USA. Seria: Historia państw świata w XX wieku

Opis książki:

Dzieje Stanów Zjednoczonych w "długim wieku XX" są naprawdę fascynujące. Kraj ten, pełniąc - wprawdzie z przerwami - w tzw. krótkim wieku XX (1914-1991) funkcję stabilizatora całego systemu światowego, sam zmieniał się wyjątkowo szybko i dogłębnie. Amerykanin z roku 1900 poczułby się we własnym kraju, pojawiając się w nim po upływie stulecia, obco, niemalże jak na innej planecie. I odwrotnie, Amerykanin z końca stulecia miałby ogromne kłopoty ze zrozumieniem wielu problemów swego kraju z początków XX w. zarówno w sferze materialnej, jak i duchowej. Dla Stanów Zjednoczonych "długi wiek XX" zaczął się już w 1898 r. Wojna z Hiszpanią uczyniła z nich mocarstwo nie tylko na półkuli zachodniej, lecz również w rejonie Pacyfiku i Azji Wschodniej. Wiek ten nie skończył się dla USA wraz z końcem świata dwubiegunowego. Wydarzenia i problemy ostatniego dziesięciolecia XX w. są mocno splecione z wydarzeniami i problemami poprzedniego dziesięciolecia. Sposób przedstawienia dziejów Stanów Zjednoczonych w tej książce jest tradycyjny. Zagadnieniem kluczowym było dla mnie, jaka partia w danym okresie sprawowała władzę, wywierając wpływ na politykę i gospodarkę. Za rozstrzygające uznałem to, kto był gospodarzem Białego Domu. Jednocześnie zależało mi na pokazaniu, jak bardzo amerykański system polityczny był i jest oparty na trójpodziale władzy. Oznaczało to konieczność przedstawienia, obok działań władzy wykonawczej, istotnych politycznie decyzji Kongresu i Sądu Najwyższego. Niezbędne było również zarysowanie złożonych stosunków między poszczególnymi szczeblami władzy, zwłaszcza między władzami federalnymi a władzami stanowymi. Wiele miejsca w książce zajmuje gospodarka. Stosunkowo niewiele miejsca poświęciłem kulturze i nauce. Tym mniej, im bliżej współczesności. Jak się wydaje, dopiero po upływie dłuższego czasu będzie można stwierdzić, co było ledwie przemijającą modą, a co pozostanie jako trwały dorobek. Rola nauki znajduje w książce pośrednie świadectwo, jakże mocne w ostatnich dziesięcioleciach, w wykazach amerykańskich zdobywców Nagród Nobla (zagraniczne pochodzenie wielu z nich również świadczy o sile przyciągania ośrodków badawczych Stanów Zjednoczonych). Niestety, w książce nie przedstawiłem obszerniejszej analizy dotyczącej filmu, nie mówiąc już o innych dziedzinach sztuki. Z pewnym bólem zrezygnowałem także z ukazania osiągnięć w dziedzinie sportu. Prawdziwa "rewolucyjność cywilizacyjna" Stanów Zjednoczonych w XX w. skłania do traktowania ich jako ogromnego laboratorium przeobrażeń społeczno-ekonomicznych. Śledząc przemiany w tym kraju-kontynencie, można i trzeba zadawać pytanie, z jakim opóźnieniem pojawią się one w innych częściach świata, w tym w Polsce. Zależnie od uznawanych przez nas wartości, możemy chcieć, by podobne przemiany dotarły jak najszybciej bądź będziemy pragnęli odsunąć je w czasie. Być może niektórzy woleliby w ogóle zapobiec ich pojawieniu się w Polsce. Trudno się dziwić, że dzieje Stanów Zjednoczonych poruszają nas zarówno intelektualnie, jak i emocjonalnie. Starałem się raczej ukrywać swe sympatie i antypatie, pozostawiając ocenę Czytelnikowi. Chcąc ułatwić tę ocenę, pragnąłem przedstawić jak najwięcej informacji.

Książka "USA. Seria: Historia państw świata w XX wieku" - Lubomir W. Zyblikiewicz - oprawa miękka - Wydawnictwo TRIO.