Solidarność. Samorząd pracowniczy. Transformacja systemu. O programie gospodarczym Sieci Organizacji Zakładowych NSZZ
Jacek Luszniewicz
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
| Rok wyd.: | 2008 |
| Ilość stron: | 336 s. |
| Wymiar: | 167x240 mm |
| EAN: | 9788373783300 |
| ISBN: | 978-83-7378-330-0 |
| Data: | 2010-05-05 |
Opis książki:
Samorząd pracowniczy nie kojarzy się obecnie z otwarciem na konkurencję, przymusem efektywności, sanacją finansów, ograniczaniem zatrudnienia itp. Tym bardziej nie kojarzy się z narzędziem likwidacji gospodarki realnego socjalizmu (dezetatyzacją systemu własności, zniesieniem centralnego planowania, pełnym urynkowieniem). W czasach pierwszej Solidarności było jednak inaczej; między koncepcją i praktyką samorządności pracowniczej a celami prorynkowej reformy dostrzegano ścisły, niemal przyczynowo-skutkowy związek. Co więcej, postulaty samorządowe dosyć często łączyły się z koncepcjami i programami gospodarczymi wykraczającymi poza granice systemu socjalistycznego. Palmę pierwszeństwa dzierżyła pod tym względem Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ "Solidarność” wiodących zakładów pracy, reprezentująca 17 wielkich przedsiębiorstw przemysłowych z terenu całego kraju. Okazała się ona najbardziej efektywnym ośrodkiem programotwórczym w Solidarności – opracowała ponad 60 dokumentów składających się na najbardziej radykalny spośród solidarnościowych (i w ogóle opozycyjnych) programów gospodarczych. Program ten posługując się sztafażem reformy samorządowej, a czasem także oficjalną frazeologią, był nie tylko antysocjalistyczny, ale co najmniej quasi-kapitalistyczny. Do rangi symbolu urasta fakt, że poszukując inspiracji programowych, działacze Sieci sięgnęli nie do publikacji o samorządowym socjalizmie w Jugosławii, lecz po telefon do Leszka Balcerowicza, firmującego najbardziej prorynkową i proliberalną koncepcję reformy gospodarczej spośród wszystkich przedstawionych w Polsce w latach 1980–1981.
Książka "Solidarność. Samorząd pracowniczy. Transformacja systemu. O programie gospodarczym Sieci Organizacji Zakładowych NSZZ" - Jacek Luszniewicz - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 336 stron i została wydana w 2008 r.
Spis treści:
Wstęp
1. Cele i hipotezy badawcze
2. Przedsolidarnościowa opozycja a samorządność pracownicza: w kręgu reformy wewnątrzustrojowej
3. Literatura przedmiotu, baza źródłowa, struktura pracy, podstawowe pojęcia
Rozdział 1
Sieć Organizacji Zakładowych NSZZ „Solidarność” wiodących zakładów pracy – uwarunkowania, ogólna charakterystyka, konkurenci
1.1. Prageneza Sieci: kwestia samorządowa w Solidarności do marca 1981 r.
1.1.1. Punkt wyjścia
1.1.2. Przyczyny początkowego dystansu kierownictwa Solidarności
1.1.3. Rozwój nurtu prosamorządowego
1.1.4. Koncepcja reformy gospodarczej Leszka Balcerowicza: prefiguracja programu Sieci
1.2. Podstawowe informacje na temat Sieci
1.2.1. Powstanie, zasady członkostwa, personalia
1.2.2. Tryb funkcjonowania, procedury decyzyjne, działalność zewnętrzna
1.2.3. Cele, taktyka, dorobek programowy
1.3. Inne solidarnościowe i okołosolidarnościowe ośrodki prosamorządowe
1.3.1. Społeczny Komitet Reformy Gospodarczej
1.3.2. Grupa Lubelska
1.3.3. Społeczne Porozumienie na rzecz Reformy
1.3.4. Komitet Założycielski Krajowej Federacji Samorządów
1.3.5. Kluby Samorządnej Rzeczypospolitej „Wolność–Sprawiedliwość–Niepodległość”
Rozdział 2
Wokół koncepcji przedsiębiorstwa społecznego (marzec–czerwiec 1981 r.)
2.1. Działalność Sieci i stan sprawy samorządowej w Solidarności
2.2. Wstępne projekty samorządowe Sieci
2.2.1. Cała władza w ręce rad pracowniczych
2.2.2. Ku urynkowieniu i dezetatyzacji gospodarki
2.2.3. Polityczne konotacje samorządności pracowniczej
2.3. Finalne projekty samorządowe Sieci
2.3.1. Sprawy organizacyjne i kompetencyjne
2.3.2. Wzmocnienie wątków dezetatyzacyjnych
2.3.3. Przedsiębiorstwo społeczne a otoczenie zewnętrzne
Rozdział 3
Wokół programu gospodarczego dla Solidarności (czerwiec–wrzesień 1981 r.)
3.1. Działalność Sieci i stan sprawy samorządowej w Solidarności
3.2. Modyfikacje postulatów własnościowych Sieci
3.2.1. Wobec zarzutu własności grupowej
3.2.2. Sens autopoprawek: utrzymanie kursu na dezetatyzację
3.2.3. Docelowy układ własności
3.3. Restytucja mechanizmu rynkowego w ujęciu Sieci
3.3.1. Deplanizacja gospodarki
3.3.2. Likwidacja centralnego zarządzania
3.3.3. Ku samofinansowaniu przedsiębiorstw
3.4. Postulaty społeczne, samorządowe i polityczne Sieci
3.4.1. Socjalne zabezpieczenia reformy systemowej
3.4.2. Dylemat dyrektorski i inne sporne kwestie samorządowe
3.4.3. Kontrowersje wokół Izby Samorządowej i innych kwestii politycznych
Rozdział 4
Wokół zjazdu Solidarności i rządowych inicjatyw prawodawczych (wrzesień–grudzień 1981 r.)
4.1. Działalność Sieci i stan sprawy samorządowej w Solidarności
4.2. Defensywna taktyka Sieci w kwestii samorządu pracowniczego
4.2.1. Wobec kompromisu sejmowego
4.2.2. Wobec ustaw o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego
4.2.3. Wobec perspektywy ogólnokrajowego przedstawicielstwa samorządowego
4.3. Uzupełnienia i modyfikacje w programie gospodarczym Sieci
4.3.1. Planowanie gospodarcze
4.3.2. Zagadnienia finansowe, własnościowe i socjalne
4.3.3. Wątki gospodarcze w dokumentach politycznych
Zakończenie
1. Wnioski i uzupełnienia
2. Program gospodarczy Sieci jako projekt prokapitalistycznej transformacji systemowej
Bibliografia
Indeks osób