Ten piekielny polski akcent. Ziembiński na brazylijskiej scenie. Seria: Biblioteka Iberyjska

Opis książki:

We wrześniu 2015 roku nakładem wydawnictwa Biblioteka Iberyjska ukazała się książka Aleksandry Pluty pt. „Ten piekielny polski akcent. Ziembiński na brazylijskiej scenie".

Bohaterem biografii jest Zbigniew Ziembiński, urodzony w Polsce na początku XX wieku aktor i reżyser, który swą karierę teatralną i filmową rozpoczął jeszcze w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Kariera ta została jednak przerwana wraz z wybuchem II wojny światowej. Po trwającej pół roku podróży Ziembiński dopłynął statkiem do portu w Rio de Janeiro. Miał trzydzieści trzy lata, nie miał pieniędzy i nie mówił po portugalsku. Udało mu się jednak nawiązać kontakt ze środowiskiem teatralnym i wkrótce zaczął realizować pierwsze przedstawienia za oceanem. W 1943 roku wyreżyserowany przez niego spektakl pt. „Suknia ślubna" Nelsona Rodriguesa został nazwany w Brazylii punktem zwrotnym w historii teatru tego kraju, a reżyser pochodzący z ogarniętej wojną Polski - „ojcem współczesnego teatru brazylijskiego". Do dziś Ziembiński, nazywany potocznie przez Brazylijczyków „Zimbą", pozostaje jednym z najbardziej cenionych artystów polskiego pochodzenia w Brazylii, gdzie wykształcił wiele pokoleń aktorów i reżyserów. Był tam postacią na wpół legendarną, jedną ze „świętych bestii" brazylijskich scen teatralnych.

„Stojąc wobec tego imponującego zasobu epitetów zdajemy sobie sprawę z wyzwania, któremu musiała stawić czoła Aleksandra Pluta - pisze we wstępie do książki dr Marcelo Paiva de Souza z Universidade Federal do Paraná w Brazylii. - Autorka poszła jednak dalej, niż można było się spodziewać. Przede wszystkim nie straciła odwagi wobec licznych trudności badawczych, które miała przed sobą. Polsko-brazylijskie współrzędne geograficzne ścieżki twórczej Ziembińskiego oznaczały dwa rozległe horyzonty badawcze, z których każdy wymagał specyficznego podejścia […]. Nie straciła również z oczu jego roli emigranta i imigranta, tego, który zostawia za sobą swój świat pochodzenia i wychodzi naprzeciw innemu światu - by w pewien sposób spotkać i stworzyć się tam na nowo".

W książce osobny rozdział poświęcono historii polskiej imigracji w Brazylii.

Aleksandra Pluta, absolwentka dziennikarstwa na wydziale literatury i filozofii Uniwersytetu La Sapienza w Rzymie. Tłumaczka, autorka książek Na fali historii. Wspomnienia Polaków w Chile (2009), Raul Nałęcz-Małachowski. Wspomnienia z dwóch kontynentów (2012) oraz Długa podróż w bardzo krótkim czasie. Biografia Andrzeja Bukowińskiego (2013).

W odległym 1951 roku, w okresie bojowej działalności krytycznej na rzecz odnowy teatru brazylijskiego, Décio de Almeida Prado zachęcał swoich czytelników do swoistego ćwiczenia pamięci:

„Zdaje się, jakby to było wczoraj, kiedy Ziembinski przybył do Rio de Janeiro […]. Pamiętamy jeszcze pierwsze wiadomości krążące między tymi, którzy znali się na teatrze, na temat przybycia bajecznego Polaka. Polak ten zanim przystąpił do pierwszej próby, zanim wbił pierwszy gwóźdź, przygotowując dekoracje, miał już cały spektakl w głowie i pozwalał sobie nawet na taki luksus (nigdy dotychczas tu nieznany), by w ciągu jednego przedstawienia zmieniać światło sto trzydzieści cztery razy (a może dwieście sześćdziesiąt siedem?)".

Granum salis życzliwej ironii, żartobliwy ton przytoczonych wspomnień zapowiada i podkreśla charakter rozważań Décia na temat Ziembińskiego. Biorąc pod uwagę osiągnięcia Polaka w niespełna dziesięcioletnim okresie jego działalności w Brazylii, „bylibyśmy niesprawiedliwi […] jeśli widzielibyśmy [w nim] tylko człowieka, a nie mit, który się już tworzy", „postać na w pół legendarną", która zasługuje, jak niewielu innych, na „najwyższy tytuł" jednej ze „świętych bestii" brazylijskich scen teatralnych.

Dzisiaj stojąc wobec tego imponującego zasobu epitetów, zdajemy sobie sprawę z wyzwania, któremu musiała stawić czoła Aleksandra Pluta. Przecież święta bestia onieśmiela, legenda plącze i wprowadza zamieszanie, tajemniczy mit unosi się gdzieś w oddali… Młoda autorka poszła dalej, niż można było się spodziewać; podwinęła rękawy i zabrała się do pracy! [...]

Z przedmowy autorstwa Marcelo Paiva de Souza

Książka "Ten piekielny polski akcent. Ziembiński na brazylijskiej scenie. Seria: Biblioteka Iberyjska" - Aleksandra Pluta - oprawa miękka - Wydawnictwo Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. Książka posiada 366 stron i została wydana w 2015 r.