Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej. Tom 11

Opis książki:

Wiosną 2017 r. Instytut Pamięci Narodowej zainicjował projekt Archiwum Pełne Pamięci, mający na celu gromadzenie i zabezpieczanie spuścizn, archiwów rodzinnych i kolekcji prywatnych dotyczących najnowszych dziejów Polski. Jednym z cenniejszych archiwów rodzinnych przejętych przez 1PN są materiały małżeństwa Ewy i Jerzego Stolarskich - żołnierzy AK i PSZ na Zachodzie oraz więźniów okresu stalinowskiego. Na „Archiwum rodzinne Ewy i Jerzego Stolarskich" składa się dokumentacja wytworzona i zgromadzona przez oboje małżonków oraz materiały odziedziczone po członkach ich rodzin. Do najcenniejszych archiwaliów zalicza się korespondencję, relacje i dzienniki z pełnymi osobistych refleksji zapiskami na temat m.in. codzienności okupacyjnej, obozu jenieckiego i życia na obczyźnie. Wśród licznych fotografii uwagę zwraca natomiast zdjęcie wykonane podczas powstańczego ślubu Ewy i Jerzego.

Obozy pracy dla ludności żydowskiej, tzw. jułagi, na terenie okupowanego Krakowa znajdowały się w obrębie dzisiejszych dzielnic miasta: Płaszowa, Prokocimia oraz Bieżanowa. Początkowo jułagi były samodzielnymi obozami podlegającymi dowódcy SS i policji na dystrykt krakowski. W drugiej połowie 1943 r. zostały przyłączone do Zwangsarbeitslager (ŻAL) Plaszow jako filie obozu głównego. Taki stan rzeczy utrzymał się aż do ich likwidacji w listopadzie 1943 r. Więziono w nich Żydów z Krakowa, powiatów krakowskiego i miechowskiego oraz wysiedleńców z dalszych okolic. Obozy pracy dla Żydów w Płaszowie, Prokocimiu i Bieżanowie wpisują się w tragiczne losy więźniów ginących od morderczej pracy w czasie II wojny światowej.

Wymiar sprawiedliwości w latach 1981-1983 stał się jednym z głównych narzędzi wykorzystywanych przez władze komunistyczne do zwalczania „solidarnościowej" rewolucji. W województwie piotrkowskim odbyły się w tym czasie dwa procesy działaczy NSZZ „Solidarność", którzy podjęli działalność po 13 grudnia 1981 r. Jednym z nich był tzw. proces tomaszowski, będący konsekwencją rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa grupy związkowców zaangażowanych w druk i kolportaż nielegalnych materiałów na terenie Tomaszowa Mazowieckiego. Rozprawy przed Sądem Wojewódzkim w Piotrkowie Trybunalskim odbyły się w 1982 r. Na karę 2 lat bezwzględnego pozbawienia wolności zostały skazane cztery osoby, warunkowe zawieszenie wykonania kary sąd zastosował wobec sześciu osób, wobec jednej postępowanie umorzył, a jedną — uniewinnił.

Książka "Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej. Tom 11" - praca zbiorowa - oprawa miękka - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 392 stron i została wydana w 2018 r.