Polska. Raport o konkurencyjności 2011

Wstęp

Niniejsza, dwudziesta szósta edycja raportu ekonomicznego, publikowanego przez Instytut Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie ma na celu dokonanie szczegółowej oceny zmian konkurencyjności polskiej gospodarki w 2010 roku w porównaniu do innych krajów Europy i świata. Dla potrzeb prowadzonych w Raporcie analiz przyjęto szeroką definicję konkurencyjności, którą określono jako zdolność kraju do osiągania trwałej poprawy poziomu życia mieszkańców, zdobywania przewag w handlu zagranicznym oraz zwiększania atrakcyjności inwestycyjnej.

Bieżąca pozycja konkurencyjna Polski i jej zmiany w latach 2004-2010 zostały poddane w niniejszym Raporcie analizie porównawczej przy wykorzystaniu szerokiego zestawu wskaźników ekonomicznych opisujących czynniki konkurencyjności gospodarki i osiągnięte efekty. Sformułowana na tej podstawie ocena została zrelatywizowana poprzez porównanie osiągnięć Polski z wybranymi krajami Unii Europejskiej, a w szczególności z należącymi do UE krajami z Europy Środkowej i Wschodniej. Do porównań zastosowano wskaźniki ilościowe i jakościowe, co pozwoliło również na sformułowanie wstępnych prognoz odnoszących się do zmian konkurencyjności polskiej gospodarki w przyszłości oraz umożliwiło zarysowanie priorytetów dla polityki gospodarczej.

Niniejszy Raport składa się z trzech części, z których każda podzielona jest na rozdziały. Podsumowaniem rozważań są wnioski końcowe, zaś uzupełnieniem szczegółowego materiału analitycznego są podstawowe dane statystyczne opisujące polską gospodarkę, które zostały ujęte w aneksie statystycznym.

Pierwsza część Raportu ma na celu prezentację oraz interpretację aktualnych m trendów rozwojowych polskiej gospodarki, ocenę zmian poziomu życia mieszkańców oraz określenie międzynarodowej pozycji konkurencyjnej Polski w 2010 roku.

Wyniki ekonomiczne Polski zestawiono z rezultatami uzyskanymi przez inne kraje, a w szczególności analiza porównawcza dotyczy tempa wzrostu gospodarczego, zmian realnego dochodu per capita , kształtowania się tendencji w zakresie jego konwergencji w stosunku do innych krajów UE oraz określenia skali nierówności dochodowych i poziomu ubóstwa. Następnie ocenie poddano zmiany pozycji Polski w światowym handlu i międzynarodowych przepływach inwestycyjnych.

Druga część Raportu (tj. rozdziały 3 i 4) ma na celu wskazanie roli poszczególnych czynników determinujących konkurencyjność polskiej gospodarki. Ramy tej analizy wykraczają poza prosty rachunek wzrostu gospodarczego. Determinanty pozycji konkurencyjnej ujęto w dwie szerokie grupy, które poddaje się analizie zarówno od strony ilościowej, jak i jakościowej. Są to: (1) zasoby kapitału, pracy i technologii z uwzględnieniem zmian ich produktywności oraz (2) instytucje i ich jakość (w tym polityka gospodarcza). Poza szczegółową charakterystyką każdego z czynników konkurencyjności podjęto również próbę oceny ich wagi w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki w 2010 roku.

W trzeciej części niniejszego Raportu zawarta jest pogłębiona analiza konkurencyjności polskiego sektora przetwórstwa przemysłowego, z uwzględnieniem zmian strukturalnych, jakie dokonały się w przemyśle w ostatnim pięcioleciu. Osią tych rozważań są innowacje jako źródło przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw tego sektora zarówno w kraju, jak i na rynkach zagranicznych. Ocena umiejętności przekształcenia wiedzy w unikatowe produkty charakteryzujące się wysoką wartością dodaną i ewaluacja zdolności polskich przedsiębiorstw do rozwijania współpracy w działalności innowacyjnej bazuje na danych statystycznych oraz pierwotnych danych zebranych w badaniach ankietowych.

Niniejszy Raport o konkurencyjności Polski zamyka krótkie podsumowanie. Wskazano w nim możliwe drogi rozwoju polskiej gospodarki i priorytety polityki gospodarczej, które mogłyby umożliwić Polsce skuteczną realizację europejskiej strategii Europa 2020 , jednocześnie sprzyjając poprawie konkurencyjności w czasie wychodzenia gospodarki światowej z globalnego kryzysu ekonomicznego.