Nowa Ukraina 1/2006

Opis książki:

Oddajemy do rąk czytelników pierwszy zeszyt pisma, które w części odzwierciedla kierunek rozwoju nauk humanistycznych i społecznych w Ukrainie. W ciągu ostatnich 15 lat instytucje ukraińskie (naukowe i samorządowe) zrealizowały setki projektów badawczych z udziałem partnerów zagranicznych, co owoeowało rozwojem nowych metodologii, szerszą analizą zebranego materiału, a przede wszystkim wnioskowaniem pozbawionym akcentów politycznych. Chcemy przybliżać naszym czytelnikom wyniki tych badań. Ważne jest nie tylko upowszechnianie wśród Ukraińców nauki europejskiej i światowej, ale także Europa i świat powinny szerzej zapoznawać się z intelektualną myślą ukraińską. Stąd liczne w "Nowej Ukrainie" tłumaczenia.
Zeszyt ten dotyczy transformacji społeczeństwa ukraińskiego, wyborów prezydenckich oraz wydarzeń na kijowskim Majdanie Niepodległości w listopadzie i grudniu 2004 r. Otwiera go zapis dyskusji polsko-ukraińskiej z udzialem historyków, filozofów, socjologów, politologów i dziennikarzy, którą nasz zespół przeprowadził w Kijowie 26 lutego 2005 r. W dalszej części publikujemy artykuły o współczesnym ukraińskim narodzie politycznym. Obrazują one przemiany lat 90. i wskazują na specyfikę formowania się opozycji w latach 2000-2004, co doprowadziło do daleko idących przekształceń społecznych i ustrojowych (W. Wasiutynśkyj, T. Kuzio, A. Korniejenko). Jeden z artykułów omawia reformę konstytucyjną, podstawę porozumienia opozycji z władzą (8 grudnia 2004 r.), umożliwiającą powtórzenie sfałszowanej drugiej tury wyborów prezydenckich. Kolejna nowelizacja ustawy zasadniczej jest ciągle aktualna, ponieważ nie ustają dyskusje o braku równowagi politycznej i groźbie autorytaryzmu w Ukrainie (O. Szmorhun). Nieco miejsca zajmuje w zeszycie komunistyczne i nacjonalistyczne dziedzictwo, wpływające na ksztalt ukraińskiej sceny politycznej, na relacje z sąsiadami i predyspozycje Ukraińców do budowy społeczeństwa obywatelskiego (D. Kobrynśkyj, I. Łosiew). Szkicowo zarysowaliśmy tematykę ekonomiczna (C. Durand), chociaż po uzyskaniu przez Ukrainę statusu gospodarki rynkowej ma ona szeroką perspektywę badawczą, co wynika np. z konsekwencji w dążeniu Ukrainy do członkostwa w Swiatowej Organi-zacji Handlu.
W przemianach ukraińskich nie zabrakło pułapek transformacji, które wpłynęły negatywnie na badania naukowe. Kształtująca się w latach 90. nowa elita (tzw. grupy przemysłowo-finansowe) związana z organami władzy centralnej i regionami, wywierała i nadal wywiera wpływ na środki przekazu i uniwersytety. Wciąż widzimy korzystanie z "metodologii" generujących spory wyznaniowe i językowe. W niektórych artykułach czytelnik dostrzeże ślady emocji (I. Mahryćka), a nawet próbę wykorzystania metody naukowej do wnioskowania o charakterze politycznym (I. Kononow). Z myślą o krytycyzmie czytelników celowo zestawiliśmy różne spojrzenia na problematykę Donbasu. Szczególne miejsce przypadło też Chersońszczyźnie, która okazała się być papierkiem lakmusowym dla analityków badających stosunki społeczno-polityczne w obwodach wschodnich i południowych. Wyborcza "bitwa o Cherson" rozwiała forsowaną przez otoczenie Janukowycza wizję wspólnoty politycznej Donbasu, Krymu i obwodu odeskiego, rozbijając jednocześnie mit o rozpadającej się na dwie części Ukrainie (D. Biłyj).
"Nową Ukrainę" adresujemy do polityków, samorządowców, pracowników naukowych, studentów, ale przede wszystkim poszerza ona ofertę krakowskiej szkoły ukrainoznawczej (we współpracy z kolegami z ośrodków zagranicznych). Kolejne zeszyty, podobnie jak pierwszy, będziemy określać tematycznie. Pismo tworzymy w sposób dynamiczny, dlatego możliwe są zmiany w układzie wewnętrznym w trakcie jego powstawania - już w drugim zeszycie planujemy rozbudowę działu recenzyjnego. Co do uwag redaktorskich, jesteśmy zwolennikami fonetycznego zapisu ukraińskich nazw własnych, np. Ołeksandr zamiast Aleksander. Wyjątek stosujemy w odniesieniu do nazw powszechnie używanych w Polsce, np. Lwów zamiast Lwiw. Nie stronimy od artykułów polemicznych, o ile zachowują normy sporu intelektualnego i rzeczowo opisują drogi/bezdroża dyskursu ukraińskiego. Od naszych czytelników oczekujemy uwag krytycznych o "Nowej Ukrainie", oceny formy i wartości merytorycznej publikowanych materialów. Dążąc do poprawy jakości pisma, uwagi te będziemy wnikliwie analizować i w miarę uznania uwzględniać w kolejnych zeszytach. Zapraszamy Państwa do lektury i współpracy.
Jarosław Moklak

Książka "Nowa Ukraina 1/2006" - oprawa miękka - Wydawnictwo Historia Iagellonica.