Rosyjski Ulster. Kwestia chełmska w polityce imperialnej Rosji w latach 1863-1915
Andrzej Szabaciuk
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Katolicki Uniwersytet Lubelski, KUL |
| Rok wyd.: | 2013 |
| Oprawa: | twarda |
| Ilość stron: | 308 s. |
| Wymiar: | 167x240 mm |
| EAN: | 9788377028193 |
| ISBN: | 978-83-7702-819-3 |
| Data: | 2014-03-20 |
Opis książki:
Celem niniejszejpracy jest przybliżenie genezy uwarunkowań i zakulisowych dyskusji prowadzonych przez lata wokół tzw. „kwestii chełmskiej", skutkujących wyodrębnieniem ź Królestwa Polskiego nowej „ruskiej" guberni. W opinii autora, ukazanie okoliczności utworzenia guberni chełmskiej jest dobrym punktem wyjścia do szerszej analizy rosyjskiej potttyki narodowościowej w Królestwie Polskim oraz w graniczącym z nim Kraju Zachodnim. Zauważmy, że problemem chełmskim żywo interesowała się rosyjska i polska opinia publiczna, wybitni intelektualiści polscy (Henryk Sienkiewicz, Juliusz Słowacki, Aleksander Świętochowski, Bolesław Prus, Maria Konopnicka, Władysław S. Reymont, Józef Ignacy Kraszewski, Roman Dmowski i in.), politycy i działacze rosyjscy (Dymitr Tołstoj, Piotr Stołypin, Władimir Bobryn-sk L, Konstantin Pobiedonoscew, Władimir Sabler i in.) oraz ukraińscy (np. Mychajło Hruszewśkyj).
Ze Wstępu
Książka "Rosyjski Ulster. Kwestia chełmska w polityce imperialnej Rosji w latach 1863-1915" - Andrzej Szabaciuk - oprawa twarda - Wydawnictwo Katolicki Uniwersytet Lubelski, KUL. Książka posiada 308 stron i została wydana w 2013 r.
Spis treści:
Wstęp
1. Geneza problemu chełmskiego
1.1. Powstanie styczniowe i jego wpływ na politykę narodowościowo-religijną Rosji w Królestwie Polskim
1.2. Rola duchowieństwa prawosławnego i administracji carskiej w walce z oporem unickim
1.3. Podstawy i organizacja oporu ludności greckokatolickiej
1.4. Pierwszy powszechny spis ludności Imperium Rosyjskiego w 1897 r. i jego wpływ na sytuację opornych
1.5. Problem chełmski w przeddzień wydania ukazu tolerancyjnego
2. Problem chełmski w nowej odsłonie: masowy powrót dawnych grekokatolików do katolicyzmu
2.1. Reakcja duchowieństwa prawosławnego i administracji carskiej na pierwsze pogłoski o zmianie prawa wyznaniowego
2.2. Reakcja byłych unitów na ukaz tolerancyjny
2.3. Problem z przywróceniem Kościoła greckokatolickiego. Zabiegi biskupa Eulogiusza i arcybiskupa Hieronima o zachowanie status quo
2.4. Reakcja administracji carskiej na masową konwersję byłych unitów
3. Stosunek duchowieństwa rzymskokatolickiego do "problemu unickiego"
3.1. Postawa duchowieństwa rzymskokatolickiego wobec masowego porzucania prawosławia przez byłych unitów
3.2. Zabiegi biskupa Jaczewskiego o poprawę położenia katolików w diecezji lubelskiej
3.3. Problem misji zagranicznych
3.4. Wizytacje diecezji lubelskiej. Incydent zamojski
4. Kontrowersje wokół statystyk konwersji
4.1. Prawne aspekty zmiany wyznania w imperialnej Rosji
4.2. Rzymskokatolickie i prawosławne statystyki konwersji
4.3. Statystyka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i inne próby określenia wielkości konwersji
5. Konflikt katolicko-prawosławny
5.1. Walka propagandowa
5.2. Relacje ludności katolickiej i prawosławnej po wydaniu ukazu tolerancyjnego
5.3. Spory majątkowe
6. Wydzielenie guberni chełmskiej
6.1. Upolitycznienie "kwestii chełmskiej" i walka o przedstawiciela ludności prawosławnej w Dumie Państwowej
6.2. Kulisy opracowania projektu chełmskiego
6.3. Kolejna odsłona problemu chełmskiego. Dyskusja wokół wyodrębnienia
6.4. Wyodrębnienie guberni chełmskiej
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz skrótów
Indeks nazwisk
Indeks miejscowości