Oto widać i oto słychać. Świadkowie Zagłady w okupowanej Polsce

Opis książki:

Granice między ofiarą a świadkiem czy świadkiem a sprawcą bywają nieostre. Kategoria świadka ma bardzo szeroki zakres znaczeniowy i może oznaczać zarówno gapia, obserwatora, przechodnia, jak i biernego lub czynnego - na rozmaite sposoby uwikłanego - uczestnika wydarzeń. W książce analizujemy kategorię świadka Zagłady, uwzględniając całą jej wieloaspektowość i złożoność, szczególnie widoczną w okupowanej Polsce. Tu rozróżnienie świadka, ofiary i sprawcy często nastręcza trudności. Trzynaścioro badaczy w studiach składających się na niniejszy tom przygląda się świadkom Zagłady z różnych perspektyw metodologicznych i teoretycznych, odwołujących się do różnych tradycji badawczych - od analiz stricte historycznych, przez podejście psychologiczne i socjologiczne, sięganie po narzędzia antropologii kultury i studiów wizualnych, do historii sztuki czy inspiracji płynących z tego nurtu nowej humanistyki, który wyraża się w zwrocie ku materialności, ku rzeczom.

Tytuł tomu Oto widać i oto słychać zaczerpnęliśmy, nieco go trawestując, od Zofii Nałkowskiej, która w Niedzielę Wielkanocną 1943 r. wybrała się na cmentarz Powązkowski, usytuowany tuż przy granicy płonącego podczas powstania getta. Zapisała w dzienniku: Droga tam zmienia się powoli z miejsca żywych na miejsce umarłych, ujęte w architektoniczną ramę, miejsce do dziś jeszcze nie całkiem wyjęte z obrębu życia. Bo oto słychać i oto widać. Ponad murem cmentarza, nad najświeższą drobniutką zielenią drzew czarne chmury, niby kłęby dymu, wstępują w górę. Czasami widać płomienie [...]. I myśleć o tym. I żyć.

Książka "Oto widać i oto słychać. Świadkowie Zagłady w okupowanej Polsce" - Barbara Engelking, Tadeusz Epsztein, Agnieszka Haska, Jacek Leociak, Dariusz Libionka, Luiza Nader - oprawa Miękka ze skrzydełka - Wydawnictwo Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Książka posiada 928 stron i została wydana w 2024 r.