| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Naukowe PWN |
| Format: | mobi, epub |
| Ilość stron: | 450 s. |
| Zabezpieczenie: | plik z zabezpieczeniem watermark |
| EAN: | 9788301229092 |
| Data: | 2025-01-23 |
79.00
pozycja dostępna
Wyślemy w czasie: 24 h
×
1 / 1
Opis e-booka:
Jakimi drogami podążała ludzka wiedza, aby rozwijać się od skromnych początków przez liczne objazdy i ślepe zaułki do współczesnego stanu?Nasze poszukiwania wzorców i zasad rozpoczęły się 40 000 lat temu, kiedy na kościach mamutów wyryto paski, aby śledzić fazy księżyca. Przemierzając kontynenty i epoki Rens Bod wyjaśnia, w jaki sposób szczepionka została wynaleziona w Chinach, a nie w Europie; ile fundamentalnych aspektów współczesnej matematyki i astronomii po raz pierwszy odkryła indyjska szkoła z Kerali oraz w jaki sposób badanie prawa dostarczyło podstawowych modeli astronomii i językoznawstwa od czasów rzymskich po osmańskie.
Pomysł, że świat można zrozumieć poprzez wzorce i rządzące nimi zasady jest jednym z najważniejszych ludzkich spostrzeżeń. Skupiając się na kilkunastu dziedzinach — od astronomii, filologii, medycyny, prawa i matematyki po historię, botanikę i muzykologię — autor bada, w jakim stopniu ich postępy można uznać za przeplatające się, a w jakim stopniu można mówić o globalnych trendach. A rezultatem jest fascynująca historia ludzkiej dociekliwości.
W tej pracy o bezprecedensowym zakresie Rens Bod odsuwa zachodnie nauki przyrodnicze od ich często centralnej roli, aby przedstawić nam pierwszą globalną historię ludzkiej wiedzy.
E-book „Świat ze wzorców. Globalna historia wiedzy” - Wydawca: Naukowe PWN. Cena 79.00 zł. Zapraszamy na zakupy! Zapewniamy szybką realizację zamówienia.
Spis treści:
WSTĘP 11
WPROWADZENIE 15
ZROZUMIENIE ŚWIATA DZIĘKI WZORCOM I ZASADOM 15
WZORCE 15
ZASADY 17
ZWIĄZKI MIĘDZY WZORCAMI A ZASADAMI 19
POLICENTRYCZNIE I PORÓWNAWCZO: PROBLEM GLOBALNEJ HISTORIOGRAFII 19
HISTORYCZNE UOGÓLNIENIA I TRENDY 21
PRZESZŁOŚĆ JAKO ŚWIAT EMPIRYCZNY: CYFROWA HISTORIA 23
DZIAŁANIA I DYSCYPLINY WIEDZY 25
1. ŚWIADOMOŚĆ WZORCÓW 27
