Prawo do ochrony zdrowia. Konstytucyjny priorytet czy źródło dylematów w ochronie zdrowia?
Anna Mokrzycka
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Rok wyd.: | 2014 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 220 s. |
| Wymiar: | 170x240 mm |
| EAN: | 9788323338352 |
| ISBN: | 978-83-233-3835-2 |
| Data: | 2015-01-30 |
Opis książki:
Pojęcie prawa do ochrony zdrowia nierozerwalnie łączy się z systemowym ujęciem tej kwestii i uznaniem, że jego realizacja zależy od tego, jak władza wywiąże się z powinności wynikających z rozumienia jej współczesnej roli, wykraczającej daleko poza tradycyjnie pojmowane funkcje państwa. Prawo to w drugiej połowie XX wieku zostało wprowadzone nie tylko do regulacji prawa krajowego jako potwierdzona konstytucyjnie zasada, następnie rozwijana w aktach ustawowych określających warunki jego stosowania i realizacji roszczeń. Znajduje ono swoje potwierdzenie także w prawie międzynarodowym publicznym, w deklaracjach, traktatach i konwencjach międzynarodowych, w prawie europejskim i wspólnotowym. Pomimo tak szerokiego formalnego umocowania jego rozumienie, zakres, instrumentarium ochrony, szczególnie w zmieniających się warunkach społecznych, demograficznych, ekonomicznych, a także w obliczu rozwoju medycyny i technologii tej dyscypliny, wciąż nastręcza trudności. Problemy, takie jak równy dostęp do świadczeń zdrowotnych, konstytucyjność wprowadzanych zmian, zwłaszcza w sferze finansowania, prywatyzacji sektora i swobody wyborów dokonywanych przez pacjentów, nadal budzą kontrowersje i spory. W książce podjęto próbę odpowiedzi na jedynie niektóre z istotnych w tym kontekście pytań, począwszy od analizy tak ważnego w polskich realiach wątku konstytucyjności zmian legislacyjnych w sektorze ochrony zdrowia i decydującego w tym zakresie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a na wpływie podjętych w tym zakresie decyzji instytucji wspólnotowych na rozwiązania krajowe skończywszy. Opracowanie wpisuje się w wielodyscyplinarną dyskusję nad aktualnym rozumieniem prawa do ochrony zdrowia.
Książka "Prawo do ochrony zdrowia. Konstytucyjny priorytet czy źródło dylematów w ochronie zdrowia?" - Anna Mokrzycka - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Książka posiada 220 stron i została wydana w 2014 r.
Spis treści:
Wstęp
Rozdział I
Prawo do ochrony zdrowia: prywatna czy wspólna sprawa
1. Natura i specyfika problemu, istotne pytania
2. Nowe uwarunkowania w ochronie zdrowia. Znaczenie praw człowieka w sferze relacji państwo-obywatel
3. Prawa socjalne a zdrowie i jego rozumienie w regulacjach prawa międzynarodowego i ustawach konstytucyjnych.
4. Zdrowie a prawa człowieka, miejsce w prawie międzynarodowym publicznym
5. Prawo do zdrowia w świetle ogólnych zasad konstytucyjnych i praw socjalnych
6. Konstytucyjne zasady dotyczące zdrowia. Zapisy sformułowane pośrednio i w sposób bezpośredni
7. Zasady dotyczące zdrowia w perspektywie populacyjnej
Rozdział II
Naruszenia praw konstytucyjnych, niekonstytucyjność ustawy systemowej
1. Skarga konstytucyjna a prawo do ochrony zdrowia
2. Niekonstytucyjność ustawy systemowej z 2003 roku - podstawowe zarzuty wniosku
3. Stanowiska właściwych organów i udziałowców w przedmiocie niekonstytucyjności ustawy o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia
3.1. Opinia Prokuratora Generalnego
3.2. Stanowisko rządu: Prezesa Rady Ministrów i Ministra Zdrowia
3.3. Stanowisko Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia
3.4. Stanowisko Marszałka Sejmu RP. Wykładnia autentyczna przepisów ustawy
3.5. Wnioski z przedstawionych stanowisk w kwestii niekonstytucyjności ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym
Rozdział III
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego - główne problemy i skutki dla systemu ochrony zdrowia
1. Podstawy orzeczenia, zakres postępowania
2. Szczególne znaczenie ochrony godności człowieka, związek z prawem do życia i art. 68 konstytucji
3. Obowiązek władz publicznych utworzenia i rozwijania powszechnego systemu ochrony zdrowia
4. Skutki społeczne i systemowe art. 68 konstytucji w ocenie trybunału. Równość dostępu
5. Wykładnia funkcjonalna zapisów ustawy, odesłanie do ustawy
6. Koszyk świadczeń gwarantowanych, definiowanie świadczeń standardowych i ponadstandardowych w świetle orzeczenia TK
7. Problem naruszenia zasady państwa prawnego, ocena zgodności w kontekście rozwiązań systemowych w ochronie zdrowia
8. Funkcjonowanie NFZ jako podmiotu o statusie państwowej jednostki organizacyjnej w kontekście zarzutów niekonstytucyjności
