Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem

Opis książki:

Wśród autorów m. in. Vaclav Žak, Martin Šimečka, Paweł Smoleński, Dubravka Ugresic, Jurij Andruchowycz, Joachim Trenkner, Peeter Sauter, Thomas Brussig, Svetlana Boym, Fatos Lubonja, Aleš Debeljak, Bela Nove, Marius Ivaškevicius i in. Zdjęcia: Barbara Klemm ( "Frankfurter Allgemeine Zeitung ").
"I to właśnie kultura codzienności (a nie państwo czy system polityczny) jest źródłem nostalgii, jeśli w ogóle coś takiego w danym momencie istnieje. Nostalgia jest bowiem sprawą serca. Jak muzyka ".
Dubravka Ugresic Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku przyniósł ogromne zmiany w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i jednocześnie wzbudził nadzieję nowej, lepszej przyszłości wyzwalających się narodów, które wolniej lub szybciej rozpoczęły proces demokratycznych przemian. Z perspektywy kilkunastu lat staje się jasne, że proces ten trwać będzie jeszcze długo, o czym wymownie świadczy fenomen nostalgii za niedawną przeszłością, nostalgii, która cieniem kładzie się na rzeczywistości politycznej, kondycji społeczeństw, a niekiedy i kulturze okresu transformacji. Myślenie o przyszłości nie tylko bowiem staje przed nie rozwiązanymi problemami, takimi jak bezrobocie, pogłębiające się różnice społeczne, trudności rozwoju gospodarki rynkowej czy konflikty etniczne i narodowościowe, ale i uparcie powraca do przeszłości. Ta okazuje się bardziej aktualna niż do tej pory: jest ciężarem i problemem, przedmiotem sporu i niezgody, a także - co intrygujące - źródłem tęsknoty.
W naszej antologii próbujemy pokazać różne oblicza ciągle żywej nostalgii, która w ostatnich latach coraz mocniej daje o sobie znać w polityce i kulturze, w twórczości artystycznej i w wynikach badań opinii publicznej, w świadomości społecznej i w świecie idei i wartości. Autorzy "Nostalgii..." piszą o ojczyznach, których niekiedy już nie ma, i na różne sposoby podejmują problem pamięci i tego, co pamiętane. Jedni szukają wyjaśnień natury politycznej i historycznej, inni odwołują się do świata dawnych symboli i zastanawiają się nad ich pośmiertną egzystencją. Esej, jako forma, pozwala też na konfrontowanie rozmaitych punktów widzenia: osobistego doświadczenia z ideą, symbolu z rzeczywistością, historii i intymnej biografii. I tak - w wielości perspektyw i w wielości głosów - można odnaleźć to, co łączy nostalgiczne obrazy i tęsknoty, procesy zachodzące w pamięci zbiorowej społeczeństw państw "po komunizmie” oraz próby ich zrozumienia.
Oprócz esejów, napisanych z myślą o tej antologii, wykorzystaliśmy kilka tekstów już istniejących i małe prozy, które pochodzą ze zbioru "Słownik Swobody (XX wiek w języku białoruskim) ". Układają się one w - z konieczności selektywny i subiektywny - obraz współczesności, obraz naszej "tożsamości w czasach zmiany”.

Książka "Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem" - Fatos Lubonja, Joachim Trekner - oprawa miękka - Wydawnictwo Czarne. Książka posiada 312 stron i została wydana w 2002 r.