Światło przyrodzone. Rozum w literaturze polskiego baroku
Grzegorz Raubo
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe UAM |
| Rok wyd.: | 2006 |
| Oprawa: | twarda |
| Ilość stron: | 270 s. |
| Wymiar: | 145x240 mm |
| EAN: | 9788323216490 |
| ISBN: | 83-232-1649-5 |
| ISSN: | 0554-8179 |
| Data: | 2006-11-07 |
Opis książki:
Książka jest pierwszą, szeroko zakrojoną rekonstrukcją racjonalistycznych idei, obecnych w literaturze baroku. Poezja, proza i aforystyka tego okresu, rozpatrywane na tle rozległej panoramy ówczesnej myśli europejskiej, ukazane zostały jako dziedziny pogłębionej i wieloaspektowej refleksji o ludzkim rozumie. Rozważania podejmowane przez polskich pisarzy dotyczyły metod prawidłowego kierowania rozumem, rozumnego dążenia do szczęścia, kompetencji i ograniczeń rozumu w wyjaśnianiu tajemnic wiary, sztuki racjonalnego rządzenia państwem. Pisarze epoki poszukiwali też obrazowych ujęć rozumu, opisywanego jako "światło przyrodzone", którego najważniejsze cechy uchwycić można przez analogię do zjawiska iluminacji oraz procesu widzenia.
Książka "Światło przyrodzone. Rozum w literaturze polskiego baroku" - Grzegorz Raubo - oprawa twarda - Wydawnictwo Naukowe UAM. Książka posiada 270 stron i została wydana w 2006 r.
Spis treści:
Rozdział I
OKO I ROZUM. Antynomie barokowej antropologii w Nadobnej Paskwalinie Samuela Twardowskiego
1. Spojrzenia, miłość i ostentacja
2. Rozum i oczy -"okna duszy"
3. Rozum i oczy - "bezecne zwierciadła"
4."Rozum szalony"
5. W zbroi rozumu
6. "Nade wszytko oczema szafować umiały"
Rozdział II
"ROZUMNY Z JEDNEGO MIEJSCA NA WIELE STRON WŁADNIE". Praktyczny rozum w Przysłowiach mów potocznych Andrzeja Maksymiliana Fredry
1. O "powołaniu "rozumnych" do rządzenia"
2. Sztuka trafnego sądu
3. O rozumnym milczeniu, kierowaniu ludzkimi afektami i innych regułach skutecznego działania
4. Wokół myśli Machiavellego
Rozdział III
"UCZONE ARGUMENTY" I "ŚWIATŁO PRZYRODZONE". Stanisława Herakliusza Lubomirskiego dyskurs O naukach i prostocie w kręgu dyskusji o metodach kierowania rozumem
1. Nauki i "zamieszanie umysłu"
2. "Przyrodzone światło rozumu, czyli zdolność poznawania dana nam przez Boga"
3. "Światło przyrodzone", prostota, "oczywiste dowody"
Rozdział IV
"CZĘSTO WCHODŹ W SAMEGO SIEBIE". O rozumie, introspekcji i szczęściu w Abrysie Jana Stanisława Witwickiego
1. Dualistyczna koncepcja człowieka: o maszynie ciała i angelicznych przymiotach rozumu
2. Rozum i imaginacja, "ludzie wielcy" i "gmin"
3. Jasność, widzenie, rada
4. Rozum w poszukiwaniu woli boskiej
5. "Rationabile obseąuium"
Rozdział V
IDEAŁY I DOŚWIADCZENIE. Rozum w Ogrodzie fraszek i Moraliach Wacława Potockiego
1. Wokół "religii zgodnej z rozumem": postulaty i zastrzeżenia
2. O ludziach i zwierzętach
3. Królestwo, kuźnia, żywioły (rozum tematem poetyckiej wyobraźni)
ZAKOŃCZENIE
INDEKS NAZWISK
THE INNATE LIGHT. REASON IN THE LITERATURĘ OF POLISH BAROQUE (Summary)