1.1. PALEOLIT: OD CZŁOWIEKA PIERWOTNEGO DO „ZŁOTEJ RĄCZKI” 28
1.2. NEOLIT: OD WSZECHSTRONNOŚCI DO SPECJALIZACJI 37
1.3. WNIOSEK: WZORCE EPOKI KAMIENIA ZE WSZYSTKICH REJONÓW 47
2. EKSPLOZJA WZORCÓW I ŚWIADOMOŚĆ ZASAD 49
2.1. LINGWISTYKA: WYJĄTKOWY PRZYPADEK BABILONII 50
2.2. MATEMATYKA: PIERWSZA ŚWIADOMOŚĆ ZASADY? 55
2.3. ASTRONOMIA I ASTROLOGIA: WZORCE RUCHU PLANET I ZAĆMIEŃ 61
2.4. PRAWODAWSTWO: OD REGUŁ PRAWNYCH DO PRAWNYCH ZASAD 67
2.5. MEDYCYNA I ROLA MAGII: DIAGNOZA, PROGNOZA I LECZENIE 74
2.6. HISTORIOGRAFIA: PIERWSZE DOWODY REJESTROWANIA PRZESZŁOŚCI – BRAK WZORCÓW? 79
2.7. INNE DYSCYPLINY: WZORCE UDANE I NIEUDANE 80
2.8. WNIOSEK: PORÓWNANIE WZORCÓW W NATURZE I W KULTURZE 82
3. EKSPLOZJA ZASAD I ŚWIADOMOŚĆ DEDUKCJI 87
3.1. OPOWIEŚĆ O DWÓCH ZASADACH: TALES I PANINI 88
3.2. ZBIEŻNOŚĆ ZASAD I WZORCÓW: ASTRONOMIA 94
3.3. WCZEŚNIEJSZA ZBIEŻNOŚĆ MIĘDZY ZASADAMI A WZORCAMI: MUZYKOLOGIA, HISTORIA, POETYKA, HISTORIA SZTUKI I FILOLOGIA 106
3.4. OSTATECZNA ZBIEŻNOŚĆ WZORCÓW I ZASAD? MATEMATYKA I LOGIKA 119
3.5. WSPÓŁISTNIEJĄCE ZASADY I WZORCE: MEDYCYNA 133
3.6. GENEROWANIE WZORCÓW NA PODSTAWIE EKSPERYMENTÓW: STATYKA, MECHANIKA, ZOOLOGIA, BOTANIKA I GEOGRAFIA 140
3.7. ZASADY DLA WZORCÓW PRAWNYCH: PRAWODAWSTWO 151
3.8. WNIOSEK: ZWIĄZEK MIĘDZY ZASADAMI I WZORCAMI W STAROŻYTNOŚCI KLASYCZNEJ 161
4. REDUKCJA ZASAD 165
4.1. HISTORIA: KRYTYKA ŹRÓDEŁ HISTORYCZNYCH JAKO PODSTAWA WSZYSTKICH DYSCYPLIN 166
4.2. ASTRONOMIA: POSZUKIWANIE MODELI Z MNIEJSZĄ LICZBĄ ZASAD 180
4.3. MATEMATYKA (I MECHANIKA): PRÓBA REDUKCJI LICZBY AKSJOMATÓW 192
4.4. REDUKCJA ZASAD W LINGWISTYCE, MUZYKOLOGII I POETYCE 202
4.5. MEDYCYNA: HAMUJĄCY WPŁYW MEDYCYNY NAUKOWEJ 220
4.6. PRAWODAWSTWO: OGROMNA REDUKCJA REGUŁ I ŹRÓDEŁ 227
4.7. WNIOSEK: REDUKCJA ZASAD W DYSCYPLINACH POSTKLASYCZNYCH 237
5. ODKRYCIE WZORCÓW W DEDUKCJI 243
5.1. ŚWIADOMOŚĆ CYKLU EMPIRYCZNEGO W NAUKACH HUMANISTYCZNYCH: FILOLOGII, HISTORIOGRAFII, LINGWISTYCE, TEORII SZTUKI I MUZYKOLOGII 244
5.2. CYKL EMPIRYCZNY MIGRUJE Z NAUK HUMANISTYCZNYCH DO ASTRONOMII 284
5.3. MECHANIKA I JEJ INTEGRACJA Z ASTRONOMIĄ: CYKL EMPIRYCZNY ZYSKUJE NA ZNACZENIU DZIĘKI MYŚLENIU ANALITYCZNEMU 300
