Poradnik językowy dla prawników

Przedmowa

Rozdział 1. Informacje wstępne

1.1. Po co prawnikom "Poradnik językowy"?
1.2 Czym jest błąd językowy?
1.3. Kryteria doboru tematów do omówienia
1.4. Źródła przykładów

Rozdział 2. Związki gramatyczne między częściami zdania

2.1. Rodzaje związków składniowych
2.1.1. Związki zgody
2.1.2. Związki rządu
2.1.3. Związki przynależności
2.2. Poprawność w związkach zgody ("marszałek lub sekretarz przekazuje" czy "przekazują"?; "PSL z opozycją poparło"? "poparli"? "poparły"?)
2.2.1. Orzeczenie przy rozbudowanym podmiocie
2.2.2. Rzeczownik i jego określenia
2.3. Poprawność w związkach rządu ("prawo zamieszkania" czy "prawo do zamieszkania"?; "zapewniać obsługę przewodniczącego" czy "przewodniczącemu"?)
2.3.1. Wymagania składniowe różnych typów czasowników
2.3.2. Zależność między rządem a znaczeniem (czyli "przed czym przestrzegać przepisy drogowe?")
2.4. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
2.5. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 3. Szyk wyrazów w zdaniu polskim ("prawo rodzinne" czy "rodzinne prawo", "pracownik najemny" czy "najemny pracownik", "kulturalny attach?" czy "attach? kulturalny")

3.1. Język polski jako język fleksyjny
3.2. Ogólny układ wyrazów w zdaniu
3.3. Usytuowanie podmiotu
3.4. Szyk określeń
3.4.1. Przydawki
3.4.2. Dopełnienia
3.4.3. Okoliczniki
3.5. Wtórne związki składniowe
3.6. Homonimia składniowa (czyli o pożytkach ze strony biernej)
3.7. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
3.8. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 4. Zasady używania tzw. wyrazów funkcyjnych ("swój" czy "jego"; "który" czy "jaki"; "lub" czy "albo"; "dlatego, ponieważ..., dlatego, bo"... czy "dlatego, że"...)

4.1. Zaimki
4.2. Przyimki
4.3. Spójniki
4.4. Typowe zwroty
4.5. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
4.6. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 5. Kompozycja zdania złożonego; struktura paragrafu (czyli kiedy zdanie jest za długie, nieprzejrzyste, nieporządne, a kiedy za krótkie)

5.1. Główne zasady porządkowania treści
5.2. Skróty składniowe
5.3. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
5.4. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 6. Użycie imiesłowowych równoważników zdań (czyli jeszcze o "będąc młodą lekarką, przyszedł do mnie pacjent")

6.1. Imiesłowy na "-ąc" i "-łszy/-wszy"
6.1.1. Jak rozumieć tożsamość podmiotów
6.1.2. Jednoczesność i niejednoczesność czynności
6.2. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
6.3. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 7. Dobór wyrazów i związków frazeologicznych ("używa" czy "użytkuje"?; "służy" czy "przysługuje"?; czy "kwalifikacje" należy "pogłębiać"?; czy "urząd sprawujemy, piastujemy" czy "pełnimy"?)

7.1. Neologizmy (czyli o "dorozumianym nadebraniu środków pomocowych, suszowych i klęskowych")
7.2. Wyrazy ustabilizowane w języku
7.2.1. Zgodność ze znaczeniem
7.2.2. Zharmonizowanie z kontekstem
7.2.3. Ekonomiczność treściowa (pleonazmy i tautologie)
7.2.4. Jak usunąć wieloznaczność
7.2.5. O użyciu synonimów
7.2.6. O wyrazach nadużywanych ("modnych")
7.3. Połączenia frazeologiczne
7.4. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
7.5. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 8. Styl tekstów prawnych
8.1. Miejsce wśród stylów funkcjonalnych (urzędowy, naukowy, podniosły czy publicystyczny?)
8.2. Czym jest styl ciężki (czyli o "ocenie poprawności wykonania czynności ustalenia przebiegu granic nieruchomości przez geodetę")
8.3. Struktury opisowe i rozwlekłe ("przeprowadzić badania; wykonać czynność liczenia")
8.4. Nieuzasadniona podniosłość (czyli o "dokonaniu czynności otwarcia urny")
8.5. Nieuzasadniona potoczność (czyli o "opróżnianiu stanowiska i" o "przewlekaniu wystąpienia")
8.6. Ćwiczenia utrwalające wiadomości
8.7. Ćwiczenia sprawdzające wiadomości

Rozdział 9. Wybrane zagadnienia ortografii ("Sejm" czy "sejm", "niezabudowany" czy "nie zabudowany", "cywilno-prawny" czy "cywilnoprawny")

9.1. Podstawowe zasady pisowni polskiej
9.2. Używanie wielkich i małych liter
9.3. Pisownia grup wyrazowych
9.4. Pisownia partykuły przeczącej "nie"
9.5. Pisownia cząstki "by" z różnymi częściami mowy
9.6. Przenoszenie wyrazów ("po-drobić" czy "pod-robić"; "poradni-ctwo", czy "poradnic-two", czy "poradnict-wo")

Rozdział 10. Wybrane zagadnienia interpunkcji

10.1. Składniowy charakter polskiej interpunkcji
10.2. Szczegółowe funkcje znaków
10.2.1. Kropka
10.2.2. Średnik
10.2.3. Dwukropek
10.2.4 Cudzysłów (cudzysłowy)
10.2.5. Myślnik
10.2.6. Nawias
10.2.7. Przecinek

Rozdział 11. Skróty i skrótowce w zdaniu (czyli o "Pacie, IMiD-zie, BBWR-ze i KBN-ie" oraz o tym, "co WSiP wydały")

11.1. Czym się różni skrót od skrótowca?
11.2. Poprawne stosowanie skrótów
11.3. Poprawne stosowanie skrótowców
11.4. Skrótowce naruszające normę językową

Zakończenie

Klucz do ćwiczeń
Podstawowe pomoce językowe