Raporty roczne Ambasady Brytyjskiej w Warszawie 1945-1970

Opis książki:

Oddawany właśnie do rąk czytelników tom jest pierwszym z dwóch, jakie mieścić będą roczne raporty Ambasady Brytyjskiej w Warszawie. Tom niniejszy obejmuje materiały chronologicznie późniejsze, bo z lat 1945-1970. Tom, który ukaże się jako kolejny, zawierać będzie raporty z lat 1918/1919-1939. W latach wojny raporty takie nie powstawały. Nie sporządzali ich bowiem, zgodnie z przyjętą na czas wojny instrukcją Foreign Office, kolejni ambasadorowie brytyjscy przy polskim rządzie emigracyjnym. Decyzja o wydaniu tych tomów mieści się w staraniach Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych udostępniania źródeł poznania historycznego niedostępnych w zbiorach polskich, ale niezbędnych do prawidłowego odczytywania losów państwa polskiego i narodu. By poczynić zadość temu zamiarowi, zamawiane są kopie dokumentów (tak stało się w przypadku zbiorów Instytutu Hoovera, który przechowuje akta premierów, niektórych ministerstw i polskich placówek dyplomatycznych z lat wojny, czy Instytutu im. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku, skąd pochodzą kopie dokumentów powstań śląskich), przygotowywane wydawnictwa źródłowe oraz organizowane programy międzynarodowe służące gromadzeniu informacji o źródłach polskich i Polski dotyczących przechowywanych w zbiorach obcych (poza umowami bilateralnymi warto wskazać na przyjęty przez Radę Europy program "Przywrócenia pamięci Polski"). Raporty brytyjskich ambasadorów nie zastąpią źródeł bezpośrednich, odzwierciedlających politykę władz PRL, postawę ludności, działalność środowisk opozycyjnych. Jednak mogą w istotny sposób uzupełniać wiedzę płynącą z różnych podstawowych dokumentów. Unaoczniają, jak działania władz i aktywność społeczeństwa odbierana była przez zewnętrznego obserwatora. Pozwalają jednak również wnioskować o miejscu Polski w polityce światowej, o stosunku do niej, i o prowadzonej wobec niej polityce Wielkiej Brytanii. W te kulisy wprowadzają zwłaszcza komentarze brytyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych, które traktowane być winny jako pierwszorzędne źródło wiedzy. Istotnym elementem poznawczym wydaje się też sposób zdobywania informacji przez dyplomację brytyjską i stopień ich kompletności. Ten odzwierciedla kronika wydarzeń, która uzupełniała raporty, i na której publikację również zdecydowaliśmy się, uznając, iż może stanowić ciekawy materiał porównawczy dla wielu dalszych badań. Można bowiem te zapisy odnieść do oficjalnych przekazów z epoki i zdać sobie sprawę z trudności, na jakie natrafiały osoby chcące dysponować pełniejszym przeglądem sytuacji. Można też pokusić się o sprawdzenie, czy nieoficjalne źródła informacji nie wprowadzały w błąd. Publikacja stała się możliwa dzięki ścisłej współpracy z Public Record Office (od 2003 r. National Archives). Pragnę zatem serdecznie podziękować pani Sarah Tyacke, dyrektor PRO, za wszystkie decyzje, które umożliwiły przystąpienie do prac nad tą publikacją. Pragnę rówież wyrazić wdzięczność wobec Louise Atherton z PRO, która zebrała i przygotowała materiały do kopiowania, a także zawsze gotowa była do wyszukiwania dodatkowych dokumentów i informacji. Szczególną zaś wdzięczność winna jestem panu prof. Mieczysławowi Nurkowi z Uniwersytetu Gdańskiego, który zgodził się objąć redakcję tej publikacji, opracował surowy materiał naukowo, a także przygotował niezwykle cenne, a przy tym pracochłonne, aneksy w postaci not biograficznych osób zajmujących się polskimi sprawami w Foreign Office oraz pełnych obsad placówek dyplomatycznych - brytyjskiej w Warszawie i polskiej w Londynie. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Daria Nałęcz

Książka "Raporty roczne Ambasady Brytyjskiej w Warszawie 1945-1970" - Mieczysław Nurek (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo Archiwum Państwowe.