Socjologia ogólna. Wybrane problemy

Socjologia jako nauka o społeczeństwie

1. Socjologia a wiedza potoczna o społeczeństwie
2. Socjologia wobec innych nauk społecznych
3. Przedmiot socjologii i jej praktyczne zastosowania
4. Sporne problemy socjologii
5. Podstawowe stanowiska teoretyczne

Jednostka a społeczeństwo – Anna Kozłowska

1. Człowiek w procesie socjologii
2. Konformizm jako sposób przystosowania jednostki do społeczeństwa
3. Społeczne uwarunkowania ludzkiej osobowości
3.1. Kulturowy ideał osobowości
3.2. Proces socjalizacji a role społeczne
3.3. Problem integracji elementów osobowości

Kontrola społeczna – Jacenty Siewierski

1. Formy kontroli społecznej
2. Rola sankcji
3. Konflikty norm, dewiacja, anomia
4. Ewolucja kontroli społecznej
5. Problem kontroli w toku społecznej zmiany: współczesne społeczeństwo polskie

Kultura i jej rola w życiu społecznym – Hanna Podwdworna

1. Pojęcie kultury
2. Kategorie kultury
3. Koniunktura i kultura alternatywna
4. Subkultury
5. Mechanizmy oddziaływania kultury na życie społeczne
6. Etnocentryzm i ksenofobia
7. Kultura i media

Grupy i zbiorowości społeczne – Hanna Podedworna

1. Interakcje społeczne
2. Zbiór – grupa – zbiorowość – społeczność
3. Realistyczne i nominalistyczne ujęcie grupy społecznej
4. Cechy konstytuujące grupę społeczną
5. Rodzaje grup społecznych
6. Zbiorowości oparte na podobieństwie zachowań – masy społeczne
7. Społeczeństwo

Analiza struktur społecznych. Wybrane przyklady – Hanna Podedworna

1. Mikrostruktury. Rodzina
1.1. Struktura i funkcje rodziny
1.2. Formy rodziny i małżeństwa
1.3. Przemiany rodziny pod wpływem zmian społecznych
2. Mezostruktury. Społeczność lokalna

Mniejszość etniczna, rasowa, narodowa w analizach socjologicznych – Jolanta Polakowska-Kujawa

1. Typy mniejszości i rasowa
2. Grupa etniczna i rasowa
3. Mniejszość narodowa jako kategoria socjologiczna
4. Migracja a struktura etniczno-narodowa
5. Asymilacja i integracja imigrantów

Naród i typy identyfikacji narodowej a nacjonalizm – Jolanta Polakowska-Kujawa

1. Naród i przesłanki narodowej identyfikacji w refleksji socjologicznej
2. Spory wokół koncepcji narodu w myśli socjologicznej
3. Spory wokół nacjonalizmu
4. Stereotypy narodowe

Struktura społeczna – Andrzej Stąsiek

1. Struktura społeczna jako problem socjologiczny
2. Koncepcja struktury klasowej w poglądach K. Marksa
3. Struktura społeczna w teorii Maxa Webera
4. Funkcjonalna teoria uwarstwienia K. Davisa i W. Moore`a

Podstawowe segmenty struktury społecznej w Polsce – Juliusz Gardawski, Jolanta Gładys-Jakóbik, Hanna Podedworna

1. Historyczne uwarunkowania zmian w strukturze polskiego społeczeństwa
2. Robotnicy. Kontrowersje teoretyczne a rzeczywistość
2.1. Sytuacja robotników w perspektywie historycznej
2.2. Problemy z definicja robotników
2.3. Generalizacje socjologiczne dotyczące robotników. Ważniejsze przykłady
2.4. Typologia robotników
3. Przemiany klasy chłopskiej (rolników)
3.1. Kryteria wyróżniania klasy chłopskiej w strukturze społecznej
3.2. Modernizacja a przemiany klasy chłopskiej
3.3. Sytuacja i perspektywy chłopów (rolników) we współczesnej Polsce
4. Klasa średnia
4.1. Problem proletaryzacji klasy średniej
4.2. Kulturowe aspekty proletaryzacji
4.3. „Fragmentaryzacja” klasy średniej
4.4. Klasy średnie w Polsce

Konflikt społeczny – Danuta Izdebska

1. Konflikt społecznych jako proces
1.2. Klasyfikacja konfliktów
1.2. Dynamika konfliktów
2. Psychologiczne aspekty konfliktów
2.1. Specyfika konfliktów destruktywnych
2.2. Zjawisko deprywacji
3. Główne teorie konfliktu
3.1. Teorie Konfliktu K. Marksa I G. Simmla
3.2. Teorie R. Dahrendorfa i L. Cosera
4. Konflikty społeczne w Polsce
4.1. Konflikty w Polsce przed zmianą ustrojową
4.2. Konflikt przemysłowy we współczesnej Polsce

Zmiana społeczna w perspektywie socjologicznej – Jolanta Polakowska-Kujawa

1. Pojęcie i przyczyny zmian społecznych
1.1. Definicja zmiany
1.2. Zmiana społeczna jako przedmiot badań socjologicznych
1.3. Spory o kierunku i znaczenie zmian społecznych
1.4. Perspektywy poznawcze zmian społecznych
1.5. Przyczyny zmian społecznych
2. Zmiana społeczna w różnych orientacjach teoretycznych
2.1. Teorie zmiany endogennej
2.1.1. Wyjaśnienia przebiegu i przyczyn zmian w ramach teorii konfliktu
2.1.2. Zmiana społeczna w klasycznych teoriach ewolucji
2.1.3. Cykliczne teorie zmiany
2.1.4. Przyczyny zmian społecznych w neoewolucjonizmie
2.2. Teorie zmiany egzogennej
2.2.1. Dyfuzja i kontakt kulturowy jako przyczyna zmiany 2.2.2. Kryzysy, katastrofy, podbój jako czynniki zmian egzogennych 2.2.3. Zmiana społeczna w teoriach równowagi Modernizacja – Jacenty Siewierski

1. Zmiana i stabilność 2. Tradycja i nowoczesność 3. Modernizacja w refleksji socjologicznej 4. Problemy modernizacji w społeczeństwie zacofanym 5. Modernizacja w ramach społeczeństwa polskiego Ruchy społeczne jako czynnik zmiany – Jolanta Polakowska-Kujawa

1. Geneza ruchów społecznych
2. Typy ruchów społecznych
3. Ruchy rewolucyjne
4. Nowe ruchy społeczne

Modele ładu społecznego – Leszek Gilejko

1. Cztery funkcje modeli idealnych
2. Typy ładu społecznego
3. Modele ładu a zachowania aktorów społecznych
4. Powstanie i załamanie się ładu monocentrycznego

Polityka w życiu społeczeństw – Ewa Nalewajko

1. Polityka, władza, państwo
2. Typy rządzenia
2.1. Ustroje autorytarne i totalitarne
2.2. Ustroje monokratyczne i polikratyczne
2.3. Ustroje Demokratyczne
3. Socjalizacja polityczna, kultura polityczna, komunikowanie polityczne

Instytucje ekonomiczne – Leszek Gilejko

1. Najważniejsze instytucje
2. Rynek jako instytucja społeczna
3. Przedsiębiorstwo jako instytucja społeczna
4. Samorząd gospodarczy – socjologia współdziałania

Organizacje w społeczeństwie – Jolanta Gładys-Jakóbik

1. Przedmiot badań socjologii organizacji
2. Organizacja a biurokracja
3. Kontrowersje wokół socjologii organizacji