Pozytywizm na Litwie. Polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach
Andrzej Romanowski
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | UNIVERSITAS |
Oprawa: | twarda |
Ilość stron: | 450 s. |
Wymiar: | 155x235 mm |
EAN: | 9778324200987 |
ISBN: | 83-242-0098-3 |
Data: | 2004-11-18 |
Opis książki:
Ta pionierska książka, oparta na rozległej kwerendzie archiwalnej, omawia - niemal zupełnie dotąd nieznany - rozdział z dziejów kultury polskiej na Litwie, Łotwie i Białorusi w okresie między powstaniem styczniowym a rewolucją 1905 roku. Autor ukazuje polską aktywność kulturalną w jej formach zarówno legalnych, jak nielegalnych, omawia powstającą na tych terenach literaturę, sztuki piękne, amatorski teatr, tajny ruch oświatowy. Wbrew dotychczasowej tradycji, książka ukazuje kulturę polską na ziemiach wschodnich na tle kultury rosyjskiej (traktowanej w dodatku zarówno w jej aspekcie rusyfikatorskim, jak i w aspekcie obiektywnych wartości), a także na tle kultur żydowskiej i niemieckiej (na Łotwie) oraz kształtujących się młodych kultur narodowych: litewskiej i białoruskiej.
Książka "Pozytywizm na Litwie. Polskie życie kulturalne na ziemiach litewsko-białorusko-inflanckich w latach" - Andrzej Romanowski - oprawa twarda - Wydawnictwo UNIVERSITAS.
Spis treści:
O TYTULE I O ZDZIWIENIU
Pozytywizm
Litwa
Zdziwienie
CZĘŚĆ I
PO POWSTANIU
ROZDZIAŁ l. POLACY CZY LITWINI?
Litwini mówią po polsku
Zmudzini, czyli Litwini
Litewska odrębność
Litwini, czyli Białorusini
W cieniu Rosji
ROZDZIAŁ 2. ROSYJSKI „KULTURKAMPF"
Czas Murawjowa
Ostatnia stawka Kirkora
Rosyjskie odrodzenie
Teatr
Dwie Komisje
Czas Kaufmana
Zniszczyć polską książkę
Czas Baranowa
Rosyjskie Wilno
Rosyjska Litwa
ROZDZIAŁ 3. ŻYDZI CZY ROSJANIE?
Litewska Jeruzalem
Musaryzm i Haskala
Asymilacja rosyjska
Na rozdrożu
ROZDZIAŁ 4. BRZEMIĘ DZIEDZICTWA
Ilu było Polaków?
Polski dwór „Ratownicy pamiątek"
Ziemiaństwo polskie
CZĘŚĆ II
RUCH KSIĘGARSKI I WYDAWNICZY
ROZDZIAŁ l. „PIEREDYSZKA"
„Odwilż" Potapowa
Rusyfikacja Kościoła
Księgarnia Zawadzkich rediviva
Księgarnia Romanowskiego
Księgarnia „E. Orzeszkowa i S-ka"
Wydawnictwo Orzeszkowej
ROZDZIAŁ 2. PRÓBY PERIODYKI
Seria Orzeszkowej
Roczniki-kalendarze
Dwumiesięczniki - „Alfabet"
Koncesja na dziennik?
