Restrukturyzacja sektora komunalnego w Polsce. Aspekty organizacyjno-prawne i ekonomiczne

Opis książki:

Praca składa się z siedmiu rozdziałów zgrupowanych w czterech częściach. Część pierwsza, na którą składają się rozdziały pierwszy i drugi, dotyczy zagadnień ekonomicznych i prawnych sektora komunalnego, gdyż nie można w dokładny sposób rozdzielić tych dwóch rzeczy. W rozdziałach tych zostaną omówione istota i charakter gospodarki komunalnej widziane przez pryzmat ekonomicznych i prawnych definicji, polityki taryfowej, znaczenia dla samorządu terytorialnego, jak również mierników efektywności. Następnie na tle ogólnych uwarunkowań prawnych (unijnych i polskich) prowadzenia gospodarki komunalnej przedstawiono możliwe formy organizacyjno-prawne, w których można w Polsce prowadzić działalność komunalną.

Opisane zagadnienia prawne razem z przedstawionymi możliwościami dokonywania przekształceń podmiotów komunalnych, w tym zakładów budżetowych, tworzą zasadnicze pole do podejmowania działań restrukturyzacyjnych w gospodarce komunalnej, których teoretyczny opis umieszczono w rozdziale trzecim, stanowiącym spinającą część pracy, pomocną w dalszych rozważaniach na temat charakterystycznych działań restrukturyzacyjnych w gospodarce komunalnej.

Kolejna, trzecia część, obejmująca rozdziały od czwartego do szóstego, zawiera rozważania dotyczące restrukturyzacji w sektorze komunalnym, począwszy od metod i modeli zarządzania, a skończywszy na przekształceniach organizacyjno -prawnych i własnościowych w sektorze komunalnym po roku 1989.

Część ostatnia - czwarta - obejmująca rozdział siódmy oraz część wnioskową w podsumowaniu przedstawia rezultaty działań restrukturyzacyjnych w ankietowanych przedsiębiorstwach komunalnych i gminach oraz wskazuje kierunki dalszych zmian, w tym uwarunkowania i perspektywy modeli gospodarki komunalnej w polskim sektorze komunalnym.

W ujęciu szczegółowym: rozdział pierwszy przedstawia ekonomiczne aspekty gospodarki komunalnej, w tym istotę tej gospodarki. Ukazuje, na jakich rynkach działają przedsiębiorstwa komunalne oraz czym charakteryzują się dobra i usługi komunalne. Przedstawia zasady tworzenia taryf komunalnych oraz miejsce gospodarki komunalnej w rozwoju lokalnym. Prezentuje także wskaźniki efektywności gospodarki komunalnej z zaznaczeniem odrębnej wagi poszczególnych wskaźników dla gminy, przedsiębiorstwa i mieszkańca. Rozdział ten przybliża również koncepcje rozwoju lokalnego i odnosi się do roli strategii rozwoju jednostki samorządu terytorialnego w kształtowaniu gospodarki komunalnej.

W rozdziale drugim przedstawiona została organizacja i podstawy prawne gospodarki komunalnej w Polsce z wyszczególnieniem okresu po 1989 r. oraz podstawowe akty prawne regulujące gospodarkę komunalną w Unii Europejskiej i w Polsce. Rozdział ten przybliża również prawne aspekty przekształceń podmiotów komunalnych w Polsce z wyszczególnieniem procedury przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego.

W kolejnym rozdziale, trzecim, zostały omówione teoretyczne zagadnienia restrukturyzacji. Skoncentrowano się na podstawowych definicjach i rodzajach restrukturyzacji oraz ich uwarunkowaniach w sektorze komunalnym. Ocenie została poddana także skala procesów restrukturyzacyjnych w przedsiębiorstwach komunalnych.

W rozdziale czwartym poddano ocenie możliwości wykorzystania w gospodarce komunalnej metod zarządzania z gospodarki prywatnej. Przejrzano w tym celu ogólne kierunki zarządzania, od czasów nowożytnych do czasów współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem nowego zarządzania publicznego.

Rozdział piąty opisuje modele zarządzania sektorem komunalnym za granicą. Wyszczególniono tu trzy główne modele: publiczny, prywatny i publiczno-prywatny. Model publiczny zwany jest także modelem niemieckim, prywatny - brytyjskim, a jako lidera w stosowaniu modelu publiczno prywatnego zarządzania gospodarką komunalną wskazuje się Francję.

Rozdział szósty ukazuje istotę i tendencje przekształceń własnościowych w sektorze komunalnym w Polsce po 1989 r. Przedstawia przebieg przekształceń własnościowych w przedsiębiorstwach rozprowadzających usługi komunalne sieciami, czyli w branży wodociągowo-kanalizacyjnej, produkcji i dostawy energii cieplnej. Następnie ukazuje przekształcenia w przedsiębiorstwach gospodarki odpadami oraz komunikacji miejskiej. Odniesiono się tu również do pozostałych sfer gospodarki komunalnej, takich jak np. zieleń miejska. Na tym tle zostaną określone podstawowe modele gospodarki komunalnej w Polsce.

W rozdziale siódmym ocenie zostały poddane skala i efekty restrukturyzacji przedsiębiorstw komunalnych, w tym forma organizacyjno-prawna prowadzenia działalności. Wykorzystane zostały w tym celu wyniki ankiet skierowanych do wybranych przedsiębiorstw komunalnych i gmin. Ankiety zawierają dane, w dużej mierze niekompletne, dotyczące wskaźników ekonomiczno-finansowych przedsiębiorstw z okresu przed i po przekształceniu i zmianie struktury własnościowej oraz opinie gmin na temat dokonanych zmian i współpracy na linii przedsiębiorstwo-gmina. W rozdziale tym zostały również zaprezentowane opinie menedżerów przedsiębiorstw komunalnych i gmin dotyczące zalet i wad poszczególnych form organizacyjno-prawnych występujących w sektorze, ze szczególnym uwzględnieniem zakładów budżetowych i spółek prawa handlowego.

W części wnioskowej dokonano między innymi oceny funkcjonowania obecnych modeli zarządzania sektorem komunalnym w Polsce tudzież wskazano przydatność poszczególnych modeli w zależności od branży i wielkości jednostki osadniczej na tle występujących uwarunkowań i efektów restrukturyzacji przedsiębiorstw komunalnych z punku widzenia samych przedsiębiorstw, gmin i mieszkańców badanych miejscowości.

Książka "Restrukturyzacja sektora komunalnego w Polsce. Aspekty organizacyjno-prawne i ekonomiczne" - Zbigniew Grzymała - oprawa miękka - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 360 stron i została wydana w 2010 r.