| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe Semper |
| Rok wyd.: | 2015 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 347 s. |
| Wymiar: | 170x240 mm |
| EAN: | 9788375071801 |
| ISBN: | 978-83-7507-180-1 |
| Data: | 2015-10-08 |
Opis książki:
Epika Norwida i epika Conrada są ekspresją inności rozumianej jako „inność podwójnego wykluczenia”: inność emigracyjna i inność językowa. Obaj pisarze pozostają lingwoeskapistami kreującymi nowoczesną „mowę wygnańczą” jeszcze przed wybuchem I wojny światowej, „mowę”, która stanie się później wzorcem dla Witolda Gombrowicza tworzącego Trans‐Atlantyk. Ta podwójna, zhybrydyzowana Norwidowsko‐Conradowska epika rodzi się z negatywizmu, wyrasta bowiem z zaprzeczenia wyrażonego względem najżywotniejszych kategorii romantyzmu: indywidualizmu, wallenrodyzmu i walterskotyzmu
Zarzut o „życiu w ciemności” Norwid i Conrad słyszą w tym samym momencie kariery literackiej - tj. na jej początku, Conrad w momencie pisania przedmowy do Murzyna z załogi „Narcyza”, Norwid zaś - po napisaniu Promethidiona. To także moment, w którym - jako autorzy wymienionych tekstów - zyskują już pełne przekonanie o jasności, a także niesprzeczności obranego przez siebie modelu uprawiania literatury. Niezależnie od wyboru swoistej, wewnętrznej „emigracji zdolności” Norwid nie stanąłby chyba po stronie autora Szaleństwa Almayera w sporze o jego polskość. Dla odmiany postawa Norwida to postawa, której Conrad nie mógłby zaakceptować w odniesieniu do literatury przez siebie kreowanej. Jej tworzenie uznawał pisarz za „rozjaśnianie ciemności”.
Książka "Norwid - Conrad. Epika w perspektywie modernizmu" - Karol Samsel - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe Semper. Książka posiada 347 stron i została wydana w 2015 r.
Spis treści:
Podziękowania
Wstęp
Rozdział I. Cyprian Norwid i Joseph Conrad wobec powstania styczniowego
1. Wobec doświadczenia powstania: język szyfru i „ciemny intelektualizm”
2. Powstanie styczniowe a problem kolonialny: Norwid - Bobrowski
3. Moment aktywizacji polityczne
4. Powstanie styczniowe jako temat ukryty - Nostromo
5. Norwida i Conrada „kłopoty z tożsamością” w perspektywie roku 1863
5.1. Postać sobowtóra w świetle perfekcjonizmu moralnego
5.2. Norwid w planie polskiego sporu o Conrada (1898‐1899)
5.3. Norwida i Conrada „kłopoty z tożsamością” wobec legendy roku 1830
5.4. Norwid i powstanie styczniowe jako doświadczenie typu modernistycznego
5.5. Norwida i Conrada rozwiązanie „kłopotów z tożsamością”
5.5.1. Droga laickiej i chrześcijańskiej etyki honoru
5.5.2. Lingwoeskapizm
Rozdział II. Epika Cypriana Norwida a epika Josepha Conrada
Zagadnienia interpretacyjne
1. Zagadnienie zależności rodzajowej
2. Zagadnienie braku teorii rodzajowej
3. Problem antyepiki
4. Antygatunkowość i kwestia „poetyki antynormatywnej”
4.1. Gatunki Norwidowskie w świetle badań nad genologią auktorialną
4.2. Gatunki Norwidowskie wobec gatunków Conradowskich
5. Zagadnienie dominanty rodzajowej
6. Anachronizmy literackie
Rozdział III. Cypriana Norwida i Josepha Conrada wspólnota „romantycznego rozrachunku” (w świetle badań nad Quidamemi Nostromo)
Krąg Quidama
1. Cypriana Norwida „dyskurs wygnania”
2. „Quidamizacja” w Quidamie
3. Śmierć na Placu Przedajnym: próba interpretacji
4. Norwida rozrachunek z postwallenrodyzmem: „quidamizacja” Aleksandra z Epiru w świetle konstrukcji postaci Barchoba
4.1. Od postwallenrodyzmu do egzystencjalizmu chrześcijańskiego: problem „rycerstwa rezygnacji” w Quidamie
4.2. „Mamże Epiru zostać Pigmalionem?” jako „pytanie wallenrodyczne”
4.2.1. Dżungla i metafory „piekła tożsamości” w Quidamie
Krąg Nostromo
5. Josepha Conrada „dyskurs wygnania”
6. Realizm, naturalizm, romantyczny ideał epopei
7. Nostromo: „złamanie sylwetki” w perspektywie etyki „świata triumfującego”
8. Hirsch: „złamanie sylwetki” za pomocą impresjonistycznych technik pisarskich
9. Martin Decoud: „złamanie sylwetki” w perspektywie biografii Conrada
10. „Powieść realistyczna w stanie przewrotu”: romantyczne źródła panoramizacji narracji w Nostromo