5.4. MATEMATYKA: DYSCYPLINA NIEEMPIRYCZNA Z CYKLEM EMPIRYCZNYM? 325
5.5. MEDYCYNA: DŁUGO OCZEKIWANY ZWROT EMPIRYCZNY 335
5.6. PRAWODAWSTWO: CYKL EMPIRYCZNY W NAUKACH PRAWNYCH? 355
5.7. WNIOSEK: CYKLICZNE INTERAKCJE MIĘDZY WZORCAMI A ZASADAMI 365
PODSUMOWANIE 369
POCHODZENIE, ROZWÓJ I PRZYSZŁOŚĆ WIEDZY 369
DŁUGOTERMINOWY ROZWÓJ WIEDZY 369
NAUKI PRZYRODNICZE I ZACHÓD ZOSTAJĄ WYPCHNIĘTE Z ICH CENTRALNEJ POZYCJI? 370
CZY WZORCE, ZASADY, DEDUKCJE I WZORCE DEDUKCJI STANOWIĄ „ETAPY” W ROZWOJU WIEDZY? 371
A CO Z DYSCYPLINAMI NIEPOSZUKUJĄCYMI WZORCÓW? 373
A CO Z TYM, CO WYJĄTKOWE? 375
CHYBIONA WIEDZA 377
CZY JEST COŚ TAKIEGO JAK NIE-WIEDZA? 378
WIEDZA ZANIEDBANA LUB ZAPOMNIANA: KOBIETY W HISTORII WIEDZY 380
HISTORIA WIEDZY A FILOZOFIA WIEDZY 382
PRZYSZŁOŚĆ WIEDZY 383
PODZIĘKOWANIA 387
PRZYPISY 391
BIBLIOGRAFIA 417
WPROWADZENIE 15
ZROZUMIENIE ŚWIATA DZIĘKI WZORCOM I ZASADOM 15
WZORCE 15
ZASADY 17
ZWIĄZKI MIĘDZY WZORCAMI A ZASADAMI 19
POLICENTRYCZNIE I PORÓWNAWCZO: PROBLEM GLOBALNEJ HISTORIOGRAFII 19
HISTORYCZNE UOGÓLNIENIA I TRENDY 21
PRZESZŁOŚĆ JAKO ŚWIAT EMPIRYCZNY: CYFROWA HISTORIA 23
DZIAŁANIA I DYSCYPLINY WIEDZY 25
1. ŚWIADOMOŚĆ WZORCÓW 27
1.1. PALEOLIT: OD CZŁOWIEKA PIERWOTNEGO DO „ZŁOTEJ RĄCZKI” 28
1.2. NEOLIT: OD WSZECHSTRONNOŚCI DO SPECJALIZACJI 37
1.3. WNIOSEK: WZORCE EPOKI KAMIENIA ZE WSZYSTKICH REJONÓW 47
2. EKSPLOZJA WZORCÓW I ŚWIADOMOŚĆ ZASAD 49
2.1. LINGWISTYKA: WYJĄTKOWY PRZYPADEK BABILONII 50
2.2. MATEMATYKA: PIERWSZA ŚWIADOMOŚĆ ZASADY? 55
2.3. ASTRONOMIA I ASTROLOGIA: WZORCE RUCHU PLANET I ZAĆMIEŃ 61
2.4. PRAWODAWSTWO: OD REGUŁ PRAWNYCH DO PRAWNYCH ZASAD 67
2.5. MEDYCYNA I ROLA MAGII: DIAGNOZA, PROGNOZA I LECZENIE 74
2.6. HISTORIOGRAFIA: PIERWSZE DOWODY REJESTROWANIA PRZESZŁOŚCI – BRAK WZORCÓW? 79
2.7. INNE DYSCYPLINY: WZORCE UDANE I NIEUDANE 80
2.8. WNIOSEK: PORÓWNANIE WZORCÓW W NATURZE I W KULTURZE 82
3. EKSPLOZJA ZASAD I ŚWIADOMOŚĆ DEDUKCJI 87
3.1. OPOWIEŚĆ O DWÓCH ZASADACH: TALES I PANINI 88
3.2. ZBIEŻNOŚĆ ZASAD I WZORCÓW: ASTRONOMIA 94