ROZDZIAŁ 3. KONIEC KSIĄŻKI POLSKIEJ
Kres firmy Orzeszkowej
Zmierzch wydawnictw wileńskich
Między Kownem a Mińskiem
ROZDZIAŁ 4. FRONT POLSKO-ROSYJSKI
Front kościelny
Front książkowy
Inne fronty
Rozkwit kultury rosyjskiej
CZĘŚĆ III
LITERATURA I SZTUKA
ROZDZIAŁ l. ŻYCIE LITERACKIE
Pisarze na Litwie
Z Litwy i na Litwę
Między Warszawą a Petersburgiem
ROZDZIAŁ 2. ŻYCIE ARTYSTYCZNE
Środowisko malarskie
Fotografowie
Szkoła Rysunkowa
Wystawy
ROZDZIAŁ 3. ŻYCIE MUZYCZNE
Sieroty po Moniuszce
Chóry i orkiestry
Między Mińskiem a Lipawą
Koncerty wileńskie
Występ Sembrich-Kochańskiej
Paderewski i inni
Kapela ludowa
CZĘŚĆ IV
OD LEGALIZMU DO KONSPIRACJI
ROZDZIAŁ l. WILNO I MEDYCYNA
Cesarskie Towarzystwo Lekarskie
Titius
Bieliński i Rewkowski
Jak powstał Uniwersytet Wileński?
Inni lekarze
ROZDZIAŁ 2. LITEWSKA PRACA ORGANICZNA
Towarzystwa Rolnicze
Przykład Woyniłłowicza
Witebsk, Mohylew, Grodno
Inicjatywy wileńskie
Towarzystwo w Kownie
Przykład Montwilla
ROZDZIAŁ 5. LITEWSKA PRACA U PODSTAW
Tajna oświata wileńska
Tajna oświata mińska
Tajna oświata na prowincji
Szkółki w dworach
Wobec represji
Biblioteki
Towarzystwo „Oświata"
Kola Oświatowe
Samoksztalcenie
ROZDZIAŁ 4. KULTURA PODZIEMNA
Wileński teatr tajny
Prasa w podziemiu
Kolko Archeologiczne
Miłośnicy przeszłości
Orzeszkowa znów w Wilnie
CZĘŚĆ V
MIĘDZY ROSJANAMI I NIEMCAMI
ROZDZIAŁ l. LITEWSKA PROWINCJA
Grodno źydowsko-rosyjsko-polskie
Kresy wschodnie: Witebszczyzna i Mohylowszczyzna
Kresy północne: Inflanty Polskie
Kresy niemieckie: Kurlandia i Semigalia
ROZDZIAŁ 2. POZA KRESAMI. W NIEMIECKIEJ RYDZE
Środowisko
Szkoły
Amatorzy ryscy
Konspiracja studencka
Pierwsza korporacja
Nowe korporacje
Ruch wydawniczy
Teatr i muzyka
ROZDZIAŁ 3. POZA KRESAMI. W NIEMIECKIM DORPACIE
Środowisko uniwersyteckie
W kręgu „Konwentu"
Po rewolucji
CZĘŚĆ VI
W CIENIU ROSYJSKICH POMNIKÓW
ROZDZIAŁ l. PRZED ODWILŻĄ
Mińsk Karola Czapskiego
Wilno biskupa Zwierowicza
Grodno Orzeszkowej
W Kownie i gdzie indziej
ROZDZIAŁ 2. PRZEŁOMOWE PÓŁROCZE 1898/1899
Pomnik „Wieszatiela"
Kult i bunt
Odsłonięcie
Koncert Paderewskiego
Orzeszkowa i Paderewski
Pomnik wieszcza
Weloński czy Guyski?
Obchody Mickiewiczowskie
ROZDZIAŁ 3. POWRÓT KSIĄŻKI POLSKIEJ
Rozwój wydawnictw
Nowe placówki
Próby grodzieńskie
ROZDZIAŁ 4. W STRONĘ MODERNIZMU
Nowe środowisko
Czekanie na modernizm?
W kręgu nowej sztuki
ROZDZIAŁ 5. TOWARZYSTWO SZUBRAWCÓW
Wileńscy radykałowie
W „Gospodzie pod Rakarzem"
Rytuał i humor
Wileńska specialite
ROZDZIAŁ 6. KONIEC PRACY ORGANICZNEJ
Muzeunm i pomnik
Odwilż Mirskiego
Chwila prawdy
OSTATNIA WSPÓLNOTA
SPIS ILUSTRACJI
INDEKS NAZWISK
SUMMARY