10.1. Improwizacja romantyczna jako podstawa narracji panoramicznej
11. Norwida i Conrada rozrachunek z walterskotyzmem
11.1. Antywalterskotyzm w Emilu na Gozdawiu i A Dorio ad Phrygium
11.2. Między walterskotyzmem a antywalterskotyzmem: Joseph Conrad i postawa „złotego środka”
11.3. Gra z walterskotyzmem w Pojedynku i Grze losu
Rozdział IV. Kryzys kultury europejskiej w korespondencjach Norwida i Conrada jako „idiom egzystencji”
1. Kryzys kultury w korespondencji Norwida a idea europejskości
1.1. Życie a energia i „umiłowanie rozumu” w kontekście Norwidowskiej misji Europy
1.2. Norwida idea „jednolitości doświadczenia politycznego” jako sposób przezwyciężenia kryzysu kultury
1.3. Polska jako modernizator kultury europejskiej (w perspektywie listów Norwida z lat 1863‐1864)
2. Kryzys kultury europejskiej w korespondencji Conrada
2.1. Ewolucja poglądów Conrada na temat Europy
2.2. Europa Conrada jako „zepsuta maszyna dziewiarska”: problem ironii‐patosu
2.3. Prawda Conrada: sceptycyzm i drogi jego przezwyciężenia
2.4. Conrad wobec sprawy polskiej
2.5. Wobec Rosji: Cyprian Norwid, Apollo Nałęcz‐Korzeniowski i Joseph Conrad
3. Kryzys kultury europejskiej w korespondencjach Cypriana Norwida i Josepha Conrada w kontekście badań nad „idiomem egzystencji”
3.1. Norwida i Conrada sposoby metaforyzacji „idiomu egzystencji”
3.2. Norwida pojęcie hieroglifu w świetle idei „racjonalistycznego unicestwienia”
Rozdział V. Norwidowsko‐Conradowskie „gry nowelowe w fazie krytycznej”
1. Nowela moralna Norwida i nowela „efektu moralnego” Conrada
Cywilizacja a Tajfun
2. Norwid Conrada - w poszukiwaniu możliwości lektury: Cywilizacja i inne utwory
3. Norwid i Conrad jako twórcy „nowomarynistyczni”
4. Katastrofa na morzu w Cywilizacji i Tajfunie w świetle metafory amfiteatralnej z Poetyki Arystotelesa
5. Dwie etyki „na wypadek katastrofy”: uniwersalizm Norwida i partykularyzm Conrada
6. Katastrofy statków pasażerskich w latach 1818‐1858 w planie Norwidowskiej biografii
7. Komunikacja i etos solidarności w Tajfunie (w perspektywie badań nad językiem gnomicznym Norwida i Conrada)
8. Fałsz komunikacyjny w Cywilizacji
8.1. Cywilizacja jako rozpoznanie relatywizmu
Tajemnica lorda Singelworth a Młodość
9. Protagonista w noweli „efektu moralnego”
9.1. Protagonista jako neurotyk: neuroza fatyczna Marlowa a neuroza antyfatyczna lorda Singelworth
9.2. Protagonista jako „kreator zdarzeń”: wirtuozerski Marlow, niezrozumiały Singelworth
9.3. Protagonista wobec autora: Marlow, Singelworth, Conrad, Norwid w świetle dwóch typów lingwoeskapizmu
9.4. Parabola w perspektywie „gier nowelowych” Norwida i Conrada
10. „Gry nowelowe” Norwida i Conrada w świetle koncepcji tzw. poetyckiej sprawiedliwości
Rozdział VI. Wizje sztuki w Promethidionie (1851) i w przedmowie do Murzyna z załogi „Narcyza” (1897)
1. Okoliczności powstania przedmowy do Murzyna z załogi „Narcyza” na tle poematu Promethidion
2. Norwida i Conrada „symbolizm impresji” w perspektywie analizy związków między sztuką a pracą
3. Norwid i Conrad wobec idealizmu (jako epifaniczności sztuki)
Rozdział VII. Techniki pisarskie Norwida i Conrada - cechy wspólne w kontekście epiki Henry’ego Jamesa
1. Techniki: przemilczeń, pudła rezonansowego i wspomnienia‐ekranu
2. W poszukiwaniu wzorca technik pisarskich Norwida i Conrada: Jamesowska technika narracyjna
2.1. Joseph Conrad wobec Henry’ego Jamesa
2.2. James - próba odnalezienia patrona „nowel włoskich”
2.2.1. Narrator w Tajemnicy lorda Singelworth w świetle Jamesowskiej narracji światopoglądowej
2.2.2. Norwid w planie Madonny przyszłości
3. Bolesław Prus - brakująca ściana „kwadratu nieprzedstawialności” (Norwid - Prus - James - Conrad)
3.1. Mot juste Norwida (?), mot juste Conrada
Rozdział VIII. Norwid a Conrad w perspektywie Apollona Nałęcz‐Korzeniowskiego
1. Korzeniowski i Norwid: porównanie koncepcji przekładowych
2. Porównanie koncepcji metadramatycznych
Zakończenie
Appendix. Norwid i Conrad jako organizatorzy „moralnej wyobraźni” (w kręgu lektury Lorda Jima)
Bibliografia
Cyprian Norwid’s and Joseph Conrad’s epics in the view of modernism
Indeks osób