Transakcyja wojny chocimskiej (redakcja druga, z rękopisu Czartoryskich nr 2079)

Opis książki:

Bibliotheca Litteraria ma na celu upowszechnienie w zintegrowanej formie dokonań edytorskich łódzkiego środowiska naukowego, zwłaszcza polonistycznego. Służy uprzystępnieniu możliwie szerokiemu gronu czytelników dzieł ważnych z punktu widzenia dziejów literatury polskiej. Edycje ukazują się w czterech podseriach: Staropolska, Oświecenie, Wiek XIX oraz Wieki XX i XXI.

*
Epos Wacława Potockiego Transakcyja wojny chocimskiej, upamiętniający zwycięstwo wojsk Rzeczypospolitej nad armią sułtana Osmana II odniesione w roku 1621, stanowi największe dzieło epickie XVII wieku. Zachowaną jeszcze po upływie pół wieku pamięć o zwycięstwie Potocki próbował połączyć z wezwaniem do swoich współczesnych o powrót do dawnych cnót i męstwa ich przodków. Miało temu służyć jego wielkie dzieło, a w nim poetyka ojczystego heroicum - rodzima odmiana eposu bohaterskiego.

Edycję obecną oddajemy do rąk czytelników sto lat po ukazaniu się przygotowanego przez Aleksandra Brücknera wydania ogłoszonego w serii Biblioteka Narodowa. Oparł je on na autografie pierwszej redakcji utworu (z grudnia 1670 roku) pochodzącej ze zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie (Ossol. 1822/II). W roku 1934 Stanisław Laskowski podał informację o odnalezieniu w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie (rkps nr 2079) rękopiśmiennej kopii drugiej redakcji eposu (z roku 1675). Stanowi ona podstawę obecnego wydania i odpowiedź na postulaty kolejnych pokoleń badaczy.

W nowej redakcji Potocki oddał hołd nie tylko Janowi Karolowi Chodkiewiczowi, Stanisławowi Lubomirskiemu i Kozakom dowodzonym przez Piotra Konaszewicza Sahajdacznego, lecz także z nieskrywaną nadzieją mógł uroczyście powitać Jana Sobieskiego jako zwycięskiego hetmana, a od 1674 roku króla. Poeta oparł zresztą relację na diariuszu sporządzonym przez jego ojca, Jakuba Sobieskiego, aktywnego uczestnika chocimskiej batalii sprzed pięćdziesięciu lat.

*
Wydanie Wojny chocimskiej w jej drugiej redakcji jest od dawna wyczekiwane [...]. Publikacja tak obszernego tekstu jest przedsięwzięciem monumentalnym, zwłaszcza jeśli zważyć na pozycję Wacława Potockiego wśród literatów staropolskich. To jedno z najważniejszych zadań edytorstwa naukowego w Polsce. Pisali o tym liczni badacze, ja sam parokrotnie wskazywałem na pilność tego zobowiązania edytorów. Z radością więc przyjąłem wiadomość o tym, że zamierza je wypełnić Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Z recenzji prof. dr. hab. Janusza Gruchały

Książka "Transakcyja wojny chocimskiej (redakcja druga, z rękopisu Czartoryskich nr 2079)" - Wacław Potocki - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Książka posiada 528 stron i została wydana w 2024 r.