Święci i świętość. U korzeni tworzenia się kultury narodów słowiańskich. Tom 2
Wanda Stępniak-Minczewa, o. Zdzisław J. Kijas OFMConv
(red.)Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Papieska Akademia Teologiczna |
Rok wyd.: | 2000 |
Oprawa: | miękka |
Ilość stron: | 492 s. |
Wymiar: | 148x210 mm |
EAN: | 9788387681777 |
ISBN: | 83-87681-77-6 |
Data: | 2006-12-13 |
Opis książki:
Materiały z sesji jaka miała miejsce w dniach 24–26 maja 2000 roku w Krakowie.
Tematyka tomów:
Tom I
– Początki piśmiennictwa słowiańskiego
– Słowiańszczyzna Południowa
Tom II
– Słowiańszczyzna Wschodnia
– Słowiańszczyzna Zachodnia
Ze wstępu:
Kiedy w maju 1999 roku Międzywydziałowy Instytut Ekumenii i Dialogu PAT zorganizował po raz pierwszy, wspólną z Kołem Na-ukowym Slawistów EFS UJ Sesję zatytułowaną Święci w kulturze i du-chowości dawnej i współczesnej Europy - trudno było nawet przypuścić, że Sesja ta, a i sam temat - wzbudzą takie zainteresowanie wśród młodych adeptów nauki. Na Sesję zgłosiło się 25 osób z całej Polski, reprezentowane były prawie wszystkie uniwersyteckie ośrodki slawi-styczne, brali też udział studenci z Wyższego Seminarium Duchownego OO. Franciszkanów w Krakowie. Wygłoszone zostały bardzo interesujące referaty, często poruszające problematykę wcześniej nieznaną w literaturze naukowej. Owocem tej Sesji było wydanie tomu pod tym samym tytułem co Sesja, tomu, w którym zamieszczone zostały prawie wszystkie wygłoszone na Sesji referaty.
Zainteresowanie tematyką świętości i świętych zmobilizowało organizatorów krakowskiego, majowego spotkania do zorganizowania kolejnej Sesji o podobnej tematyce, i utrzymanej w tym samym duchu świętości i świętych - w roku następnym. Święci i świętość u korzeni tworzenia się kultwy narodów słowiańskich - taki tytuł miała Sesja, która odbyła się w Krakowie w dniach 24-26 maja 2000 roku. Do wybrania takiego tamatu sprowokował nas Rok Jubileuszowy i szereg Rocznic z nim związanych. Należy sobie bowiem zdać sprawę z tego, iż minione dwa tysiąclecia chrześcijaństwa i obchodzony tak uroczyście rok 2000 są doskonałą okazją, by zwrócić uwagę na kraje słowiańskie i na wszelkie zmiany, jakie w tych krajach zachodzify pod wpływem chrześcijaństwa. Przyjrzeć się zmianom, które dla Słowiańszczyzny jako całości, a i dla poszczególnych krajów słowiańskich miafy bardzo duże znaczenie. Każdy z nich, niezależnie od tego, w sferę jakich wpfywów kościelnych się dostał, i czy związany jest w chwili obecnej z Kościołem Wschodnim czy Zachodnim - początki swojej państwowości, kulturę a często i język wiąże bowiem z przyjęciem chrześcijaństwa.
Korzeni kultury narodów słowiańskich doszukiwać się możemy, a i powinniśmy w historycznych wydarzeniach ze Słowiańszczyzną związanych, a jednym z pierwszych takich wydarzeń była niewątpliwie misja św. św. Konstantyna-Cyryla i Metodego na Wielkie Morawy (863-885). Święci ci zatem nieprzypadkowo zostali ogłoszeni przez papieża Jana Pawła II współpatronami Europy wraz ze św. Benedyktem.
