Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe PWN |
Rok wyd.: | 2001 |
Oprawa: | miękka |
Ilość stron: | 227 s. |
Wymiar: | 145x205 mm |
EAN: | 9788301050757 |
ISBN: | 83-01-05075-6 |
Data: | 2004-01-07 |
Opis książki:
Studia o osobliwościach nauk społecznych, które są przedmiotem tej publikacji, wyrosły z wieloletnich refleksji i obserwacji w toku pracy badawczej i pracy nauczycielskiej na polu socjologii. Podnietą do rozważań były konflikty stanowisk wobec zagadnień społecznych, ujawniające się w dyskusjach i polemikach. Konflikty te w ciągu ostatnich kilkunastu lat przybierały niekiedy dramatyczne formy i miało się ochotę dotrzeć do istotnej motywacji nieodpowiedzialnych często wypowiedzi, miało się ochotę uchwycić istotny przedmiot sporów w gąszczu nieporozumień i uprzedzeń. W ostatnim okresie podnietą do rozważań były również sukcesy nowoczesnych metod badawczych w socjologii oraz hasła integracji nauk społecznych, głośne obecnie w Ameryce, w kraju bardzo daleko posuniętej dezintegracji, jeżeli ją mierzyć odrębnością poszczególnych departamentów w szkołach akademickich1. Hasła te miały dość dawne tradycje w Polsce, związane m.in. z nazwiskiem Kizywickiego, ale w obecnej fazie rozwoju socjologii uzyskały za oceanem nową motywację. A wreszcie wśród pobudek, które skłaniały, aby teraz właśnie pokusić się o nadanie swym refleksjom czytelnej postaci, była ponowna odbudowa studiów socjologicznych w Polsce i szybki rozwój badań empirycznych na naszym terenie, z perspektywami praktycznych zadań w służbie planowania społecznego. Wydało mi się rzeczą użyteczną w tym właśnie okresie podzielić się rozważaniami o osobliwościach nauk społecznych z gronem czytelników zainteresowanych podstawami socjologii i jej miejscem wśród innych dziedzin współczesnej twórczości kulturowej. Zainteresowania takie ujawniają się u nas zarówno w żywych dyskusjach Polskiego Towarzystwa Sozologicz nego, jak i w publikacjach niektórych socjologów młodszej generacji. Choć rozważania nasze rozciągają się na wszystkie dyscypliny mające za przedmiot zjawiska społeczne, ośrodkiem ich będzie socjologia w szerokim znaczeniu, obejmującym również taką problematykę, do której roszczą pretensję przedstawiciele psychologii społecznej i społecznej antropologii. Takie sformułowanie daje pewną orientację dotyczącą sfery zagadnień, ale nie wyznacza jej zakresu. Zakresu tego nie mam zamiaru precyzować z powodu, który postaram się wyjaśnić za chwilę. Jakie są granice szeroko rozumianej socjologii i jaki jej stosunek do innych nauk społecznych - to pytanie, które interesuje mnie tylko ze "współczynnikiem humanistycznym": jak te czy inne środowiska widzą socjologię w stosunku do innych dyscyplin, wedle jakich kryteriów przeprowadzają rozgraniczenie zagadnień i metod Chociaż przysługuje mi oficjalnie społeczna rola socjologa, sądzę, że znacznie łatwiej jest operować pojęciem nauk społecznych niż pojęciem socjologii. Kto chce się biedzić nad dokładnym wyznaczaniem zakresu socjologii, niechże porówna spis rzeczy kilku podręczników socjologii i kilku podręczników psychologii społecznej, albo problematykę badań terenowych prowadzonych przez ośrodki socjologiczne i ośrodki psychologii społecznej, a potem niech się zacznie zastanawiać, do której z tych kategorii włączyć instytuty badania opinii publicznej.
Książka "O osobliwościach nauk społecznych" - Stanisław Ossowski - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe PWN. Książka posiada 227 stron i została wydana w 2001 r. Cena 54.53 zł. Zapraszamy na zakupy!
Spis treści:
1. Wielogłowy Lewiatan i grupa społeczna. O perypetiach pojęciowych w socjologu
Motywy analizy
Organizm społeczny i „dusza zbiorowa"
Psychologia indywidualna i psychologia społeczna
Dwojaka interpretacja zjawisk społecznych
Społeczeństwo i grupa społeczna
Sprawa przekładalności terminu
Dwa aspekty życia społecznego
Interpretacje "więzi społecznej"
"Nieuświadomieni" członkowie grup ideologicznych
Niesymetryczność więzi społecznej w grupach o tendencjach ekskluzywnych
Zbiór realny i klasa logiczna
Systemy społecznych stosunków
Wnioski
2. Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań
Idealne typy zachowania się zbiorowego
Mechanizm ładu społecznego
Typy zbiorowego zachowania się i ogólne teorie w naukach społecznych
Wzory niebieskie
Typologia zachowania się zbiorowego i metody przewidywań
Socjologia, antropologia, cybernetyka
Centralne planowanie i sądy o wartościach
Rodzaje zbiorowego zachowania się w ustroju policentrycznym
Czwarta kategoria
3. Punkty widzenia, tezy, dyrektywy. Rozważania nad typami sporów w problematyce społecznej
Pojecie aspektu
Przedmioty traktowane jednostkowo i klasy przedmiotów
Kategorie i konstelacje
Hierarchie ważności
Rozbieżne problemy i przeciwstawne charakterystyki
Rozbieżne charakterystyki a sprzeczne sądy
Wybór aspektu w charakterystyce porównawczej
Absolutyzacja ocen ważności
Porównywanie cech niewspółmiernych
Relatywizacja socjologiczna
Alternatywność punktów widzenia
Tendencja do wyjaśnień monistycznych a spory o definicje
Wartości logiczne a funkcje komunikacyjne
Selekcja aspektów i dyrektywy praktyczne
Eliptyczne tezy i przedmiot sporu
Teza epistemologiczna zamiast socjologicznych uogólnień
4. Stanowiska i szkoły
Ciągłość w nauce i stosunek do poprzedników
Szkoła i sekta
Trojakie rozbieżności
Przeciwstawność szkół i postulat integracji w naukach społecznych
5. Wzory nauk przyrodniczych w empirycznej socjologii
Problem zapóźnienia
Podwójna metryka
Przeciwstawne typy socjologa
Postulaty precyzji
Wzory nauk przyrodniczych wobec osobliwości zjawisk społecznych
Wyjaśnianie zjawisk społecznych
Doświadczenie wewnętrzne w praktyce badawczej nauk społecznych
Resumpcja: analogie i fikcje
6. Nauki społeczne w problematyce teorii kultury
Kryteria socjologicznych osiągnięć
Wiedza społeczna i twórczość literacka
Postulaty odpowiedzialności naukowej
Język nauk społecznych na tle zagadnień teorii kultury
Postęp i trwałość
Zbieżne funkcje i odrębne role
7. Socjologia współczesna w procesach przemian społecznych
Profesjonalna neutralność
Trzy kategorie technik w działaniu społecznym
Technika i koncentracja władzy
Metody empiryczne w dwoistych zadaniach socjologa
Indeks osób
Indeks rzeczowy