Prawda następstwem istnienia. Problem prawdy w interpretacji św. Tomasza z Akwinu

Wykaz skrótów
Wprowadzenie

CZĘŚĆ I. PRAWDA PRZEJAWEM BYTU CZY SKUTKIEM DZIAŁANIA INTELEKTU? ROZWÓJ TEORII PRAWDY PRZED ŚW. TOMASZEM

Wstęp do części I

I. Rozwój teorii prawdy w starożytności
1. Wstęp
2. Starożytne koncepcje prawdy i ich późniejsze kontynuacje
3. Metafi zyczne i logiczne rozumienie prawdy
4. U źródeł pojęcia prawdy. Przedfilozoficzne interpretacje terminu "aletheia"
5. Werytatywna koncepcja bytu u Parmenidesa
6. Uwewnętrznienie prawdy bytu przez Platona
7. Byt a intelekt. Klasyczna koncepcja prawdy w interpretacji logicznej Arystotelesa
8. Podsumowanie

II. Patrystyczne rozumienia prawdy
1. Wstęp
2. Prawda odsłania naturę i istnienie. Uwagi św. Hilarego z Poitiers
3. Prawda w ujęciu św. Augustyna
3.1. Prawda, Logos, idee
3.2. Boży Logos źródłem wszelkiej prawdy stworzonej
3.3. Prawda rzeczy a prawda i fałsz w poznaniu ludzkim
4. Podsumowanie

III. Prawda jako "rectitudo". Interpretacja problemu przez św. Anzelma z Canterbury
1. Wstęp
2. definicja prawdy
3. Doskonała Najwyższa Prawda nie ma początku ani końca
4. Prawda wypowiedzi
5. Prawda i poznanie
5.1. Intuicja prawdy
5.2. Prawda rozumowania
5.3. Prawda sądu o rzeczach a zmysły
6. Prawda działania naturalnego
7. Prawda a moralność - prawość woli podstawą sprawiedliwości
8. Prawda i byt
8.1. Prawda istoty rzeczy
8.2. Powinność a możność działania
8.3. Doskonała lub Najwyższa Prawda
8.4. Prawdziwość wypowiedzi o wydarzeniach przyszłych i przeszłych
8.5. Jedność prawdy i wielość tego, co prawdziwe
9. Podsumowanie

IV. Różnorodne koncepcje prawdy w filozofii arabskiej
1. Wstęp
2. Klasyczna definicja prawdy w Liber de definicionibus
3. Klasyczna definicja prawdy w Metafizyce Awicenny
4. Prawda a istnienie rzeczy w Metafizyce Awicenny
5. Określenia prawdy w dziełach Awerroesa
6. Podsumowanie

V. Uzgadnianie różnych tradycji. Klasyczna definicja prawdy w interpretacji Wilhelma z Auxerre
1. Wstęp
2. Klasyczna definicja prawdy. Rzeczy a intelekt ludzki i Boży
3. Trzy odmiany prawdy wypowiedzi
4. Sąd twierdzący jako odzwierciedlenie istnienia rzeczy
5. Funkcjonalne aspekty prawdy
6. Prawda jako dobro intelektu
7. Podsumowanie

VI. Prawda pośród transcendentaliów. Koncepcja Filipa Kanclerza
1. Wstęp
2. Źródła nauczania o prawdzie i transcendentaliach w Prologu do Summa de bono Filipa Kanclerza
3. Defi nicje i określenia prawdy zawarte w Prologu
4. Podstawowe odmiany prawdy. Prawda a dobro. Prawda a stworzenie bytu
4.1. Prawda Pierwsza, prawda bytu i prawda znaków
4.2. Prawda a dobro
4.3. Prawda bytów stworzonych jako skutek oddziaływania wzorczego Pierwszej Przyczyny
5. Podsumowanie

VII. Prawda logiczna przed prawdą bytu. Interpretacja klasycznej definicji prawdy przez Wilhelma z Owernii
1. Wstęp
2. Odrzucenie augustyńskiej koncepcji prawdy
2.1. Prawda ontyczna a rzeczy przyszłe i przeszłe
2.2. Prawda i fałsz a braki, negacje oraz rzeczy niekonieczne
3. Problem defi nicji prawdy
3.1. Poboczne defi nicje prawdy
3.2. definicja prawdy logicznej i jej konsekwencje
4. Podsumowanie

Wnioski ogólne i uwagi końcowe do części I

CZĘŚĆ II. PRAWDA JAKO NASTĘPSTWO ISTNIENIA UJAWNIAJĄCE SIĘ INTELEKTOWI POZNAJĄCEMU. PROBLEM PRAWDY W KONTEKŚCIE METAFIZYKI EGZYSTENCJALNEJ ŚW. TOMASZA Z AKWINU

Wstęp do części II

I. Chronologia i edycje podstawowych tekstów św. Tomasza na temat prawdy
1. Wstęp
2. Monografi czny charakter Tomaszowych kwestii o prawdzie i ich edycje
3. Kwestie chronologiczne
3.1. Pierwsza redakcja Komentarza do Sentencji
3.2. Druga redakcja księgi I Komentarza
3.3. Daty powstania Quaestiones Disputatae De veritate, q. 1 i Summa Theologiae I, q. 16-17
3.4. Kwestie chronologii innych dzieł zawierających istotne uwagi na temat prawdy
4. Podsumowanie

