Polska. Raport o konkurencyjności 2006. Rola innowacji w kształtowaniu przewag konkurencyjnych

Opis książki:

Celem raportu jest dokonanie porównawczej oceny konkurencyjności Polski na tle krajów Unii Europejskiej, a w szczególności nowych członków Unii. Analizie i interpretacji poddano wskaźniki, opisujące konkurencyjność Polski oraz jej determinanty w okresie 1995-2005, z uwzględnieniem (tam gdzie to konieczne) szerszej perspektywy historycznej.
Raport wykracza ponad proste podejście wynikowe, które to mogłoby nie wychwycić czynników strukturalnych wpływających na konkurencyjność. Zbadanie i zrozumienie całego kompleksu czynników, decydujących o konkurencyjności gospodarek jest podstawą tworzenia efektywnej polityki wspierającej procesy wzrostu gospodarczego i zwiększanie dobrobytu społeczeństwa. Dlatego też raport odwołuje się do poszczególnych wyznaczników pozycji konkurencyjnej Polski, konfrontując polskie osiągnięcia z innymi krajami. Analiza porównawcza prowadzona jest z uwzględnieniem aspektów ilościowych, jak i jakościowych, co pozwala przewidzieć przyszłe trendy i wskazać obszary priorytetowe w polityce gospodarczej.
Raport został podzielony na pięć części, uzupełnionych aneksem metodologicznym oraz statystycznym.
Celem części pierwszej (rozdziały 1-2) jest analiza i interpretacja pozycji konkurencyjnej polskiej gospodarki i jej zmian w czasie. Na tę ocenę składają się dwa, komplementarne elementy: tendencje wzrostu gospodarczego i poziom dobrobytu społeczeństwa analizowane w porównaniu do innych nowych krajów członkowskich UE, oraz międzynarodowa pozycja konkurencyjna mierzona zaangażowaniem w wymianę handlową i przepływy inwestycji bezpośrednich. Punktem wyjścia jest analiza poziomu dobrobytu społeczeństwa mierzona wysokością realnego dochodu per capita oraz możliwością jego zwiększenia i nadrabiania dystansu wobec innych krajów UE. Następnie oceniana jest pozycja konkurencyjna Polski w relacjach z zagranicą.
W tej części stawia się pytanie czy polska gospodarka jest w stanie wytwarzać produkty i usługi, które sprostałyby wymogom rynków światowych. W tym celu, za pomocą indeksu ujawnionych przewag komparatywnych (RCA), ocenione zostały przewagi komparatywne Polski w handlu zagranicznym. Dodatkowo konkurencyjność kraju dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych jest porównywana z przewagami lokalizacyjnymi innych nowych krajów członkowskich UE.
Druga część raportu (rozdziały 3-4) zawiera szczegółową analizę wyznaczników polskiej konkurencyjności. Czynniki wpływające na konkurencyjność zostały pogrupowane w dwie główne kategorie: zasoby oraz instytucje. Tak więc konkurencyjność zależy zarówno od dostępności zasobów (pracy, kapitału, technologii i innowacji) oraz ich alokacji i produkcyjności, jak i od czynników instytucjonalnych (otoczenia politycznego i społecznego, warunków prowadzenia działalności gospodarczej, aktualnej polityki gospodarczej, itp.) i ich jakości.
Jak udowodniono w części drugiej, istnieje wiele czynników wpływających na konkurencyjność, których waga zmienia się w czasie. Z tego powodu, trzecia część raportu (rozdziały 5-6) skupia się na zagadnieniach szczegółowych, uznanych za najbardziej istotne w danym roku, a więc różnych dla kolejnych wydań raportu. Bieżąca edycja podkreśla rosnącą rolę innowacji jako źródła pozycji konkurencyjnej. Polska zmaga się z procesem przemian strukturalnych, które można obserwować na kilku poziomach: makroekonomicznym, sektorowym i mikroekonomicznym.
Konkurencja wymaga od przedsiębiorstw ciągłej innowacyjności i koncentracji na działalności o wysokim wkładzie wiedzy. Z tego powodu w centrum zainteresowania tego wydania znajduje się rola innowacji jako źródła poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw oraz budowania pozycji konkurencyjnej kraju w długim okresie. Zdolność do tworzenia i absorpcji wiedzy warunkuje wytwarzanie innowacyjnych produktów i usług unikatowych na skalę świata i stanowi najważniejszy czynnik konkurowania we współczesnej gospodarce światowej. W związku z tym badana jest zdolność innowacyjna polskiej gospodarki, którą porównuje się do pozostałych nowych krajów członkowskich UE. Analizowana jest ponadto rola innowacji w budowaniu konkurencyjności branż. Co więcej, raport klasyfikuje branże przemysłowe w Polsce pod względem innowacyjności.
Część czwarta raportu (rozdziały 7-8) dokonuje podsumowania bieżącej pozycji konkurencyjnej Polski i przedstawia sugestie dla polityki gospodarczej w kontekście Strategii Lizbońskiej. Ostatnia część raportu (rozdziały 9-10) dotyczy wybranych zagadnień teoretycznych związanych z międzynarodową konkurencyjnością i jej oceną. Stanowi to przyczynek do toczącej się obecnie dyskusji naukowej na temat rozumienia tego złożonego zjawiska.
Marzenna A. Weresa

Książka "Polska. Raport o konkurencyjności 2006. Rola innowacji w kształtowaniu przewag konkurencyjnych" - Marzenna A. Weresa (red.) - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 312 stron i została wydana w 2006 r.