Proza folklorystyczna u progu XXI wieku na podstawie badań terenowych. Monografia 1

Opis książki:

Publikacja Proza folklorystyczna u progu XXI wieku stanowi podsumowanie wieloletnich badań terenowych prowadzonych w Zagłębiu Dąbrowskim. Zapisowi i analizie podlegało sześć gatunków epickich: bajka ludowa, legenda, anegdota, podanie, opowieść wspomnieniowa, legenda/podanie współczesne, funkcjonujących w przekazie pod koniec XX i w pierwszych latach XXI wieku. Praca składa się z sześciu rozdziałów, poświęconych poszczególnym typom tekstów. Podstawowym dążeniem autorki było ustalenie żywotności wybranych gatunków. W tym celu podjęto próbę określenia zgodności zebranych tekstów z wzorcem gatunkowym charakterystycznym dla wyżej wymienionych. Skupiono się przede wszystkim na typowych elementach kompozycyjnych oraz ich ewentualnych transformacjach. Podjęto także próbę określenia przyczyn tych ostatnich. Tym samym niezbędne okazało się zdefiniowanie, ustalenie funkcji i cech poetyki zapisanych przez autorkę narracji oraz skonstruowanie czy też odniesienie się do już opracowanych schematów kompozycyjnych właściwych badanym gatunkom. W monografii znalazły się ponadto teoretyczne rozważania na temat zakresu znaczeniowego pojęcia folklor - zaprezentowano krótki rys historyczny przemian, jakie dokonały się w jego rozumieniu na przestrzeni XX i XXI wieku, ponieważ transformacje społeczno-kulturowe zmusiły badaczy do zrewidowania zakresu znaczeniowego owej „wiedzy ludu”. Kolejnym celem podjętej pracy badawczej i analitycznej było stworzenie pewnego rodzaju kompendium, podręcznika przybliżającego strukturę podstawowych gatunków prozy folklorystycznej. Stąd próba przytoczenia jak największej liczby ważkich opinii. Ogromne znaczenie miała także możliwość archiwizacji zanikających i przekształcających się form narracyjnych, by zachować je dla przyszłych pokoleń miłośników, czytelników, badaczy.

dr Agnieszka Przybyła-Dumin - absolwentka kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego (specjalizacja: teoria i historia kultury). Kierownik Działu Nauki i Edukacji Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, adiunkt na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, pracownik merytoryczny MDK w Czechowicach-Dziedzicach. Autorka trzech publikacji książkowych i kilkudziesięciu artykułów naukowych. Redaktorka czterech tomów opartych na etnograficznych badaniach terenowych własnych i współrealizowanych z członkami Koła Badaczy Kultury, którego jest założycielką i opiekunką. Twórczyni i realizatorka licznych projektów badawczych, organizatorka Festiwali Kultur Świata, konferencji naukowych oraz cykli spotkań i wykładów. Wśród jej zainteresowań naukowych znajduje się kultura tradycyjna i współczesna ze szczególnym uwzględnieniem folkloru, a w nim opowieści, jako znaczącego czynnika zdradzającego wizję świata i człowieka danej kultury, stanowiących reakcję na trudne doświadczenia i będących nieodłącznym elementem procesu enkulturacji. Znaczące miejsce zajmuje także analiza sposobów myślenia charakteryzujących poszczególne grupy etniczne czy światopoglądowe, problematyka odbioru i rozumienia „Innego-Obcego” oraz biologicznych i społeczno-kulturowych aspektów ludzkiego funkcjonowania.

Książka "Proza folklorystyczna u progu XXI wieku na podstawie badań terenowych. Monografia 1" - Agnieszka Przybyła-Dumin - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe ŚLĄSK. Książka posiada 326 stron i została wydana w 2013 r.