II. Porównanie treści Tomaszowych kwestii poświęconych prawdzie
1. Wstęp
2. Ogólna tematyka trzech kwestii poświęconych prawdzie
3. Zawartość problemowa poszczególnych kwestii o prawdzie (i fałszu)
3.1. Kwestia O prawdzie z Komentarza do Sentencji
3.2. Kwestia 1 ze zbioru Quaestiones disputatae De veritate
3.3. Kwestia 16 i 17 części I Summa Theologiae
4. Syntetyczne ujęcie głównych punktów Tomaszowego nauczania o prawdzie
5. Uwagi o różnicach ujęcia problematyki prawdy w poszczególnych kwestiach
6. Podsumowanie

III. Historyczne źródła Tomaszowej koncepcji prawdy
1. Wstęp
2. Metoda ustalenia historyczno-literackich źródeł poglądów św. Tomasza
3. Źródła historyczne podawanych przez Tomasza definicji prawdy
4. Źródła historyczne najważniejszych tez przyjmowanych przez Tomasza
5. Podsumowanie

IV. Prawda a byt
1. Wstęp
2. Prawda jako własność transcendentalna bytu
3. Poznawalność bytu
4. Transcendentne źródło prawdy bytu
5. Podsumowanie

V. Prawda a intelekt
1. Wstęp
2. Prawda intelektu jako skutek wpływu bytu
3. Intelekt Boży a intelekty ludzkie
4. Zakres autonomii intelektu ludzkiego w poznaniu prawdy
5. Podsumowanie

VI. Prawda poznania intelektualnego i wypowiedzi
1. Wstęp
2. Prawda intelektu i wypowiedzi w Komentarzu do Sentencji (I, dist. 19, q. 5, a. 1)
3. Prawda intelektu i wypowiedzi w Quaestiones disputatae De veritate (q. 1, a. 3) i w Summa Theologiae (I, q. 16, a. 2)
4. Kwestia prawdy wypowiedzi intelektualnej w Komentarzu do Hermeneutyki (I, lect. 3)
5. Podsumowanie

VII. Klasyczna definicja prawdy w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
1. Wstęp
2. Tomaszowe sformułowania klasycznej definicji prawdy
3. Usytuowanie istoty prawdy. Problem "ratio veritatis"
3.1. Analogia między uzasadnieniem (racją) i przyczyną prawdy
3.2. Prawda i analogia proporcjonalności właściwej transcendentalnej
3.3. Prawda intelektu jako odsłonięcie istnienia bytu
4. Synonimy terminu "zgodność" (adaequatio) w Tomaszowych określeniach prawdy
4.1. Zbieżność (convenientia)
4.2. Zrównanie (comparatio) i zjednanie (concordia)
4.3. Wspólnota formy (conformitas)
4.4. Współmierność (commensuratio)
4.5. Podobieństwo do istnienia (similatio ad esse)
5. definicja prawdy a poznanie prawdziwe
6. Podsumowanie

VIII. Problem analogii między prawdą bytu, poznania i wypowiedzi
1. Wstęp
2. Istnienie i prawda bytu a prawda intelektu
3. Charakter analogii zachodzącej w dziedzinie prawdy
4. Wykrycie analogatu głównego w dziedzinie prawdy
5. Prawda intelektu a prawdziwość wypowiedzi językowych
6. Analogia w dziedzinie prawdy języka. Rekonstrukcja autorstwa M. A. Krąpca
7. Podsumowanie

IX. Prawda i akt stwórczy
1. Wstęp
2. Istnienie i prawda a przyczyna sprawcza bytu
3. Prawda bytów jednostkowych a stworzenie materii pierwszej
4. Prawda a przyczynowanie wzorcze bytu
5. Przyczynowanie celowe a prawda
6. Podsumowanie

X. Prawda jako własność partycypowana przez rzecz i intelekt
1. Wstęp
2. Partycypacja w sferze bytu
3. Analogiczność i odmiany partycypacji według św. Tomasza
4. Partycypacja rzeczy poznawanej (realnego przedmiotu poznania) w prawdzie
5. Partycypacja w prawdzie ludzkiego intelektu poznającego rzecz
5.1. Partycypacja intelektu w prawdzie a poznanie istnienia rzeczy
5.2. Partycypacja intelektu w prawdzie a poznanie istoty rzeczy
5.3. Pełne prawdziwościowe poznanie rzeczy
5.4. Prawda poznania praktycznego i twórczego
6. Partycypacja wypowiedzi w prawdzie
7. Podsumowanie

Wnioski ogólne i uwagi końcowe do części II

Zakończenie

Bibliografia
Indeksy
Indeks imienny autorów starożytnych i średniowiecznych
Indeks nazwisk autorów nowożytnych i współczesnych
Indeks ważniejszych terminów filozoficznych
Summary