9. Kompetencje nadzorczo-kontrolne nad działalnością NFZ a wzorzec konstytucyjny
10. Problem biurokratyzacji Narodowego Funduszu Zdrowia, zarzut braku instrumentów kontroli
11. Zasady państwa prawnego i wymogi przyzwoitej legislacji
12. Problemy kompetencyjne - skutki systemowe niewłaściwego rozgraniczenia kompetencji w przepisach ustawy
13. Kwestia definiowania pojęć kluczowych: nieokreśloność i wieloznaczność przepisów
14. Skutki prawne i systemowe dla ochrony zdrowia w świetle orzeczenia TK
15. Wnioski podsumowujące zasadnicze tezy wyroku TK. Fundamentalne znaczenie wyroku TK dla systemu ochrony zdrowia
Rozdział IV
Wątpliwości co do podstaw orzeczenia TK, krytyka stanowiska trybunału - zdanie odrębne do wyroku
1. Uwagi ogólne dotyczące przyjętej podstawy, metody i zakresu badania niekonstytucyjności ustawy
2. Zarzuty dotyczące logiczności i spójności orzeczenia, problematyki funduszu celowego, jego kontroli i finansowania jako jednostki państwowej
3. Zarzuty w odniesieniu do nieustosunkowania się do wskazanych zarzutów, krótkiego czasu obowiązywania ustawy, nieuwzględnienia wszystkich wzorców i niezajęcia stanowiska ze strony zainteresowanych podmiotów
4. Krytyka „nowej formuły” orzeczenia TK, uwagi w kwestii kontroli parlamentarnej i społecznej w relacji do pojęcia koszyka świadczeń gwarantowanych
5. Uwagi w zakresie kwestii merytorycznych: strukturalne, organizacyjne i praktyczne aspekty uzasadnienia, przekroczenie normatywnej perspektywy oceny TK, kontekst polityczny
6. Skutki systemowe wyroku TK w ocenie autora zdania odrębnego, miejsce i znaczenie orzecznictwa dla funkcjonowania państwa
7. Wnioski końcowe, podsumowanie najistotniejszych argumentów zdania odrębnego
Rozdział V
Europejskie prawo do ochrony zdrowia - postulatywny standard czy realny pakiet uprawnień? Zasady UE a prawo krajowe - dyrektywa o prawach pacjenta w opiece transgranicznej
1. Podstawy formalnoprawne - geneza europejskiego prawa ubezpieczenia zdrowotnego, harmonizacja i Karta EKUZ w UE
2. Istota europejskiego podejścia. Charakter prawny EKUZ i uprawnienia z nią związane
3. Prawo do świadczeń poza granicami kraju: geneza przyjęcia dyrektywy o stosowaniu praw pacjenta w opiece transgranicznej, podstawy prawne, relacje wzajemne
4. Problemy stosowania dyrektywy w kontekście kryzysu, trudności systemowych i organizacyjnych. Perspektywy dla dyrektywy w UE
5. Podejście wspólnotowe, ewolucja w perspektywie historycznej i legislacja UE
6. Natura regulacji unijnych, katalog i specyfika norm, poziomy regulacji
7. Treść zasad wspólnotowych w zakresie zabezpieczenia społecznego i ochrony zdrowia, rola Wspólnoty, zasad i instytucji w perspektywie zmian podejścia do funkcji UE
8. Podstawowe warunki i zasady uzyskania świadczeń zdrowotnych na terenie krajów wspólnotowych. Koordynacja w ochronie zdrowia
9. Wpływ koordynacji na sytuację ubezpieczonych. Zasady dotyczące leczenia za granicą w kontekście rozporządzeń koordynacyjnych
10. Zróżnicowanie przedmiotowe zasad koordynacji - katalogi świadczeń należnych
11. Geneza aktualnego podejścia w UE, pogłębianie integracji, przyczyny przesunięcia aktywności UE w stronę spraw socjalnych
12. Wpływ orzecznictwa ETS na przyjęte w dyrektywie transgranicznej stanowisko. Kluczowe orzeczenia i ich wpływ na rozumienie praw pacjentów w UE
13. Najważniejsze orzeczenia w sprawach skarg pacjentów rozpatrywane przed ETS, opisy przypadków
14. Skutki orzecznictwa w sferze prawa do ochrony zdrowia i pacjentów przemieszczających się. Podstawowe zasady prawa precedensowego
Rozdział VI
Transgraniczna opieka zdrowotna w świetle regulacji i praktyki stosowania praw pacjentów. Uwarunkowania dyrektywy transgranicznej i perspektywy zmian
1. Uwarunkowania inicjatywy przyjęcia dyrektywy. Stanowiska państw członkowskich wobec perspektywy regulacji, główne problemy i argumenty
2. Proces przygotowania dyrektywy. Główne założenia i cele regulacji, projekty i etapy jej uzgadniania
3. Wspólnotowe kryteria objęcia opieką transgraniczną, zasady i wymogi podmiotowe
4. Sytuacja pacjenta w trakcie leczenia za granicą, wpływ dyrektywy na status i uprawnienia
5. Perspektywy stosowania Dyrektywy „Pacjenci bez granic”, problemy i konflikty a skala potrzeb i możliwości systemowych, realne czy rzekome zagrożenia
6. Konkretyzacja zasad w praktyce stosowania wynikających z dyrektywy uprawnień pacjentów. Problematyka dostępu, racji systemowych i różnicowania uprawnień oraz świadczeń. Podsumowanie
Bibliografia