Skarby muzeów Małopolski

Opis książki:

Muzea mają dusze. Czasem bardziej liczy się nastrój historycznego miejsca, niezwykłość architektury, oryginalność ekspozycji niż artystyczny kwalitet poszczególnych obiektów. Muzea trzeba przeżywać jako swoiste dzieło sztuki, jako niezwykły film, gdzie to nie kamera, ale widz jest w ruchu. W książce przedstawiamy Państwu eksponaty z około trzydziestu muzeów Małopolski.
FRAGMENT
Przeszłość-Przyszłość
Tak jak Małopolska jest niewątpliwie najpiękniejszą perłą pośród regionów naszego kraju, tak Kraków - pośród miast polskich jest klejnotem najcenniejszym. Ci jednak, którzy poznawanie Małopolski na Krakowie zakończą, choć syci doznań największej jakości, wiedzę o tym regionie zachowają niepełną. Boć to kraina niezwykłej urody krajobrazów, różnorodnych tradycji, najcenniejszych pomników historii i bogatych kolekcji starożytności wszelakich - jak tu mawiano przed wiekiem. Tych, którzy liczne krakowskie muzea zdążyli już odwiedzić, zachęcić chcemy do wizyty w mniejszych muzeach, rozsianych na terenie obecnego województwa małopolskiego, których siedziby na ogół mieszczą się w interesujących budowlach: zamkach, pałacach, dworach, klasztorach, kamiennicach mieszczańskich. Specjalista znajdzie w niejednym muzeum znakomite dzieła sztuki, turysta-włóczęga ze zdumieniem odkryje, o ileż ciekawsze jest zwiedzanie niewielkich muzeów, na które czasem i godzina wystarczy, aniżeli rozległych galerii, gdzie zwiedzający, popychają się nawzajem, biegną od sali do sali, a tych - końca nie widać. Tu też dowie się o historii regionu, o ludziach, których nazwiska dotąd nic nie mówiące, zaczynają przemawiać poprzez ich dokonania, częstokroć znacznie przekraczające granice regionu czy kraju.
Jest tych muzeów, większych i małych, izb regionalnych, parafialnych - dużo ponad pół setki. Są skarbnicą historii regionu i narodu, owocem pasji ludzi tu wyrosłych, efektem często wieloletnich, mozolnych zabiegów lokalnych instytucji, samorządów, towarzystw regionalnych, mieszczańskiej inteligencji, duchownych, nauczycieli. Są pozostałością, a często tylko śladem dawnych fortun, rodów, zdarzeń, dramatów, złotych okresów, wojen i upadków. Stanowią dokumentację narodowej, religijnej i kulturowej tożsamości. Często - niestety - tylko cząstkową. W albumie prezentujemy przedmioty pochodzące ze zbiorów ponad trzydziestu regionalnych muzeów małopolskich, które są swoistymi wizytówkami owych skarbnic dziedzictwa. Wybranymi przez ich kustoszy częstop pośród tysięcy zgromadzonych w muzeum eksponatów. Czasem tylko jeden eksponat sprawia, iż w jakieś miejsce warto skierować swoje kroki, w innych muzeach mnogość cennych dzieł nie pozwala na wskazanie tego jednego, czy tez kilku, o których powiedzieć by można, iż są absolutnie w kolekcji wyjatkowymi. Autorzy albumu wspominają w tekście i takie muzea regionalne, które nie są reprezentowane w części ilustracyjnej, choć bowiem nie mogą się te muzea poszczycić szczególnymi rarytasami w swych zbiorach, to jednak stanowią żywe centra życia kulturalnego, umysłowego i dokumentację dziedzictwa owych małych ojczyzn lokalnych społeczności. Album ten pomija liczne a cenne zbiory etnograficzne, archeologiczne, przyrodnicze, skupiające się głównie na przykładach sztuki profesjonalnej, o najwybitniejszych dziełach twórców nieprofesjonalnych jednakowoż nie zapominając. Autorzy albumu pragną także zwrócić uwagę czytelników i zwiedzających muzea, na same budowle, które dla prezentowanych w nich dzieł stanowią niejednokrotnie dopełniające ich piękna tło.
RECENZJE
Skarby muzeów Małopolski
Gazeta Wyborcza 11-06-2004
Widownię mają małą, a przecież zasługują na tłumy. Skarby Małopolski to nie tylko wielkie muzea gromadzące znane eksponaty, to przede wszystkim parafialne muzea, izby pamięci, kolekcje klasztorne, malutkie galerie. Wszystko, co można znaleźć w miasteczkach i na wsiach. Przede wszystkim takim skarbom poświęcony jest przepiękny album, który ukazał się właśnie w krakowskim Wydawnictwie M. Czym są owe skarby, czy warto się im przyjrzeć z bliska "Są pozostałością, a często tylko śladem dawnych fortun, rodów, zdarzeń, dramatów, "złotych" okresów, wojen i upadków. Stanowią dokumentację narodowej, religijnej i kulturowej tożsamości" - tłumaczy w posłowiu do książki Adam Bartosz, dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Trzeba mieć ten album - prezentuje wyjątkowe przedmioty pochodzące ze zbiorów ponad trzydziestu muzeów regionalnych Małopolski (m.in. z Muzeum Parafialnego w Grybowie, gdzie można zobaczyć cudowne łemkowskie ikony). Trzeba go mieć nie tylko dlatego, że wypada, czy też z powodu lojalności wobec tego, co wartościowe, a zapomniane. Również po to, żeby wiedzieć, czym koniecznie należy się zachwycić.

Książka "Skarby muzeów Małopolski" - oprawa twarda - Wydawnictwo M. Książka posiada 160 stron i została wydana w 2004 r.