Oczekiwania w ekonomii

Opis książki:

Ze Wstępu
Oczekiwania to prognozy, w które wierzymy. Proponuję przyjąć tę definicję, podkreślającą znaczenie oczekiwań jako podstawy przyszłych decyzji, w celu wyróżnienia ich spośród innych sądów o charakterze prognostycznym. Tylko te prognozy, które są traktowane przez podmioty gospodarcze jako poprawne i wiarygodne, leżą u podstaw decyzji na temat przyszłych inwestycji, konsumpcji, oszczędności czy liczby godzin oferowanej pracy. Oczywiście nie tylko one; do innych czynników wpływających na zachowania podmiotów gospodarczych należą cechy samego podmiotu, takie jak skłonność do ryzyka czy skala działania, oraz cechy otoczenia, jak np. faza cyklu koniunkturalnego i stopień stabilności polityki gospodarczej. Znaczenia oczekiwań w kształtowaniu procesów ekonomicznych nie można jednak pominąć, dlatego też analizy oczekiwań podmiotów gospodarczych tworzą jeden z najszybciej rozwijających się nurtów współczesnych nauk ekonomicznych. Nawet sam termin "oczekiwania" jest przedmiotem dyskusji, a zapro?ponowana powyżej definicja wpisuje się w długą listę wcześniejszych propozycji sprecyzowania tego pojęcia, szerzej opisanych w dalszych częściach pracy.

Lista opracowań poświęconych weryfikacji hipotez na temat cech procesów kształtowania się oczekiwań obejmuje setki pozycji i szybko się wydłuża. W teorii mikroekonomii oczekiwania odgrywają znaczącą rolę m.in. w prezentacji teorii międzyokresowego wyboru konsumenta, teorii postępowania producenta oraz analizach cenowej elastyczności popytu na rynkach rolnych. Większość nurtów teorii makroekonomii podkreśla rolę oczekiwań w modelowaniu zachowania systemu gospodarczego, a hipoteza racjonalnych oczekiwań znacząco wpłynęła na kształt dwudziestowiecznej makroekonomii. W literaturze o charakterze empirycznym przewidywania - najczęściej inflacyjne oraz dotyczące kursów walutowych i cen papierów wartościowych - analizowane są zazwyczaj za pomocą standardowych testów racjonalności wywodzących się z teorii racjonalnych oczekiwań J.F. Mutha lub badane pod kątem zgodności ze schematem adaptacyjnego formułowania oczekiwań. Obszerna literatura tematu odzwierciedla zróżnicowanie obszaru badawczego związanego z analizami oczekiwań, dorobku konkurencyjnych szkół myślowych oraz - często niejednoznacznych - rezultatów analiz empirycznych. Wyniki badań nie pozwoliły jak dotąd na ustalenie powszechnie akceptowanej teorii kształtowania się oczekiwań ani standardowej procedury ich empirycznej analizy. Braku "jedynej prawdziwej" teorii formułowania oczekiwań oraz jednoznacznych konkluzji empirycznych nie należy jednak traktować jako słabości tego nurtu współczesnej ekonomii. Cytując jednego z najsłynniejszych ekonomistów XX w., R.E. Lucasa, "konsensus można osiągnąć w konkretnych kwestiach, ale konsensus obejmujący cały obszar badawczy jest równoznaczny ze stagnacją, trywialnością i śmiercią ".

W polskiej literaturze ekonomicznej cechy procesów kształtowania się oczekiwań podmiotów gospodarczych były jak dotąd przedmiotem jedynie nielicznych analiz. Należą do nich monografie M. Osińskiej (2000), T. Kowalskiego (2001) i E. Tomczyk (2004 c). Rolę oczekiwań w poszczególnych szkołach ekonomicznych w kontekście polityki gospodarczej państwa przedstawia A. Wojtyna (1990); E. Freyberg (1989) i M. Bochenek (1999) koncentrują się na teorii racjonalnych oczekiwań J.F. Mutha i jej zastosowaniach w ekonomii. Oczekiwaniom poświęcone są fragmenty podręczników ekonometrii autorstwa J.B. Gajdy (1988) i A. Welfego (1998); wspomina się o nich w monografiach na temat modelowania gospodarki narodowej Polski (W. Welfe, 1992), sterowania optymalnego (K. Strzała, 1994) i psychologii zachowań ekonomicznych (T. Tyszka, 1997).Systematyczne empiryczne analizy oczekiwań prowadzi wiele ośrodków akademickich, m.in. Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej, oraz instytucje o charakterze badawczym, takie jak Instytut Ekonomiczny Narodowego Banku Polskiego oraz Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Oczekiwania podmiotów gospodarczych pozostają jednak zagadnieniem stosunkowo rzadko poruszanym w polskiej literaturze ekonomicznej.

Książka "Oczekiwania w ekonomii" - Emilia Tomczyk - oprawa miękka - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 249 stron i została wydana w 2011 r.