3.3. WCZEŚNIEJSZA ZBIEŻNOŚĆ MIĘDZY ZASADAMI A WZORCAMI: MUZYKOLOGIA, HISTORIA, POETYKA, HISTORIA SZTUKI I FILOLOGIA 106
3.4. OSTATECZNA ZBIEŻNOŚĆ WZORCÓW I ZASAD? MATEMATYKA I LOGIKA 119
3.5. WSPÓŁISTNIEJĄCE ZASADY I WZORCE: MEDYCYNA 133
3.6. GENEROWANIE WZORCÓW NA PODSTAWIE EKSPERYMENTÓW: STATYKA, MECHANIKA, ZOOLOGIA, BOTANIKA I GEOGRAFIA 140
3.7. ZASADY DLA WZORCÓW PRAWNYCH: PRAWODAWSTWO 151
3.8. WNIOSEK: ZWIĄZEK MIĘDZY ZASADAMI I WZORCAMI W STAROŻYTNOŚCI KLASYCZNEJ 161
4. REDUKCJA ZASAD 165
4.1. HISTORIA: KRYTYKA ŹRÓDEŁ HISTORYCZNYCH JAKO PODSTAWA WSZYSTKICH DYSCYPLIN 166
4.2. ASTRONOMIA: POSZUKIWANIE MODELI Z MNIEJSZĄ LICZBĄ ZASAD 180
4.3. MATEMATYKA (I MECHANIKA): PRÓBA REDUKCJI LICZBY AKSJOMATÓW 192
4.4. REDUKCJA ZASAD W LINGWISTYCE, MUZYKOLOGII I POETYCE 202
4.5. MEDYCYNA: HAMUJĄCY WPŁYW MEDYCYNY NAUKOWEJ 220
4.6. PRAWODAWSTWO: OGROMNA REDUKCJA REGUŁ I ŹRÓDEŁ 227
4.7. WNIOSEK: REDUKCJA ZASAD W DYSCYPLINACH POSTKLASYCZNYCH 237
5. ODKRYCIE WZORCÓW W DEDUKCJI 243
5.1. ŚWIADOMOŚĆ CYKLU EMPIRYCZNEGO W NAUKACH HUMANISTYCZNYCH: FILOLOGII, HISTORIOGRAFII, LINGWISTYCE, TEORII SZTUKI I MUZYKOLOGII 244
5.2. CYKL EMPIRYCZNY MIGRUJE Z NAUK HUMANISTYCZNYCH DO ASTRONOMII 284
5.3. MECHANIKA I JEJ INTEGRACJA Z ASTRONOMIĄ: CYKL EMPIRYCZNY ZYSKUJE NA ZNACZENIU DZIĘKI MYŚLENIU ANALITYCZNEMU 300
5.4. MATEMATYKA: DYSCYPLINA NIEEMPIRYCZNA Z CYKLEM EMPIRYCZNYM? 325
5.5. MEDYCYNA: DŁUGO OCZEKIWANY ZWROT EMPIRYCZNY 335
5.6. PRAWODAWSTWO: CYKL EMPIRYCZNY W NAUKACH PRAWNYCH? 355
5.7. WNIOSEK: CYKLICZNE INTERAKCJE MIĘDZY WZORCAMI A ZASADAMI 365
PODSUMOWANIE 369
POCHODZENIE, ROZWÓJ I PRZYSZŁOŚĆ WIEDZY 369
DŁUGOTERMINOWY ROZWÓJ WIEDZY 369
NAUKI PRZYRODNICZE I ZACHÓD ZOSTAJĄ WYPCHNIĘTE Z ICH CENTRALNEJ POZYCJI? 370
CZY WZORCE, ZASADY, DEDUKCJE I WZORCE DEDUKCJI STANOWIĄ „ETAPY” W ROZWOJU WIEDZY? 371
A CO Z DYSCYPLINAMI NIEPOSZUKUJĄCYMI WZORCÓW? 373
A CO Z TYM, CO WYJĄTKOWE? 375
CHYBIONA WIEDZA 377
CZY JEST COŚ TAKIEGO JAK NIE-WIEDZA? 378
WIEDZA ZANIEDBANA LUB ZAPOMNIANA: KOBIETY W HISTORII WIEDZY 380
HISTORIA WIEDZY A FILOZOFIA WIEDZY 382
PRZYSZŁOŚĆ WIEDZY 383
PODZIĘKOWANIA 387
PRZYPISY 391
BIBLIOGRAFIA 417