O śląskiej ojczyźnie polszczyźnie w Śląsku. Seria: Współczesna Biblioteka Śląska
Jan Miodek
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe ŚLĄSK |
Rok wyd.: | 2020 |
Oprawa: | miękka |
Ilość stron: | 324 s. |
Wymiar: | 125x205 mm |
EAN: | 9788381830195 |
ISBN: | 978-83-8183-019-5 |
Data: | 2020-04-11 |
Opis książki:
Kiedy w jednym z internetowych komentarzy związanych z ostatnim meczem w reprezentacji Polski naszego znakomitego bramkarza Artura Boruca przeczytałem, że czasem "zdarzało mu się puścić farfocla", nie mogłem natychmiast nie uświadomić
sobie, że ja - stary piłkarz i kibic - od dzieciństwa używam słowa farfocel, farfocle w zupełnie innym znaczeniu. Ponieważ od zawsze nie lubiłem zup z pływającymi w nich w nadmiarze jarzynami (do dziś nie jadam dlatego barszczu ukraińskiego!), krzywiąc się, nazywałem te warzywne dodatki albo paparuchami, albo właśnie farfoclami.
Tych pierwszych nie ma w tradycyjnych, papierowych (jak się potocznie mówi) słownikach, leksykony elektroniczne natomiast przypisują paparuchowi znaczenia: "osoba niestarannie
wykonująca swoje obowiązki; partacz, niezguła", pejoratywnie "paparazzo" (na pewno przez skojarzenia brzmieniowe; paparazzo, w l.mn. paparazzi - przypomnijmy - to popularna
nazwa fotoreporterów działających zwykle na własna rękę, specjalizujących się w wykonywaniu zdjęć znanych osób; słowo wywodzi się z filmu Federico Felliniego z roku 1960 Słodkie życie, w którym jedną z postaci jest natarczywy fotograf o imieniu
Paparazzo, grany przez Waltera Santesso). Słownik slangu definiuje paparucha jako "darmozjada" i jako "Cygana"...
(fragment)
Spis treści
Wstęp
Dydaktyczne walory śląskich gwar
Ksiądz Emil Szramek o dialekcie śląskim
Stanisław Rospond
Florian Śmieja
Daniela Kadłubca śląszczyzna cieszyńska
Cliwota w czas powieruchy
Frazeologizmy gwar śląskich
Kożdy majster mo wihajster
O gwarowych wierszach dla dzieci Wiktora Bugli
O książce Pawła Prandziocha z Lisowa
Pszczyńskie perły słowa polskiego
W dolinie Stobrawy
W Popielowie i w Starych Siołkowicach
Wele gwarowej hołdy Wiktora Bugli
Wielkopolsko-śląskie powinowactwa językowe
Ale hica!
Barborka - Gody - Dzieciątko - betlejka
Dęga, podwiel i ostuda
Drapko, gibko, wartko
Farfocle
Flama domowej fajerki
Goście z Żyrowej
Hajmat to świat!
I zbyte, Zbychu!
Wonio - w śląskich gwarach i w staropolszczyźnie
Jo - śląski pieron
"Leciała do siedloka na robota"
Leluja
Luft, lufcik, luftnąć się
"Miesionczek cesty porozświycoł"
My są tukej!
Nudelkula i kartofelzupa
Od błechy do warzy
Piejoki i kokoty
Pragliwo baba
Przedsia
Roznazywać się
Rozprowiać - łozprowiać
Sfanzolony wzrok
Siupy - siupnąć - sipieć - sipa
Smol to!
Soronie, przychlibki i asiki
Spozierająca szwarna dziołcha
Stoć, śmioć się - czytać, pisać
Ty giździe!
Tyn isty
Udrzistany
Wonio - w śląskich gwarach i w staropolszczyźnie
Wy podciepy!
Za bajtla
Zolyty i umizgliwe seplenienie
"Zwożą stromy z Baraniej"
Płonki, wieprzki i świętojanki
"Dziecka, niy reptejcie!"
"Wyzgiernie błyskoł"
Gustlik i Zeflik w drodze do Chechła
O Nankerze, Piekarach, Kamieniu i Dąbrowce
W linii ojca - Ślązak!
Kadłubek ze skworcym na trześni
Kubiczek, Waniczek, Stasiczek, Jasiczek
"Miasto rodzinne, miasto gwarkow..."
"Chareu" - pierwszy zapis Chorzowa
Nysianie i kalecianie
"Już wysechł Stok Wrzący"
W Koszęcinie i w jego okolicach
O Bytomiu, Miechowicach i Łagiewnikach
O Brynowie i innych dzielnicach Katowic
Od Ochodźca do Ochojca
Panewniki
Z Chełmu Śląskiego i z Wirku
Od Dbry i Zadbrza do Brdy i Zabrza
O Pyskowicach i Prochowicach
Gidle
Do Siewierza - do Siewiora
Siemonia, Siemianowice, Siemowit
Opole i Opolszczyzna
Ozimek i Mała Panew
Sławięcice, Ujazd, Kędzierzyn, Koźle, Kłodnica
Dolnośląskie zdroje i uzdrowiska
Wleń i cząstka -vel-
W Strzegomiu
W Lubinie, w Ciaśnie i na Miechowicach
W Gryfowie, w Mirsku, w Świebodzicach i w Wałbrzychu
Szczepanow i Stefanow
Szczedrzykowice - Szczodre, Jezierzany - Jeziorany
Do Żarowa przez Osiek
W Kątach Wrocławskich
Książka "O śląskiej ojczyźnie polszczyźnie w Śląsku. Seria: Współczesna Biblioteka Śląska" - Jan Miodek - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe ŚLĄSK. Książka posiada 324 stron i została wydana w 2020 r.