Pejzaże kultury. Prace ofiarowane Profesorowi Jackowi Kolbuszewskiemu w 65. rocznicę Jego urodzin

Opis książki:

Profesor dr hab. Jacek Kolbuszewski urodził się 10 V 1938 r. w Poznaniu w rodzinie inteligenckiej jako syn Stanisława Kolbuszewskiego, podówczas profesora literatur słowiańskich na Państwowym Uniwersytecie Lotewskim w Rydze, i Marii z Dobrzyckich. Szkołę średnią ukończył we Wrocławiu w 1956 r., a w 1961 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego uzyskał stopień magistra filologii polskiej na podstawie pracy "Rozmowy zmarłych" Ignacego Krasickiego, napisanej pod kierunkiem prof. dr. Władysława Floryana. Po studiach podjął pracę jako nauczyciel języka polskiego w Technikum Kolejowym Ministerstwa Komunikacji, jednocześnie doktoryzował się na Uniwersytecie Łódzkim pod kierunkiem prof. dr. hab. Stefana Kawyna w 1965 r. na podstawie rozprawy Funkcja estetyczna motywu Tatr w literaturze polskiej XIX wieku. Recenzowali ją prof. dr Stefania Skwarczyńska i doc. dr Samuel Sandler; w wersji książkowej praca ukazała się w Wydawnictwie Literackim w Krakowie w 1971 r. Zaraz po doktoracie nawiązał owocną współpracę ze słowackim środowiskiem historycznoliterackim. Jej naukowym plonem były liczne publikacje w Czechosłowacji, a zwieńczeniem, gdy już po 1971 r. był pracownikiem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, wydanie w Ossolineum w 1975 r. monografii Modele estetyczne literatury stowackiej romantycznego przełomu, na której podstawie w 1974 r. uzyskał na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego stopień doktora habilitowanego z zakresu historii literatur zachodniosłowiańskich. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1982r.
Zajmując się historią literatury słowackiej i dziejów polsko-słowackich związków kulturalnych i literackich, które w jakiejś mierze określały pozycję Profesora Jacka Kolbuszewskiego jako slawisty zachodniosłowiańskiego, jednocześnie publikował prace z zakresu dziejów polskiej literatury romantycznej, by z kolei w następstwie sytuacji kadrowej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego po przedwczesnej śmierci prof. dr. hab. Jerzego Cieślikowskiego - objąć seminaria magisterskie z literatury okresu Młodej Polski i opublikować wiele prac związanych z tą problematyką, co wiązało się z bardzo dla niego owocnym nawiązaniem współpracy z krakowskim ośrodkiem badań młodopolskich, któremu patronowała prof. dr hab. Maria Podraza-Kwiatkowska.
Jednocześnie aż do 1986 r. wespół z bratem, językoznawcą, lettonistą, doc. Stanisławem Kolbuszewskim (zm. 1986), publikował jako współautor liczne prace z zakresu historii literatury łotewskiej, czego owocem, oprócz rozpraw drukowanych w Polsce i na Łotwie, była zwięzła, ale jedyna w Polsce od czasów przedwojennych synteza historii literatury łotewskiej w znakomitych Dziejach literatury europejskiej (1983, red. Władysław Floryan) i późniejsza edycja w ich przekładzie, ze wstępem i objaśnieniami Jacka Kolbuszewskiego, wybitnego dzieła literatury łotewskiej, dramatu Janisa Rainisa Józefijego brada (1986).
Po roku 1980 - z przyczyn niezależnych od Profesora - jego naukowe kontakty ze Słowacją znacznie się osłabiły z powodu niemożliwości naukowych wyjazdów do Bratysławy oraz prawie całkowitego ograniczenia publikacji w słowackich czasopismach naukowych. W polskich jednak wydawnictwach, zbiorach studiów i periodykach naukowych ogłosił Profesor niejedną obszerną rozprawę z zakresu dziejów literatury i kultury słowackiej. Dotyczyły one między innymi nowego spojrzenia na recepcję twórczoścł Adama Mickiewicza wśród słowackich romantyków i dziejów tradycji cyrylometodejskiej na Słowacji. Ważne miejsce zajmuje tu książka Z tamtej strony Tatr. Studia o literaturze słowackiej (2003).
Nie zmalała za to polonistyczna aktywność historycznoliteracka Jubilata w tym okresie. Z zakresu historii literatury polskiej opublikował kilka książek, między innymi dotyczących poetyki przestrzeni w literaturze polskiej wysokiego obiegu artystycznego oraz w prozie popularnej (Przestrzenie i krajobrazy, 1994; Od Pigalle po Kresy, 1994). Do 1980 r. badania Profesora w szerokim zakresie objęły problematykę Kresów w literaturze i kulturze polskiej, co znalazło wyraz w wielu publikacjach, spośród których za najważniejsze uznać można rozprawę Legenda Kresów w literaturze polskiej oraz - cieszącą się wielką poczytnością i mającą kilka wydań - monografię Kresy (1995 i cztery wydania nastpne).
W ciągu ostatnich kilkunastu lat zainteresowania badawcze Profesora Jacka Kolbuszewskiego wykroczyły znacznie poza tradycyjne literaturoznawstwo polskie i zachodniosłowiańskie, wchodząc na pole historii i antropologii kultury. Ważnym bowiem okresem w Jego biografii naukowej było wieloletnie uczestniczenie w roli członka w Komitecie Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, które zaowocowało dwukrotnym wydaniem bardzo dobrze przyjętej m.in. w środowisku przyrodniczym monografii Ochrona przyrody a kultura (1990, 1992) oraz dwiema obszernymi, opatrzonymi wstępem oraz krytycznymi przypisami i objaśnieniami, antologiami: Rzeki. Antologia poetycka (1998) oraz Literatum i przyroda (2000). Te interdyscyplinarne poczynania, cenione w środowisku przyrodniczym, były jednym z ważnych etapów Jego naukowego rozwoju.

Fragment "Szkicu do portretu"

Książka "Pejzaże kultury. Prace ofiarowane Profesorowi Jackowi Kolbuszewskiemu w 65. rocznicę Jego urodzin" - Władysław Dynak, Marian Ursel - oprawa twarda - Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Książka posiada 1015 stron i została wydana w 2005 r.