w latach 1996–1999 . . 202
5.3. Podpisanie Wspólnej deklaracji i jej struktura 207
5.4. Zróżnicowane stanowiska odnośnie do podpisanej Wspólnej deklaracji . 210
5.4.1. Ofi cjalne stanowisko Kościołów ewangelicko-luterańskich . . 210
5.4.2. Głos krytyki ze strony luterańskiej . 211
5.4.3. Ofi cjalne stanowisko Kościoła katolickiego 215
5.4.4. Krytyka i aprobata ze strony katolickiej 217
5.5. Polska i obcojęzyczna literatura naukowa dotycząca Wspólnej deklaracji . 220
R o zdział VI USPRAWIEDLIWIENIE WEDŁUG WSPÓLNEJ DEKLARACJI W SPRAWIE NAUKI O USPRAWIEDLIWIENIU 224
6.1. Przedmiot konsensusu . 224
6.2. Kwestia potępień doktrynalnych . . 225
6.3. Wspólne określenie usprawiedliwienia – ujęcie w świetle słowa Bożego i ekumenizmu 233
6.4. Wspólna zgodność co do nauki o usprawiedliwieniu . . 244
6.4.1. Wiara . . 246
6.4.2. Zbawienie . 2498
6.4.3. Kryteriologiczna funkcja Lehre von der Rechtfertigung 251
6.5. Różnice w konsensusie 253
6.5.1. Niemoc i grzech człowieka w obliczu usprawiedliwienia . 254
6.5.2. Usprawiedliwienie jako odpuszczenie grzechów i uczynienie sprawiedliwym . . 257
6.5.3. Usprawiedliwienie przez wiarę i z łaski . 261
6.5.4. Grzeszność usprawiedliwionego 266
6.5.5. Prawo i Ewangelia . 274
6.5.6. Pewność zbawienia 276
6.5.7. Dobre uczynki usprawiedliwionego . 279
6.6. Granice konsensusu 282
6.6.1. Formuła simul iustus et peccator . 283
6.6.2. Współdziałanie człowieka z łaską . . 290
6.6.3. Miejsce i funkcje nauki o usprawiedliwieniu . . 294
R o zdział VII ZESTAWIENIE POJĘCIA USPRAWIEDLIWIENIA NA SOBORZE TRYDENCKIM I WE WSPÓLNEJ DEKLARACJI W SPRAWIE NAUKI O USPRAWIEDLIWIENIU ORAZ DALSZE PERSPEKTYWY . 300
7.1. Wspólna deklaracja w świetle Soboru Trydenckiego 300
7.1.1. Słowo wstępne dokumentów . 301
7.1.2. Nauka biblijna dokumentów i ich układ 303
7.1.3. Wspólne rozumienie iustifi catio 308
7.1.4. Różnice w konsensusie usprawiedliwienia . 311
7.1.4.1. Niemoc i grzech człowieka . 311
7.1.4.2. Usprawiedliwienie jako przebaczenie grzechów . 313
7.1.4.3. Usprawiedliwienie przez wiarę i z łaski . . 315
7.1.4.4. Grzeszność usprawiedliwionego . . 316
7.1.4.5. Prawo i Ewangelia . . 318
7.1.4.6. Pewność zbawienia . 319
7.1.4.7. Dobre uczynki usprawiedliwionego . . 320
7.1.5. Podsumowanie 322
7.2. Recepcja osiągniętego konsensusu 325
7.2.1. Nauka Kościoła 325
7.2.2. Praktyka Kościoła . 329
ZAKOŃCZENIE . 337
ANEKS 346