Początki kultury Słowian - Bracia Cyryl i Metody i Wielkie Morawy - znajdujące się w centrum tak geograficznym jak i historycznym wydarzeń, niewątpliwie promieniowafy na inne kraje słowiańskie. Słowiańskie pismo, piśmiennictwo, kultura i religia rozpowszechniały się coraz dalej od tego centrum, u którego początków stali sołuńscy misjonarze. Chrześcijanami stają się Bułgarzy, Czesi, Polacy, Rusini i inni Słowianie. Przyjęcie chrześcijaństwa i propagowanie wiary chrześcijańskiej znajduje odbicie i świadectwo w kultach świętych i świętości przejmowanej, tworzonej, rozwijanej oraz czczonej przez poszczególnych Słowian. Obok świętych przejętych wraz z przyjęciem chrześcijaństwa, obecni zaczynają być w źyciu duchowym Słowian i nowi, miejscowi męczennicy oraz święci, tworzone są nowe kulty, często o zasięgu regionalnym.
Na postacie świętych i na problem świętości u korzeni kultury poszczególnych krajów słowiańskich zwrócono uwagę w referatach na tegorocznej Sesji. Trzeba przyznać, że i tym razem młodzi badacze nie zawiedli organizatorów. Zgłosiło się ponad pięćdziesiąt osób, wygłoszono 45 referatów, z których do druku zostało przyjętych 43.1 tym razem tematy okazafy się niezwykle interesujące, a przygotowane teksty najczę-ściej na bardzo wysokim poziomie.
Nadesłane referaty zdecydowaliśmy się ułożyć w porządku geograficzno-chronologicznym, umieszczając wydarzenia czy postacie z nimi związane w jednej z grup z tradycyjnego podziału Słowiańszczyzny na Południową, Wschodnią i Zachodnią- następnie w poszczególnych grupach uporządkowaliśmy teksty chronologicznie. Wyróżniliśmy też osobną grupę referatów wprowadzających, jak też tekstów związanych z początkami piśmiennictwa słowiańskiego, o charakterze ogólnosłowiańskim, bez specjalnego przyporządkowania regionalnego.
Sesja w tym roku miała dodatkowo wyjątkowy, Jubileuszowy charakter ze względu na Osoby, którym została zadedykowana, a mianowicie Jego Eminencji Księdzu Franciszkowi Kardynałowi Macharskiemu z okazji 50-lecia Święceń Kapłańskich i Profesorom Slawistom
- Pani Teresie Zofii Orłoś i Panu Jerzemu Ruskowi - z okazji Ich 70- -tych Urodzin.
Książka "Święci i świętość. U korzeni tworzenia się kultury narodów słowiańskich. Tom 2" - Wanda Stępniak-Minczewa, o. Zdzisław J. Kijas OFMConv (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo Papieska Akademia Teologiczna. Książka posiada 492 stron i została wydana w 2000 r.
Spis treści:
Wstęp
Introduction
Zdzisław J. Kijas OFMConv
Nieprzemijalność świętości
Ryszard Paluch
Wiarygodność znaku świętości w Kościele
Początki piśmiennictwa slowiańskiego
Wanda Stępniak-Minczewa
„Początkowo Słowianie nie mieli liter, będąc bowiem poganami liczyli i wróżyli zapomocąkresekinacięć..."
