Sei concerti a flauto traversiere obligato. Z rękopisu tarnowskiego
Irena Bieńkowska
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa |
Rok wyd.: | 2019 |
Oprawa: | miękka |
Ilość stron: | 254 s. |
EAN: | 9788366546028 |
ISBN: | 978-83-6654-602-8 |
Data: | 2020-06-05 |
Opis książki:
W zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tarnowie (w Dziale Starych Druków i Książki XIX-wiecznej) zachował się zespół partesów pochodzący z połowy XVIII wieku oznaczony sygnaturami 4954. Na rękopis składa się sześć ksiąg: księga głosowa fletu, skrzypiec pierwszych i drugich, altówki, basso continuo oraz drugi egzemplarz księgi Violino Primo. Dwa egzemplarze księgi Violino Primo sugerują zwiększoną podczas wykonań w danym ośrodku muzycznym obsadę skrzypiec pierwszych. Być może istniał także drugi egzemplarz księgi Violino Secondo, którym obecnie nie dysponujemy.
W pozbawionym oznaczeń proweniencyjnych zbiorze anonimowo odnotowano sześć koncertów przeznaczonych na flet poprzeczny solo z towarzyszeniem zespołu dwojga skrzypiec, altówki i basso continuo. Koncerty są dziełami różnych twórców, zawierają jednak szereg wspólnych cech. Wszystkie kompozycje utrzymane są w stylu galant z typowymi dla niego płynnymi, pełnymi wdzięku melodiami, nadającymi niekiedy kantylenowy charakter nawet częściom szybkim. W kształtowaniu melodyki zauważalne jest wielokrotne powtarzanie i sekwencyjne przemieszczanie jednej formuły melodycznej. W częściach wolnych melodia jest ornamentowana. Architektonika koncertów jest jednolita i odwołuje się do tradycji koncertu w stylu włoskim. Wszystkie kompozycje składają się z trzech części o układzie szybkawolnaszybka, zawierających jednakowe oznaczenia agogiczne: Allegro Adagio Allegro. Skrajne części koncertów są szeroko zakrojone, wirtuozowskie. Części środkowe opracowano dość oszczędnie. Kompozycje zostały utrzymane w popularnych w XVIII wieku tonacjach z małą liczbą znaków przykluczowych, głównie w tonacjach majorowych: G-dur i D-dur, a jeden z koncertów w tonacji e-moll. Następstwa tonacji w częściach środkowych dzieł są zgodne z zaleceniami Johanna Joachima Quantza (1697-1773) w Versuch einer Anweisung die Flte traversiere zu spielen.
Kompozycje z tarnowskiego rękopisu należy uznać za dzieła utrzymane w tak zwanym stylu mieszanym, dość charakterystycznym dla twórców niemieckiego obszaru kulturowego. Obok elementów typowych dla tradycji włoskiej, zawierają one elementy stylu niemieckiego wyrastającego z polifonii. W koncertach dominuje faktura homofoniczna, jednak prawie we wszystkich kompozycjach odnajdziemy krótkie imitacje, głównie w postaci imitacyjnych wejść motywu w początkowym ritornelu. Materiał fragmentów tutti przenika niekiedy do partii solowych. Są to zazwyczaj jedno- lub dwutaktowe interpolacje partii fletu, w których przypominany jest materiał wybranego fragmentu początkowej myśli muzycznej. Materiał ritornelu przechodzi też niekiedy z aktywności melodycznej w struktury akompaniujące. W kilku koncertach odnotowano wstępy i zakończenia części skrajnych utrzymane w unisonowo-oktawowym tutti, charakterystyczne zarówno dla stylu włoskiego, jak i niemieckiego. Partia basso continuo w całym rękopisie nie zawiera oznaczeń cyfrowych.
Książka "Sei concerti a flauto traversiere obligato. Z rękopisu tarnowskiego" - Irena Bieńkowska - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa. Książka posiada 254 stron i została wydana w 2019 r.