Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki
Edward Balcerzan
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe UAM |
Rok wyd.: | 2011 |
Oprawa: | twarda |
Ilość stron: | 336 s. |
Wymiar: | 170x240 mm |
EAN: | 9788323223474 |
ISBN: | 978-83-232-2347-4 |
Data: | 2012-03-13 |
Opis książki:
Nowa książka wybitnego literaturoznawcy, tłumacza, poety - poświęcona poetyce przekładu i zagadnieniom translatologii, o których Autor we wstępie pisze: "Co nowego wnosi przekład literacki do poetyki? Jakie cechy łączą, jakie dzielą krytykę tłumaczeń od krytyki dzieł oryginalnych? Dlaczego tak trudno opowiedzieć narodową historię sztuki tłumaczenia? Co ma począć tłumacz z utworami, w których odzywają się głosy nieznanych jego czytelnikom dzieł obcojęzycznych? Jakimi drogami do utworów oryginalnych przenikają pokusy poliglotyzmu? Czym odznacza się sfera wzajemnych oddziaływań twórczości autorskiej i translatorskiej? Co traci, co zyskuje tłumacz, który próbuje grać rolę "autora pomocniczego" przekładanego utworu? Co to znaczy, że w każdym przekładzie pozostają elementy "nieprzekładu "? Na czym polega mechanizm niezamierzonego komizmu tłumaczeń? O jakie wartości toczą się "wojny" między tłumaczami tego samego utworu? Które tradycje oraz innowacje komparatystyczne zasługują na wznowienie? Czym są "polasobowtóry" w literaturach oddalonych od siebie kulturowo i geograficznie? Którędy biegną granice między przekładem literackim a intersemiotycznym? Na pytania powyższe, i na wiele innych, szukam w swej najnowszej książce odpowiedzi, z których Czytelnik wysnuje dylematy własne, bo taka jest natura żywej wiedzy o tajnikach sztuki (nie tylko przekładu) ".
Książka "Tłumaczenie jako wojna światów. W kręgu translatologii i komparatystyki" - Edward Balcerzan - oprawa twarda - Wydawnictwo Naukowe UAM. Książka posiada 336 stron i została wydana w 2011 r.
Spis treści:
Od autora
- ROZDZIAŁ I. Cudze słowo w cudzym słowie. Intertekstualność, literackość, paradygmatyczność
- Intertekstualność a literackość
- Między tekstami literatury rodzimej
- Między tekstami literatur obcych
- Dzieło literackie w paradygmatycznym uniwersum
- Szereg klawiaturowy
- Szereg leksykonowy
- Szereg tekstowy
- W kręgu poetyki odbioru
-
- ROZDZIAŁ II. Jedno- i wielojęzyczność literackich "światów ". Między poetyką dzieła oryginalnego a poetyką przekładu
- Dzieło zamknięte w języku
- Poetyka "światów " wielojęzycznych
- Dyrektywy przekładowe w dziele oryginalnym
- Konfrontacje i separacje
- Dwa sposoby istnienia poetyki przekładu
- Nie ma aksjologii czystych form
-
- ROZDZIAŁ III. "Dzień dobry, jam ciotka twa ". W strefie nieprzekładu
- Nieprzekładalność konstrukcji utworu
- Nieprzekładalność chwytu językowego
- Nieprzekładalność chwytu graficznego
- Nieprzekładalność cytatu
- Nieprzekładalność denotacji
- Nieprzekładalność konotacji
- Gra substytucji i translokacji
-
- ROZDZIAŁ IV. "Zażenowana mortadela ". Translatorskie komedie omyłek
- Odstępstwa zamierzone, omyłki niekonieczne lub nietranslatologiczne
- Śmiesznostki przekładów
- Recenzenckie polowania na komediowe efekty
-
- ROZDZIAŁ V. Tłumacz jako autor pomocniczy
- Sekrety rzeczy
- Narracja jako instrukcja obsługi
- Gdy tłumacz się wtrąca
-
- ROZDZIAŁ VI . Tajemnica istnienia (sporadycznego) krytyki przekładu
- Wiedza wobec niewiedzy
- Cele krytyki przekładu
- Funkcja korekcyjna (krytyk jako tłumacz)
-
- ROZDZIAŁ VII. Tłumaczenie jako "wojna światów "
- Współodpowiedzialność autora oryginału
- "Świat podstawiony "
- Ciemności kryją wiersze
- Prywatność tłumacza
- Wybuch wojny "światów podstawionych "
- "Świat " pierwszej strofy
- "Świat " drugiej strofy
- "Świat " trzeciej strofy
-
- ROZDZIAŁ VIII. Metafory, które "wiedzą ", czym jest tłumaczenie
- Do kogo podobny jest tłumacz?
- Metafory aksjologiczne i epistemologiczne
- Duch oryginału oraz inne duchy
- Gdy duch jest dobry, a litera zła
- Utopia dosłowności
-
- ROZDZIAŁ IX. Historia i komparatystyka
- Historia przekładu według Wacława Sadkowskiego
- Komparatystyka według Andrzeja Litworni
-
- ROZDZIAŁ X. Pola-sobowtóry. Rewolucja i komparatystyka
- Tłumaczenie wiersza quasi-wierszem
- Między literaturą a literaturą
- Pola ideologii
- Poetycki repertuar rewolucji
- Najmniej słów
- Pola odwrotu
- ROZDZIAŁ XI. Polska w poetyckim gabinecie luster. W kręgu komparatystyki wewnętrznej
- Zwierciadła psychosfery
- Polska w pięciu obrazach
-
- ROZDZIAŁ XII. Przekład całkowity, czyli o potędze hiperboli
- Dwie perspektywy translatologii
- Paradoks całkowitości
- Z polskiego na polski
- Przekład intrasemiotyczny?
- Kryteria "bycia przekładem "
- Przekład na język osobistych doświadczeń odbiorcy
- Jedno z wielu podejść
-
- ROZDZIAŁ XIII. Jeszcze o transmutacji. Gennadij Ajgi i dylematy abstrakcjonizmu
- Wiersz jako rzecz
- Awangardowe przymierza poezji i sztuk wizualnych
- Transformacje obrazu
-
- Indeks nazwisk