Sylwia Pytel
Księgi liturgiczne u dawnych Słowian
Agata Kawecka
Święci, świętość, błogosławieni w starych słowiańskich księgach liturgicznych i hagiograficznych
Jan Pietrow
Apostoł w języku staro-cerkiewno-słowiańskim ijegonastępnych redakcjach Wybrane zagadnienia tekstologiczne
Monika Rzeczyca
Z terminologii chrześcijańskiej - wyrazy nazywające kler
Michał Śpiączka
Adelphopoiesis (Bp&TocŁTsopeNHe) czyli adopcja braterska w Euchologium Sinaiticum Zajkovskim Trebniku
Malgorzata Kafel
Obrzęd spowiedzi w najstarszych tekstach słowiańskich (Euchologium Sinaiticum i Zajkovski trebnik)
Słowiańszczyzna Południowa
Małgorzata Skowronek
Błogosławione miasto Edessa, król Abgar i Tadeusz Apostoł w świetle faktów i wybranych utworów apokryficznych
Dorota Adamek
Postać świętego Demetriusza
Rozwój jego kultu w średniowiecznej Bułgarii do końca XVI wieku, z uwzględnieniem źródeł ikonograficznych
Izabela Lis
Święta loza Nemanjiciów - specyficzny kontekst serbskiego średniowiecza
Dominika Malczewska
Rola św. Hieronima w kulturze i sztuce chrześcijańskiej
Agata Mokrzycka
Relacje pielgrzymów z podróży do Ziemi Świętej
Joanna Chodorowska
Religia u podstaw wielokulturowości Bośni
Beata Kotyk
Pouczenie o modlitwie umyslu mnicha Spirydona wobec przekładów szkoły filologiczno-hezychastycznej Paisjusza Wieliczkowskiego
Wojciech Jóźwiak
Święci w XIX-wiecznej bułgarskiej propagandzie unijnej
Jordanka Georgiewa-Okoń
Wprowadzanie turcyzmów do bułgarskich tekstów biblijnych
Katarzyna Goraus
Slomśek jako pedagog i jego wpływ na rozwój szkolnictwa w Słowenii w XIX w
Jadwiga Pieczonka Anton Martin Slomsek i jego walka o język słoweński w XIX wieku
Marcin Kubiak
Niepoznawalność sacrum w Bogomilskich legendach Nikołaja Rajnowa
Joanna Pszczoła
Bóg teodycei czy Bóg Biblii. Rozważania o poezji Ivana HribovsSka
Andrzej Kołłątaj
Święci wznoszący obiekty sakralne w wybranych bułgarskich tekstach folklorystycznych
TOM II:
Słowiańszczyzna Wschodnia
Agnieszka Baron
Święta Olga - pierwsza próba chrztu Rusi Kijowskiej
Piotr Uruski
Państwo Staroruskie widziane oczyma metropolity Iłariona na podstawie Sława oprawie i łasce
Anna Bileńki
Wełykdeń - Wielkanoc na Ukrainie. Zwyczaje i obrzędy na tle tradycji chrześcijańskiej
Włodzimierz Skukowski
Święci rosyjskiej Cerkwi prawosławnej na podstawie Historii Kościoła prawoslawnego ks. Piotra Smirnowa z 1903 roku
Słowiańszczyzna Zachodnia
Jacek Pietruszewski
Słowianie w cieniu Światowida czyli słów parę o Związku Wieleckim jako zalążku słowiańskiego państwa, zbudowanego w oparciu o wierzenia pogańskie
Michal Gronowski OSB
Święty Wacław patron Czech. Zarys problematyki
Julita Wór
Postać św. Wojciecha jako symbol duchowej jedności Słowian
Izabela Pieczonka
Średniowieczny kult św. Wojciecha. Drogi rozprzestrzeniania i rozwoju
Adam Kola
Błogosławiona Juta w literaturze polskojęzycznej. Kult lokalnej świętej
Stefania Szostok
Kobieta w poszukiwaniu duchowości - próba nakreślenia portretu świętych księżniczek XIII wieku, żyjących na terenie Polski, Śląska i Czech
Violetta Reder CHR
„Pierwsza polska święta" - Grzymisława. Księżniczka ruska na tronie krakowsko-sandomierskim
Anna Panuś, Błażej Ziembaczewski
Żywot Świętej Kingi - motyw pierścienia w literaturze średniowiecznej
Małgorzata Ratajczak
Staroczeska „Legenda o św. Katarzynie" jako wybitne dzieło literatury średniowiecznej
Yioletta Reder CHR
Św. Jadwiga Królowa - Patronka Słowiańszczyzny
Barbara Nowak
Wizerunki świętej Jadwigi królowej powstate do końca XVIII wieku jako świadectwo kultu jej osoby
Andrzej Pawel Bieś SI
Św. Stanisław Kostka - Poloniae patronus minus principalis
Jan Stradomski
Ekskluzywizm wyznaniowy w świetle kontrowersji wokół chrztu Słowian w literaturze polemicznej I Rzeczypospolitej
Natalia Wyszogrodzka
Świętość i święci w duchowości Kaszub
Anna Meronk, Joanna Pańczyk
Imię św. Jana jako komponent przysłów polskich
Aleksandra Truszkowska
Personifikacja zła w tradycji kaszubskiej - stereotyp Purtka i Smętka
Spis treści (całość)
Contents(all)