Retoryka w Polsce. Studia o historii, nauczaniu i teorii w czasach I Rrzeczypospolitej
Jakub Z. Lichański
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | DiG |
Rok wyd.: | 2003 |
Oprawa: | miękka |
Ilość stron: | 142 s. |
Wymiar: | 165x240 mm |
EAN: | 9788371812941 |
ISBN: | 83-7181-294-9 |
Data: | 2003-12-01 |
Opis książki:
Wstęp czyli myślenie o retoryceSięga się po retorykę nie tylko po to, by poznać same jej zasady, lecz by je zastosować Assertiones Rhetoricae [1577], cap. XV
Niniejszy tom powstał głównie jako wynik badań nad problemami nauczania retoryki w okresie I Rzeczypospolitej. Jednak w trakcie tych badań okazało się, iż należy wyróżnić kilka kręgów zagadnień. Pierwszym jest po prostu analiza bibliografii, czyli w tym przypadku nie tylko spisu tekstów związanych z głównym tematem książki, ale - ukazanie co wynika z analizy tegoż zestawienia. Drugim są sprawy tyczące przemian w dydaktyce retoryki jaka zaszła w wieku XVI pod wpływem prac Piotra Ramusa, a przede wszystkim Audomara Taleusa. Ta zmiana miała kapitalne znaczenie dla dalszego rozwoju nie tylko teorii retoryki, ale dla kwestii daleko szerszych, m.in. w ogóle dla edukacji, a także dla szerszych zagadnień filozoficznych [mam na myśli głównie sprawy związane z problematyką argumentacji, resp. dowodzeń]. Dwa następne kręgi problemów są oczywiste: to sprawy wiążące się z kwestiami składni oraz stylistyki a także, jaki wpływ miały one, a może mają nadal, na argumentację. Zagadnienia te nie są ani dobrze opisane, ani stanowiska polskich teoretyków nie są w pełni ustalone i zanalizowane. Wreszcie problemem, który uzupełnia pytania tyczące technik argumentacyjnych, to rola figur myśli w procesie argumentacji. Zagadnieniem, na które także zwracam uwagę, jest sprawa pozornie marginalna, ale ze względu na niejasne jej przedstawienie, warta omówienia. Jest to kwestia istnienia, w tradycji klasycznej, teorii czterech a nie trzech głównych rodzajów retorycznych. Sprawa o tyle jest ważka, iż kwestia ta pojawiła się w wieku XVII i gdyby została wtedy podjęta, nieco inaczej wyglądałyby problemy edukacji retorycznej, co więcej - zapewne nastąpiłyby wcześniej próby zasadniczych przemian w jej historiografii. Drugim zagadnieniem, także pozornie marginalnym, jest problem opisu oraz analizy źródeł bibliograficznych do dziejów nauczania retoryki w I Rzeczypospolitej. W ten sposób zostaje określona przyszła perspektywa badań nie tylko dziejów retoryki na terenie I Rzeczypospolitej, ale - otwiera się perspektywa badań porównawczych. Wskazane kwestie określają zasadniczą problematykę książki; jednak na wstępie należy rozważyć zupełnie inną kwestię, a mianowicie - o czym mówimy, gdy mówimy o retoryce. Jak się bowiem okazuje problem określenia przedmiotu techne rhetorike nie jest jasny, szczególnie dziś.
Książka "Retoryka w Polsce. Studia o historii, nauczaniu i teorii w czasach I Rrzeczypospolitej" - Jakub Z. Lichański - oprawa miękka - Wydawnictwo DiG. Książka posiada 142 stron i została wydana w 2003 r. Cena 25.20 zł. Zapraszamy na zakupy! Zapewniamy szybką realizację zamówienia.
Spis treści:
I. Wprowadzenie
II. Przedmiot, definicja, struktura teorii retoryki
III. Prolegomena do badań nad dziejami retoryki
IV. Stara i nowa retoryka
V. Zakończenie
Rozdział I
Ramus — Retoryka i pedagogika — Tradycja greckiej i bizantyńskiej retoryki w Polsce w wieku XVI
I. 0. Wprowadzenie: określenie problemu
I. l. Retoryka — elementy historii, teorii oraz retoryka i pedagogika
I. 2. Retoryka w Europie i Polsce XVI wieku — wybrane zagadnienia
I. 3. Recepcja greckiej oraz bizantyńskiej tradycji retoryki w Polsce XVI w.
I. 4. Pola badań retorów polskich w wieku XVI
I. 5. Zakończenie
Rozdział II
Polski wkład w badania nad stylistyką i składnią oraz rytmika prozy w wieku XVI
11.0. Wstęp
II. l. Jakub Górski — retor
II. 2. Degeneribusdicendiiiber—opis zawartości
II. 3. Polskie badania stylistyczno-skladniowe w wieku XVI: spór Górski — Herbest
II. 3.1. Wprowadzenie
II. 3.2. Nauka o periodzie — informacje ogólne
II. 3.3. Założenia Herbesta
II. 3.4. Problemy gramatyczne
II. 3.5. Problemy logiczne
II. 4. Hermogenejska nauka o ideach w dobie renesansu i jej recepcja w Polsce
II. 5. Rytmika prozy
II. 5.1. Propozycje Jakuba Górskiego
II. 5.2. Teoria Benedykta Herbesta
II. 5.3. Podsumowanie
II. 6. Zamknięcie
Rozdział III
Wokół problemów tzw. dowodzeń retorycznych. Cz. I: Uwagi na marginesie jezuickich Assertiones Rhetoricae, Poznań 1577
III. 0. Wstęp
III. l. Wprowadzenie: retoryka i prawdopodobieństwo
III. 2. Postawienie problemu
III. 3. O rozumowaniach prawdopodobnych
III. 4. Zakończenie
Rozdział IV
Wokół problemów tzw. dowodzeń retorycznych.
Cz. II: Aequanimitas. Komentarz do Lir., 111.6. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego
IV. 0. Wstęp
IV. l. Sarbiewski i tradycja stoicka — rzut oka
IV. 2. Fatum. Fortuna. Mens
IV. 3. Ukryte aluzje
IV. 4. Liryka i retoryka
IV. 5. Epilog
IV. 6.1. Addenda A
IV. 6.2. Addenda B
Rozdział V
Problemy figur myśli. Przemilczenie i niedomówienie: technika narracyjna oraz figura myśli. Niejasności teorii retorycznej
V. 0. Wprowadzenie
V. l. Analiza przykładów
V. 2. Wnioski z analizy przykładów
V. 3. Zakończenie
Rozdział VI
Zakończenie
VII Aneks l
VII. l. Czwarty rodzaj w teorii retoryki. Rufus z Peryntu i rodzaj historyczny
VII. 1.1. Postawienie problemu
VII. 1.2. Poglądy Arystotelesa i jego komentatorów
VII. 1.2.1. Poglądy Rufusa
VII. 1.3. Rufus i jego następcy
VII. 1.4. Epilogus
VIII Aneks 2
VIII. l. Zwięzły zarys historii retoryki (do końca XIX wieku)
DDodatek l: Układ części retoryki
DDodatek 2: Teoria i historia retoryki
IIndeks