Polskie symbole kulturowe przed sądem pruskim w latach 1871-1914 o podburzanie do gwałtów
Ewa Skorupa
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | UNIVERSITAS |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 455 s. |
| Wymiar: | 135x240 mm |
| EAN: | 9788324203550 |
| ISBN: | 83-242-0355-9 |
| Data: | 2001-01-09 |
Opis książki:
Autorka (...) podjęła temat wyjątkowo trudny, zwłaszcza gdy chodzi o materiałowe procedury przygotowawcze, i przede wszystkim niezmiernie doniosły dla wiedzy o historii kultury polskiej w drugim półwieczu jej życia pod zaborami, a wręcz fundamentalny i kluczowy dla faktografii i rozumienia prawie półwiecznej historii rozwoju świadomości narodowej, widzianej pod kątem zewnętrznych uwarunkowań politycznych, ale stawiającej w centrum uwagi głębokie pokłady duchowości polskiej. (...) jest to więc rozprawa (...) nowatorska, gdy chodzi o badawczą postawę interpretacyjną wobec tak bogato (...) zgromadzonego materiału, i prekursorska, gdy chodzi o zakres tego materiału, i przejrzyste jego uporządkowanie, na podstawie którego tworzy Badaczka więcej niż tylko podwaliny historyczno-kulturowej syntezy. Nowatorskie - i po prostu nowoczesne - w pierwszym rzędzie jest tutaj samo głębokie, pozbawione narodowej jednostronności i - uzasadnionych skądinąd - historycznych resenfymentów - naczelne z pozycji przyjętej hermeneutyki kulturowej obiektywizujące spojrzenie na sprawy polsko- -niemieckie / niemiecko-polskie. Daleko idącej - ale rozważnej - redukcji uległa mianowicie tradycyjna polska postawa uniwersalizacji krzywd i prześladowań ze strony niemieckiego monstrum. (...) Jest to więc rzeczywiście nowoczesna - europejska, chciałoby się rzec - postawa badawczo-interpretacyjna, odpowiadająca, jak wolno przypuszczać, humanistycznym poglądom Autorki na wzajemne relacje między współżyjącymi od wieków narodami. Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Stanisława Balbusa Ewa Skorupa - historyk literatury, adiunkt w Instytucie Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka książki Lwowska satyra polityczna na łamach czasopism humo-rystyczno-satyrycznych epoki pozytywizmu (1992), pracy dokumentacyjnej Yerbotene Druckschriften in Deutschland. Polnische Druckschriften 1850-1932 (Liechtenstein 1996) oraz kilku artykułów i rozpraw publikowanych m.in. w "Kwartalniku Historii Prasy Polskiej", .Roczniku Komisji Histo-rycznoliterackiej PAN", ,Slavica Occitania", "Dekady Literackiej". Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół polskiej kultury literackiej II pół. XIX stulecia.
Książka "Polskie symbole kulturowe przed sądem pruskim w latach 1871-1914 o podburzanie do gwałtów" - Ewa Skorupa - oprawa miękka - Wydawnictwo UNIVERSITAS.
Spis treści:
WPROWADZENIE
ROZDZIAŁ PIERWSZY DWIE KONCEPCJE - DWA SPOJRZENIA
ROZDZIAŁ DRUGI
WIZJE NIEMIECKIE - POLSKIE ODPOWIEDZI. NIEMIECKOŚĆ KONTRA POLSKOŚĆ
1. Charakterologia narodowa-dwa stereotypy
2. „Polonizacja" - „germanizacja". Zderzenie argumentów
ROZDZIAŁ TRZECI REGULACJE PRAWNE
1. System cenzuralny w Prusach od roku 1848 do ustawy prasowej Rzeszy 1874
2. Polityka cenzuralna w Rzeszy Niemieckiej
3. Cenzura teatralna
ROZDZIAŁ CZWARTY
GENEZA I POJĘCIE CENZURY
1. „Ciemna strona polityki kulturalnej"
2. Pojęcie: „cenzura literacka"
3. Stan badań w Niemczech i Polsce
4. Przedmiot badań - ustalenia
ROZDZIAŁ PIĄTY DWA TYPY ODBIORCY I POLSCY AGITATORZY
1. Podwójna batalia o „duszę polskiego dziecka"
2. Siła polskiego kleru - dwie oceny
3. Przebudzenie „Bartka Zwycięzcy"
ROZDZIAŁ SZÓSTY
DRUKI ZAKAZANE I ICH CZYTELNICY.
1. Charakterystyka, ogólna
2. Literatura wielkich twórców
3. Literatura, grafika oraz gry dla dzieci i młodzieży
3.1. „Niebezpieczny elementarz toruński" i nauka czytania
3.2. Zakazane lektury „gimnazjastów"
3.3. Zakazana „historia ojczysta"
3.4. Śpiewniki i wiersze przed sądem
3.5. Karygodna ikonografia dla młodych
3.6. Niebezpieczne gry narodowe
4. Piśmiennictwo dla ludu. Religia a historia
4.1. Pościg za zakazanymi drukami
4.2. Amatorskie przedstawienia teatralne
ROZDZIAŁ SIÓDMY
KATEGORIE SYMBOLI KULTUROWYCH
A. Religijność a patriotyzm
1. Druki religijne
1.1. Przykłady konfiskowanych modlitw! książek religijnych
1.2. Walka z pieśniami religijno-narodowymi
l. 3. Ikonografia religijno-narodowa
1.4. Kary za napisy kryptoreligijne
1.5. Autorzy, wydawcy, kolporterzy przed sądem
B. Historia a patriotyzm w pieśniach
2. Pieśni narodowe. Ogólnie
2.1. Zbiory pieśni
2.2. Pojedyncze pieśni
2.3. Najgłośniejsze pieśni polskie
2.4. Niecenzuralne motywy
C. Dzieje narodowe w ikonografii
3. Polskie dzieje narodowe w obrazach i pocztówkach.
3.1. Sceny z polskiej historii: insurekcje, zwycięstwa militarne, rozbiory
3.2. Wizerunki
3.3. Motywy, alegorie, symbole, emblematy
3.4. Pocztówki z ilustracjami do poezji
D. Symbolika w życiu codziennym
4. Typologia znaków rzeczowych (wizualnych) i ich funkcje
4.1. Orły i orzełki w wyrobach biżuteryjnych
4.2. Nakrycia głowy
4.3. Narzędzia walki
4.4. Kokardy, chorągwie, wstęgi... (symbolika kolorów)
ROZDZIAŁ ÓSMY
SYMBOLIKA POSTACI I TEKSTÓW LITERACKICH.
A. Pisarze znani i mniej znani Adam Mickiewicz
1.1. Mickiewicz zakazany
1.2. Rzeczy zakazane o Mickiewiczu
1.3. Dzieje kultu wśród społeczeństwa polskiego
1.4. Niemiecki odbiór poety Maria Konopnicka i jej Śpiewnik
historyczny Lucjan Rydel i jego Betlejem polskie B: Bohaterowie narodowi Tadeusz Kościuszko
4.1. „Rycerz z pałaszem w chłopskiej sukmanie"
4.2. „Co to za obraz matko na ścianie..." (o ikonografii kościuszkowskiej)
4.3. Telegramy kościuszkowskie i kalendarze ścienne
4.4. Podsumowanie Bartosz Głowacki - wojak racławicki
C. Postaci czasu teraźniejszego Uczestnicy strajku we Wrześni.
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
INDEKS NAZWISK